Μην εξημερώνετε τον επιχειρηματία

Μετά τα ΕΣΠΑ και τις επιδοτήσεις δημιούργησες άλλο ένα comfort zone (οικοσύστημα) που ισοπεδώνει κάθε ασυμμετρία και αναπαράγει τον εαυτό του. Πήρες το λιονταράκι και το κανες γατάκι να ρχεται να τρώει από το χέρι σου. Τον πιο δυναμικό ανθρωπότυπο του 20ου αιώνα, τον άνθρωπο που έστυβε πέτρα να βγάλει λάδι τον έκανες να παίρνει ταπεράκι από την μαμά-θερμοκοιτίδα.

Ο κύριος λόγος που έχουμε πλούτο και ευημερία στον 20ο αιώνα είναι ο επιχειρηματικός άνθρωπος. Ο ανθρωπότυπος εκείνος που βούτηξε στο ρίσκο και την αβεβαιότητα, πάλεψε με την φτώχεια, τον πόλεμο, την αρρώστια, τα παλιά στερεότυπα, τις νέες συνθήκες, και καβάλησε την παλίρροια της αλλαγής για να δημιουργήσει νέες αξίες και νέα ζήτηση. Και τα κανε όλα με μεγάλο προσωπικό κόστος. Χωρίς αυτόν σήμερα ή θα ζούσαμε σε σοβιετική κολεκτίβα ή θα είχαμε επιστρέψει στην κληρονομική φτώχεια της προβιομηχανικής εποχής (τα δύο αυτά φυσικά δεν είναι αμοιβαίως αποκλειόμενα). Η ιστορία της επιχειρηματικότητας τα τελευταία 100 χρόνια δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας για το ποιος είναι αυτός ο τύπος και πως λειτουργεί. Είναι ο κυνηγός! Ο άνθρωπος που παρατηρεί συνεχώς, προσαρμόζεται γρήγορα και παρεμβαίνει δραστικά σε πόρους και διαδικασίες ώστε να δημιουργηθεί αξία για τον πελάτη! Και πουθενά τριγύρω του δεν έχει δίχτυ ασφαλείας. Οπότε γιατί πάτε να τον περιθάλψετε; Τι προσπαθείτε να διορθώσετε αφού τίποτα δεν είναι χαλασμένο;

“Business schools train the subalterns for routine jobs. They certainly do not train entrepreneurs.” Ludwig Von Mises, Human Action

Τα πανεπιστήμια και οι σχολές εκπαιδεύουν υπαλλήλους. Managers, όχι επιχειρηματίες. Δεν ξέρουν πώς να διδάξουν τον επιχειρηματία, δεν έχει αλγοριθμηθεί ακόμα για να τον καταλαβαίνουν οι λογιστές που ανέλαβαν να διδάξουν οικονομικά στον 20ο αιώνα. Εσείς τι θα καταφέρετε πέρα από conditioning σε ιδρυματοποιημένα στάνταρ; Τι θα του προσφέρετε πέρα από μια κονσερβοποιημένη εικόνα του επιχειρείν; Τι θα πετύχετε με όλους αυτούς τους μεσίτες ανάμεσα στον επιχειρηματία και τον στόχο του πέρα από το να τον κάνετε διστακτικό και αναβλητικό, να ζητάει άδεια από ανθρώπους που θα πρεπε να ναι υπάλληλοί του; Ποιο οικόσιτο ζώο κυνηγάει καλύτερα από το αγρίμι; Ποιο κατοικίδιο επέζησε στην φύση; Ήδη η ζημιά έγινε. Η πλειοψηφία θεωρεί ότι χρειάζεται λεφτά από το κράτος για να επιχειρήσει. Ότι μια «φοβερή» ιδέα είναι απαραίτητη. Ότι είναι νορμάλ να ξοδέψει ένα σκασμό λεφτά για ένα αποτυχημένο food app και μετά να το ξανακάνει. Ότι το digital αντικατέστησε το marketing κι ότι η καινοτομία ταυτίζεται με την εφεύρεση! Ότι οι αλγόριθμοι της google θα σου μάθουν να πουλάς. Ότι τα startup είναι μια εξελιγμένη μορφή επιχειρηματικότητας που πρέπει όλοι να εναγκαλιστούν!

“Innovators and creative geniuses cannot be reared in schools. They are precisely the men who defy what the school has taught them.” Ludwig Von Mises

Μην εξημερώνετε τ’ αγρίμι. Είναι επιθετικός, ανήσυχος, απείθαρχος, εγωιστής, αυτόνομος, παράλογος στην αναζήτησή του, επίμονος στην αποτυχία του, ημίτρελος στα μάτια των «φρόνιμων». Μην καταστρέφετε τις φυσικές του δυνάμεις. Μην του στερείτε την οργανική του ανάπτυξη. Αφήστε τον να αναπτυχθεί μόνος του. Η δυσκολία είναι ο τρόπος. Από κει πηγάζουν όλες οι ανθρώπινες ικανότητες. Βγάλε το στρες και κανένας δεν αναπτύσσεται. Βγάλε την δυσκολία και κανείς δεν μαθαίνει να επιβιώνει. Βγάλε την αβεβαιότητα και το ρίσκο και κανένας πια δεν ξεχωρίζει, δειλοί και γενναίοι γίνανε το ίδιο. Αφαίρεσε την οργανικότητα της ανάπτυξης και όλα πλέον γίνανε θερμοκήπια. Ποια ντομάτα προτιμάς; Εκείνη που ναι στραβή, χτυπημένη αλλά μυρίζει καλοκαίρι ή εκείνη που ναι στρογγυλή, γυαλιστερή σαν playmobil κι έχει γεύση νάιλον; Προετοιμάζετε επιχειρηματίες νάιλον! Ντομάτες θερμοκηπίου. Ίδιο σχήμα, ίδια γυαλάδα.

“The entrepreneur always searches for change, responds to it and exploits it as an opportunity”. Peter Drucker

Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τον επιχειρηματία στον έξω κόσμο Δεν μπορείτε να τον προστατεύσετε από κάτι που δεν έχει ήδη νικήσει. Μπορείτε μόνο να τον μετατρέψετε σε follower που ακολουθεί γραμμές και υποδείξεις αντί για το ένστικτό του. Κάποιος που βλέπει όπως εσείς, πιστεύει όπως εσείς, κάνει όπως εσείς. Κουτάβι που τρώει από το χέρι. Και δεν θα καταλάβει ποτέ ότι νορμάλ είναι η ανεπάρκεια πόρων. Ότι η αγορά δεν είναι εγώ και η ιδέα μου αλλά ο πελάτης και η αξία του. Ότι δεν μπορείς να «τρέξεις» την αποτυχία για να πετύχεις ταχύτερα. Ότι το επιχειρείν δεν είναι numbers game και το πόσες φορές θα τραβήξεις τον κουλοχέρη. Αν ήταν θα το κάνανε όλοι. Η αναμονή είναι οργανική διαδικασία έξω από τον έλεγχο του επιχειρηματία. Η αντοχή στην αβεβαιότητα είναι το απόλυτο συστατικό. Και όλα τα ενδιάμεσα είναι πολύ ασύμμετρα για να παραμετροποιηθούν. Όλα αυτά μαζί διαμορφώνουν τον κυνηγό.

Η επιχειρηματικότητα είναι μια θηρευτική ικανότητα που αναπτύσσεται μέσα σε φυσικό περιβάλλον. Όχι σε θερμοκήπιο. Ό,τι χρειαστεί ο επιχειρηματίας στην πορεία θα το βρει. Μέχρι να το βρει θα χρησιμοποιήσει κάτι άλλο. Μέχρι τότε θα μάθει την υπομονή. Την ευρηματικότητα. Την επιμονή. Θα μάθει όπως τα λιονταράκια που πέφτουν, ξεστρατίζουν, κινδυνεύουν. Και μαθαίνουν να κυνηγάνε. Νομίζετε ότι βοηθάτε αλλά στην ουσία εκπαιδεύετε ακόλουθους, όχι leaders. Υπαλλήλους, όχι επιχειρηματίες. Κολεκτίβες, όχι individuals. Και μόνο ο individual σκέφτεται, αποφασίζει, πράττει.

Το επιχειρείν είναι ρίσκο, αυτονομία. κατάκτηση. Do not domesticate them.