Καθώς αυτό είναι το πρώτο TechReport του 2021 (καλή χρονιά σε όλους), σκεφτήκαμε να μην επικεντρώσουμε, αυτήν την φορά, στα γεγονότα που ξεχώρισαν την περασμένη εβδομάδα (καθώς δεν ξεχώρισε και κάποια πολύ σημαντική εξέλιξη, που να διαφοροποιεί το παγκόσμιο τεχνολογικό σκηνικό), αλλά να ρίξουμε μια ματιά σε κάποια από τα θέματα της χρονιάς που... διώξαμε, σε συνδυασμό και με τα όσα μας περιμένουν τους επόμενους μήνες. Πάντα στην τεχνολογία, τον μεγάλο enabler.
Το 2020 ήταν η χρονιά που έφερε το Big Tech στο προσκήνιο. Από την αμερικανική δικαιοσύνη μέχρι τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και τις κινεζικές Αρχές, όλοι έδειξαν να θέλουν να «ρυθμίσουν» τις μεγάλες πλατφόρμες, να προστατέψουν τον ανταγωνισμό και την ιδιωτικότηα, να «χτυπήσουν» τα μονοπώλια και τις κακές πρακτικές και να αντιμετωπίσουν τα fake news, όπου και όπως έκαναν την εμφάνιση τους. Μένει ένα ερωτηματικό για το εάν τα κατάφεραν, για το τι ήθελαν να καταφέρουν και το τι θα καταφέρουν μέσα στην χρονιά που έρχεται.
Η επίδραση του Big Tech και της κοινωνικής δικτύωσης είναι κάτι που θα συνεχίσει να διαμορφώνεται μέσα στα επόμενα χρόνια. Η επανάσταση του smartphone, η οικονομική πρόσβαση σε always-on πρόσβαση και οι μεγάλες πλατφόρμες, έδωσαν την δυνατότητα σε όλους να μπορούν να μάθουν και να πουν (σχεδόν) τα πάντα. Έδωσαν, όμως, και τη δυνατότητα ευκολότερης διασποράς εκείνης της άποψης που ικανοποιεί τη δική μας. Άραγε, πόσες φορές κάποιος τοιχοκόλλησε στους δρόμους της πόλης του μια φήμη που άκουσε και γιατί θα πρέπει να κάνει κάτι παρόμοιο στο Facebook, στον ψηφιακό «κόσμο»;
Το 2021 καλείται, όμως, να φέρει στο επίκεντρο και το θέμα της ιδιωτικότητας, του privacy. Βρισκόμαστε στην εποχή που μια απλή επίσκεψη σε μια ιστοσελίδα που δεν έχεις επισκεφθεί προηγουμένως, σημαίνει απαντήσεις σε μια σειρά διαφορετικών ερωτήσεων, όπως για το εάν θέλεις να δεχθείς cookies, για το ποια θα είναι αυτά κ.α. Και, τα περισσότερα από αυτά, έρχονται, σε συνέχεια διαφόρων νομοθετικών ρυθμίσεων που στόχο έχουν την προστασία των δεδομένων χρήστη και του ιδιωτικού απορρήτου. Θέματα που δεν γνωρίζουν όλοι πως λειτουργούν, ούτε είναι εύκολο να μάθουν.
Την ίδια στιγμή, όλες οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες φιλοξενούν μια απίστευτη ποικιλία ρυθμίσεων και έναν αμέτρητο αριθμό επιλογών και υπερπερίπλοκων μενού που καθορίζουν θέματα ιδιωτικότητας και δεδομένων. Όσο χρόνο και αν δαπανήσει κανείς, ποτέ δεν θα είναι απολύτως βέβαιος για το τι ακριβώς συμβαίνει στο υπόβαθρο. Και αν προσθέσουμε σε αυτά και τις διάφορες διαρροές δεδομένων, για τις οποίες κατά καιρούς μαθαίνουμε (ίσως και καθυστερημένα), στο τέλος της ημέρας φαίνεται πως η καλύτερη επιλογή για προστασία του ιδιωτικού απορρήτου είναι να κλείσεις τη συσκευή, το internet και το... ρεύμα.
Δεν είμαστε όμως εκεί, στην εποχή του τεχνολογικού σκοταδισμού και της τεχνοφοβίας. Βρισκόμαστε στην εποχή που, όπως προαναφέραμε, η τεχνολογία είναι ο μεγάλος «enabler», εκείνος που δίνει τη δυνατότητα πραγματοποίησης διαδικασιών που, μέχρι πριν από μερικά χρόνια, θα έδειχναν βγαλμένες μέσα από το... Blade Runner (τηλεργασία, video conference με δεκάδες ανθρώπους από όλο τον πλανήτη, εκπαίδευση από το σπίτι κτλ). Χρειάζεται μια απλοποίηση, μια εμβάθυνση, μια καλύτερη εφαρμογή. Όχι δαιδαλώδεις ρυθμίσεις, διακλαδώσεις, χειριστικές και περίπλοκες επιλογές. Δεν είναι όλοι «geeks», ούτε χρειάζεται να γίνουν.
Το 2020 έφερε και την ανάγκη ψηφιακού μετασχηματισμού στο ηλεκτρονικό εμπόριο και το επιχειρείν. Αυτή η στήλη δεν μπορεί να ξεχάσει εκείνη την έρευνα της ΕΣΕΕ που έλεγε ότι «περισσότερες από το 70% των μικρών επιχειρήσεων διαθέτουν πλέον σύνδεση στο διαδίκτυο, το 36% έχει ενεργή ιστοσελίδα και πάνω από 55% ενεργή σελίδα στα κοινωνικά δίκτυα σύμφωνα με σχετικές έρευνες του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ». Ναι, είναι απλοποίηση και υπάρχουν προϋποθέσεις, αλλά αυτό σημαίνει πως το 30% δεν διαθέτει πρόσβαση στο διαδίκτυο, το 64% δεν έχει ενεργή ιστοσελίδα και το 45% δεν έχει ενεργή σελίδα στα social.
Με τις επιχειρήσεις να «εμφανίζουν μικρή αύξηση στην δημιουργία e-shops μετά το πρώτο κύμα της πανδημίας», είναι σαφές πως θα πρέπει να υποστηριχθούν περαιτέρω τα σχέδια τους για ψηφιακό μετασχηματισμό (βρίσκοντας, φυσικά, λύσεις και σε θέματα που αφορούν στην παράδοση των προϊόντων τους, βάσει και των όσων είδαμε με τις courier). Αυτή η στήλη δεν μπορεί να πιστέψει ότι 3 στις 10 επιχειρήσεις δεν χρειάζονται internet, 6,4 στις 10 δεν χρειάζονται ιστοσελίδα και 4,5 στις 10 δεν χρειάζονται social. Πόσες εξαιρέσεις υπάρχουν;
Μια και ο λόγος για την επίδραση των μεγάλων πλατφορμών, του ψηφιακού μετασχηματισμού και του ηλεκτρονικού επιχειρείν, ένα σημαντικό θέμα που (ελπίζουμε ότι) θα έρθει περισσότερο στο επίκεντρο είναι και ο ρόλος των διαδικτυακών υπηρεσιών στην ομαλή πραγματοποίηση όλων αυτών των διαδικασιών (θέμα στο οποίο έχουμε αναφερθεί ξανά από αυτή τη στήλη). Δεν μπορεί να ζητάμε από τις επιχειρήσεις και τους χρήστες να μάθουν να δουλεύουν μέσω του internet και την ίδια στιγμή να υπάρχουν προβλήματα στην πρόσβαση.
Δεν θέλουμε να είμαστε κακοπροαίρετοι. Λαμβάνοντας υπόψιν τον φόρτο που υπήρξε, το παγκόσμιο διαδίκτυο και οι τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες τα κατάφεραν μάλλον καλά, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Με απλά λόγια, δεν έπεσε το internet. Και φυσικά, δεν υπάρχουν και πολλές εγγυήσεις για το uptime μιας υπηρεσίας ή ενός δικτύου που βασίζεται σε τόσους παράγοντες. Το επαναλαμβάνουμε όμως, όπως το έχουμε ξαναπεί: μια ολιγόωρη διακοπή μπορεί να σημαίνει καταστροφή. Για παράδειγμα, 3 ώρες χωρίς πρόσβαση στο εταιρικό mail μπορεί να έχει μεγάλες συνέπειες. Δεν είναι όλα «θα κάνω κάτι άλλο και έχει ο Θεός».
Εν κατακλείδι, παρά τα ψεγάδια (στα οποία σημαντικό ρόλο φαίνεται πως παίζει ο ανθρώπινος παράγοντας), το 2020 έδειξε πως η τεχνολογία είναι ο μεγάλος enabler. Και αρκεί η αναφορά ενός απλού παραδείγματος: με τον ρυθμό που τρέχουν οι ζωές μας, τι θα είχε συμβεί εάν καλούμασταν να μπούμε σε αυστηρό lockdown και να κλείσουν δρόμοι και επιχειρήσεις, για τόσο πολύ καιρό, στη δεκαετία του '90 ή - ακόμη χειρότερα - πιο πριν; Το τηλέφωνο και το modem των 56k ή μια γραμμή ISDN δεν θα έλυναν τα προβλήματα. Ναι, πιο απλές εποχές. Χωρίς, όμως, λύσεις σε κάποια σύνθετα προβλήματα.
Σχόλια