Τα πρόσφατα γεγονότα της εισβολής στο αμερικανικό Καπιτώλιο προκάλεσαν ανησυχία σε ολόκληρο τον κόσμο και, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, είχαν στοιχίσει πέντε ανθρώπινες ζωές. Εντούτοις, υπήρξε και άλλη μια ανησυχία, όσον αφορά στις ζημιές που μπορεί να έχουν προκληθεί στα έργα τέχνης που φιλοξενούνται εντός του κτιρίου. Έργα τέχνης για τα οποία έχει βάλει το «χεράκι» του και ένας καλλιτέχνης ελληνικής καταγωγής.
Ο ζωγράφος Κωνσταντίνος Μπρουμίδης (γνωστός διεθνώς ως Constantino Brumidi) θα γεννηθεί στην Ιταλία το 1805 από Έλληνα πατέρα και Ιταλίδα μητέρα. Ο πατέρας του, Σταύρος, που θα τον εμπνεύσει με τα ιδανικά της ελευθερίας, ήταν από τα Φιλιατρά και έφυγε για την Ιταλία λίγο πριν ή λίγο μετά τα Ορλωφικά του 1770, το κίνημα ανεξαρτησίας που υποκινήθηκε από τους Ρώσους εναντίον των Οθωμανών κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1768-74). Στόχος του ήταν να αποφύγει τους διωγμούς των Τούρκων.
Ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης θα δείξει από πολύ μικρή ηλικία το ταλέντο του. Θα παρακολουθήσει μαθήματα τέχνης σε διάφορα μουσεία και θα μαθητεύσει δίπλα σε διακεκριμένους ζωγράφους που δημιουργούσαν τοιχογραφίες. Μαζί με άλλους ζωγράφους, θα αναλάβει την αποκατάσταση των τοιχογραφιών του Ραφαήλ στο Βατικανό, ενώ την ίδια εποχή θα φιλοτεχνήσει την προσωπογραφία του Πάπα Πίου Θ’. Οι αναταραχές και η τεταμένη πολιτική κατάσταση στην Ιταλία, όμως, θα τον αναγκάσουν να μεταναστεύσει στις Η.Π.Α, το 1852.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, θα αποκτήσει την αμερικανική υπηκοότητα και θα ξεκινήσει να ζωγραφίζει εικόνες σε εκκλησίες. Αυτό όμως που θα τον κάνει ευρέως γνωστό θα είναι η τοιχογράφηση του Καπιτώλιου της Ουάσινγκτον, στον τεράστιο θόλο του οποίου φιλοτέχνησε την «Αποθέωση του Ουάσινγκτον». Συνολικά, ο «Μιχαήλ Άγγελος των Η.Π.Α.», όπως θα γίνει γνωστός στις μέρες μας, θα τοιχογραφήσει περισσότερα από 1.500 τ.μ. στο συγκεκριμένο αμερικανικό κτίριο, μέσα σε διάστημα 25 ετών.
Το πρώτο του έργο τέχνης στο Καπιτώλιο βρισκόταν στην αίθουσα συνεδριάσεων της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας. Στην αρχή λαμβάνει οκτώ δολάρια την ημέρα, τα οποία ο Τζέφερσον Ντέιβις, τότε Γραμματέας Πολέμου των ΗΠΑ, βοήθησε να αυξηθούν σε δέκα. Το έργο του προσελκύει την προσοχή και σταδιακά αναλαμβάνει θέση κυβερνητικού ζωγράφου. Η δουλειά του στη ροτόντα έμεινε ημιτελής λόγω του θανάτου του, αλλά είχε διακοσμήσει πολλά άλλα τμήματα, κυρίως διαδρόμους στην πλευρά της Γερουσίας του Καπιτωλίου που τώρα είναι γνωστοί ως Brumidi Corridors.
Ο Μπρουμίδης θα πεθάνει στην Ουάσιγκτον. Ο τάφος του θα παραμείνει ανώνυμος, κάτι που θα οδηγήσει στο να «χαθεί» για 72 ολόκληρα χρόνια. Θα ανακαλυφθεί ξανά και στις 19 Φεβρουαρίου 1952 θα τοποθετηθεί η σχετική επιγραφή. Ξεχασμένος για χρόνια, ο ρόλος του Μπρουμίδη θα βγει από την αφάνεια χάρη στην Μιρτλ Τσέινι Μέρντοχ, η οποία ξεκίνησε μια εκστρατεία για να «αναστήσει» τη φήμη του το 1936. Ως σύζυγος μέλους του Κογκρέσου από την Αριζόνα, η Μέρντοχ εντυπωσιάστηκε από την ομορφιά των δημιουργιών του στους τοίχους και τις οροφές του Καπιτωλίου.
Αφού έψαξε για τον καλλιτέχνη χωρίς αποτέλεσμα, άρχισε να ερευνά τη ζωή και την τέχνη του. Τελικά, έγινε η ειδικός του Καπιτωλείου για τον Μπρουμίδη και εργάστηκε εκεί μέχρι το θάνατό της. Δημοσίευσε έξι βιβλία, ένα εκ των οποίων, το «Μπρουμίδης, ο Μιχαήλ Άγγελος του Καπιτωλίου», ασχολείται αποκλειστικά με τη ζωή και το έργο του. Αυτό το βιβλίο, που εκδόθηκε το 1950, μας μεταφέρει έναν ορμητικό και ρομαντικό καλλιτέχνη που προσπαθεί να απεικονίσει την αντίληψή του για την ελευθερία. Η «σταυροφορία» της κορυφώθηκε με την αναγνώριση του τάφου του. Εκείνη την εποχή, ο Πρόεδρος της Ιταλίας την παρασημοφόρησε για το έργο της.
Στις 10 Ιουνίου 2008, το Κογκρέσο πέρασε, και την 1η Σεπτεμβρίου 2008 ο Πρόεδρος Τζορτζ Μπους υπέγραψε, νομοθεσία που απένειμε μετά θάνατον το Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσου στον Μπρουμίδη, το οποίο φιλοξενείται στον χώρο επισκεπτών του Καπιτωλίου, ως μέρος έκθεσης που τον τιμά. Όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση «ενώ η ελληνική καταγωγή του Κωνσταντίνου Μπρουμίδη προσέφερε το πάθος του για την ελευθερία και τα δικαιώματα, η ιταλική του κληρονομιά παρείχε το Αναγεννησιακό και Μπαρόκ στυλ και επηρέασε το έργο τέχνης του Καπιτωλίου των Ηνωμένων Πολιτειών».
Η ίδια έκθεση, κάνει αναφορά, μεταξύ άλλων, και σε κάποια λόγια του ίδιου του Μπρουμίδη: «υπερήφανος για τα καλλιτεχνικά του επιτεύγματα και αφοσιωμένος στη θετή πατρίδα του, θα πει: "Η μία μου φιλοδοξία και καθημερινή μου προσευχή είναι να μπορώ να ζήσω αρκετά καιρό για να κάνω όμορφο το Καπιτώλιο μιας χώρας στη Γη που υπάρχει ελευθερία". Η ζωή και το έργο του αποτελούν παράδειγμα για τις ζωές εκατομμυρίων μεταναστών που ήρθαν για να ακολουθήσουν το αμερικανικό όνειρο».
Επιστρέφοντας στο σήμερα και σύμφωνα με άρθρο των New York Times, πολλά έργα τέχνης μέσα στο κτίριο υπέστησαν ζημιές που προκλήθηκαν κατά την πρόσφατη εισβολή, αλλά τα αντικείμενα που θεωρούνται τα πιο πολύτιμα στη συλλογή φαίνεται ότι δεν έχουν υποστεί ζημιές. Αυτοί οι θησαυροί περιλαμβάνουν τους τέσσερις μεγάλους πίνακες του John Trumbull στη ροτόντα του Καπιτωλίου, καθένας από τους οποίους απεικονίζει βασικές στιγμές στην αμερικανική ιστορία, καθώς και την «Αποθέωση του Ουάσιγκτον», την τοιχογραφία του Μπρουμίδη στον τρούλο της ροτόντας.
Με πληροφορίες από: observer.com, xroads.virginia.edu, govinfo.gov
Σχόλια