Τουρισμός και ανθρώπινο δυναμικό. Πώς θα επιτύχετε τη διαφοροποίηση της επιχείρησή σας;

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του ΣΕΤΕ στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 300χιλ. κλίνες σε ξενοδοχεία τεσσάρων και πέντε αστέρων και υπερδιπλάσιες σε ξενοδοχεία χαμηλότερης κατηγορίας.

Ο ανταγωνισμός στον κλάδο του τουρισμού τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές επίπεδο, θέτει συνεχώς όλο και υψηλότερα standards στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο κλάδο. Το marketing και τα κανάλια διανομής που θα επιλέξει ο κάθε manager, οι ξενοδοχειακές υποδομές, η εύκολη προσβασιμότητα στον τόπο προορισμού, η προσπάθεια για συρρίκνωση του κόστους και η επίτευξη μέγιστης κερδοφορίας, αποτελούν κάποιους από τους παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν την ξενοδοχειακή επιχείρηση σε βιωσιμότητα και ανάπτυξη

Ωστόσο υπάρχει ένας παράγοντας που πραγματικά μπορεί να συνεισφέρει, ώστε να επιτύχει η κάθε ξενοδοχειακή επιχείρηση τη διαφοροποίηση και την προτίμηση των επισκεπτών και των συνεργατών της. Ο παράγοντας αυτός είναι ο άνθρωπος, ο οποίος είναι ικανός να κάνει την διαφορά στο τουριστικό προϊόν και όμως είναι ο πλέον παραγκωνισμένος παράγοντας σήμερα. Το ανθρώπινο στοιχείο, οι managers της "ελληνικής πραγματικότητας" το αγνοούν συστηματικά, επιδεικνύοντας μια στάση μεσαιωνικού management, όπου η θεωρία του "καρότο - μαστίγιο", έχει μετατραπεί σε "μαστίγιο- μαστίγιο" (θεωρία όπου το καρότο ισοδυναμεί με την επιβράβευση και το μαστίγιο με την παρατήρηση) και το καθεστώς που επιβάλλεται δεν προβλέπει την παροχή κινήτρων στον εργαζόμενο, παρά μόνο μια συνεχή δυσφορία και αποδοκιμασία για τον τρόπο δουλειάς και την απόδοσή του, λες και η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να ευαισθητοποιήσει οποιονδήποτε φιλότιμο και σωστό εργαζόμενο, να προσφέρει ακόμα περισσότερα. Η μόνη λογική σκέψη που μπορεί να κάνει κάποιος είναι, ότι εφόσον δεν αναγνωρίζεται η τωρινή μου προσπάθεια, δεν θα αναγνωρισθεί ποτέ καμία.

Πολλές φορές έχω ακούσει για την εποχικότητα που χαρακτηρίζει τον κλάδο του τουρισμού και την τάση των ανθρώπων να μην λαμβάνουν σοβαρά τη φύση της εργασίας τους, γιατί είναι μια δουλειά προσωρινή. Προσωπικά θεωρώ ότι αποτελεί απλά μια δικαιολογία ορισμένων προϊσταμένων για τη χαμηλή αποδοτικότητα των εργαζομένων τους, αποποιώντας το μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί, καθώς με τη δική τους συμπεριφορά δεν είναι ικανοί να βγάλουν τον καλύτερο εαυτό από κάθε εργαζόμενο. Κάθε υπάλληλος επιθυμεί να αποτελεί μέρος της ομάδας της επιχείρησης που εκπροσωπεί, ενώ αποζητά τον έπαινο για την διεκπεραίωση των στόχων που έχει επιτύχει, από το πρόσωπο που του έχει θέσει τους στόχους αυτούς, δηλαδή τον προϊστάμενό του.

Το τουριστικό προϊόν είναι όπως το φαγητό. Υπάρχει το βασικό συστατικό και έπειτα πρέπει να ανακατέψεις ένα σωρό άλλα συστατικά και "μυρωδικά" σε ανισομερή ποσότητες. Το "βασικό συστατικό" του τουριστικού προϊόντος, είναι ο άνθρωπος και η προσωπική επαφή που δημιουργείται μεταξύ των επισκεπτών και των εργαζομένων σε ένα τουριστικό περιβάλλον. Η χημεία αυτή θα είναι καθοριστική για την αποτύπωση όμορφων αναμνήσεων στο μυαλό των επισκεπτών και θα οδηγήσει στην διαφοροποίηση της επιχείρησης, από τις υπόλοιπες του κλάδου.

Το "βασικό συστατικό" της ξενοδοχειακής επιχείρησης ειδικότερα, το ανθρώπινο δυναμικό της, καταφέρνει και αποδίδει πολύ καλύτερα όταν είναι ευχαριστημένο από τις συνθήκες εργασίας, όταν δείχνουν ότι τον σέβονται και όταν αισθάνεται ότι η αμοιβή του είναι ανάλογη της εργασίας του. Όλοι οι εργαζόμενοι θέτουν στόχους, ακριβώς όπως και οι επιχειρήσεις. Η διαφορά με τους χαρούμενους εργαζόμενους, είναι ότι αυτοί οικειοποιούνται τους στόχους της επιχείρησης και τους ταυτίζουν με τους προσωπικούς. Τέτοιοι εργαζόμενοι συνεισφέρουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους για το όφελος της επιχείρησης, αφού θεωρούν ότι οι ίδιοι αποτελούν μέρος αυτής, και η προσωπική τους ανάπτυξη και ευημερία, συνδέεται με την ανάπτυξη και την ευημερία της επιχείρησης. Αποτελεί βασική αρχή, ότι το "δέσιμο" μεταξύ εργαζόμενου και επιχείρησης, εξαρτάται από τον βαθμό ικανοποίησης των αναγκών του, που λαμβάνει ο εργαζόμενος στον φυσικό χώρο της εργασίας.

Σοφά ο λαός μας λέει, "δεν υπάρχει δεν μπορώ, υπάρχει δεν θέλω". Και ένας υπάλληλος ο οποίος δεν είναι ευχαριστημένος, "δεν θέλει" να κάνει οτιδήποτε πέραν των τυπικών του υποχρεώσεων όπως αναφέρονται στην περιγραφή εργασίας του και "δεν θέλει" να δουλέψει ούτε μία ώρα παραπάνω για παράδειγμα. Εάν τελικά το κάνει, θα είναι αγγαρεία και σε ένα ξενοδοχείο, μια τουριστική επιχείρηση δεν "χωράνε" συμπεριφορές αγγαρείας. Ένας υπάλληλος ευχαριστημένος από τις συνθήκες που επικρατούν στην εργασία του, συνήθως αποτελεί και αφοσιωμένο υπάλληλο στην επιχείρηση και τους στόχους της. Ο τύπος αυτός του υπαλλήλου, θα είναι πρόθυμος να κάνει το "κάτι παραπάνω", προκειμένου είτε να μην εκτεθεί η επιχείρηση είτε παρά τις αντιξοότητες να φέρει σε πέρας τις υποχρεώσεις του. Ένας αφοσιωμένος υπάλληλος που θα ερωτηθεί, θα δώσει λύσεις, θα βελτιώσει τον τρόπο εκτέλεσης της εργασίας του, θα δώσει ιδέες, μα πάνω από όλα θα δώσει το μέγιστο των δυνατοτήτων του, διότι το συναίσθημα της αφοσίωσης, ενισχύει την δημιουργικότητα και αποδοτικότητα των εργαζομένων.

Η μαγική δύναμη της λέξης "μπράβο". Τολμήστε να επιβραβεύσετε το προσωπικό σας. Δώστε αρμοδιότητες και επιβραβεύστε τις ενέργειες που έγιναν σωστά. Ίσως υπάρξουν και λάθη, αλλά αυτό δεν είναι δικαιολογία για να "ευνουχίζετε" και να τρομοκρατείτε τους υπαλλήλους σας. Μην αμελείτε πόσο σημαντικό είναι να ευχαριστήσετε κάποιον που ολοκλήρωσε μια δύσκολη εργασία ή που προσπάθησε σκληρά για κάτι. Η επιβράβευση δημιουργεί ανθρώπους με αυτοπεποίθηση που δεν θα ολιγωρούν στον πρώτο προβληματισμό, αναμένοντας εντολή για κάτι απλό. Κανένας manager, κανένας ιδιοκτήτης δεν είναι δυνατόν να παρευρίσκεται με παρουσία φυσική στον χώρο εργασίας 24 ώρες το 24ωρο. Τολμήστε, λοιπόν να δώσετε αρμοδιότητες στους υφιστάμενους σας και επιβραβεύσετε τους για τις ενέργειες τους. Σύντομα το σύστημα αυτό θα επιβραβεύσει εσάς τους ίδιους και την επιχείρησή σας.

Πολλοί από εσάς γυρίστε πίσω στο χρόνο και σκεφτείτε την επαγγελματική σας πορεία έως και τώρα. Πώς ξεκινήσατε στην αρχή, πώς καταφέρατε να δημιουργήσετε ή να ηγηθείτε μιας επιχείρησης, καθώς και ποιοί σας βοήθησαν στο ξεκίνημά σας. Είχατε κίνητρο και θέληση. Ίσως κάποιοι δυσκολεύονται να βρουν κίνητρο και την ιδία θέληση για να εξελιχθούν. Δώστε ακριβώς αυτό που λείπει στους υφιστάμενούς σας, που θεωρείτε ότι αξίζουν και έχουν δυνατότητες. Δώστε κίνητρο ώστε να αποδίδουν καλύτερα και αποδοτικότερα στην εργασία τους. Τονώστε το ενδιαφέρον τους για το αντικείμενο της εργασίας τους και παρακολουθήστε τους να εξελίσσονται από αδιάφορους υπαλλήλους σε ικανούς συνεργάτες.

Τέλος, ακούστε τους ανθρώπους γύρω σας. Συζητήστε με τους υπαλλήλους σας και ότι τους απασχολεί. Βρείτε λύση στα προβλήματά τους. Ζητήστε τη γνώμη των υφισταμένων σας. Κερδίστε τον σεβασμό των ανθρώπων που εργάζονται για εσάς και μην προσπαθείτε να τον επιβάλλεται. Όπως χαρακτηριστικά είπε και η Μάργκαρετ Θάτσερ, η διάσημη Βρετανίδα πρωθυπουργός, "το να είσαι ισχυρός είναι σαν να είσαι κυρία. Αν πρέπει να δηλώσεις ότι είσαι, δεν είσαι".