Ζούμε στην εποχή του φαίνεσθαι και της υπερπαραγωγής. Εκτός του ότι παθαίνουμε συχνά πυκνά πολλαπλά αισθητικά σοκ, είμαστε αναγκασμένοι να δεχόμαστε έναν συνεχή βομβαρδισμό από ανούσιες πληροφορίες, οι οποίες όμως υπόσχονται να κάνουν τη ζωή μας καλύτερη.
Να μας κάνουν να ξεχωρίσουμε, να διαφοροποιηθούμε από τους συνανθρώπους μας. Στόχος πάντα να αρέσουμε. Και για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος θα πρέπει να επιδεικνύουμε ό,τι έχουμε (ή και δεν έχουμε) ή να τονίζουμε υπέρμετρα ό,τι κατέχουμε για να επιδειχθούμε καλύτερα.
Αποτέλεσμα; Γινόμαστε υπερκαταναλωτικοί και ψάχνουμε τη χαρά στα πράγματα, στα πόσα likes θα μας κάνουν στη φωτογραφία που έχουμε βγει στην παραλία με το καινούριο μαγιό μας ή στα βιντεάκια από τις εξωτικές παραλίες τις οποίες μπορεί να επισκεπτόμαστε. Με άλλα λόγια, χάνουμε το νόημα της ζωής.
Αυτού του είδους την επίδειξη την ονομάζω οπτική. Μία λύση είναι να κλείσουμε τα μάτια, κυριολεκτικά και μεταφορικά, ώστε να μην την βλέπουμε. Τότε όμως θα εθελοτυφλούμε. Η αποτελεσματική και μόνιμη λύση είναι να μην συμμετέχουμε σ’ αυτό το παιχνίδι. Να είμαστε συνειδητοί σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας και να προσπαθούμε να ζούμε αειφορικά.
Υπάρχει όμως και εκείνη η επίδειξη, η νοητική, η οποία είναι ακόμα πιο επικίνδυνη γιατί καμουφλάρεται πολύ εύκολα κάνοντας χρήση των επαγγελματικών ιδιοτήτων ή των πτυχίων που μπορεί να κατέχει κάποιος ή γενικότερα των γνώσεων που έχει.
Βρίσκεσαι σε ένα workshop και τυχαίνει να συμμετέχει ένας καθηγητής πανεπιστημίου ο οποίος δεν χάνει ευκαιρία να πεταχτεί για να επιδείξει την ερευνητική του δουλειά και τις θεωρητικές γνώσεις του, λέγοντας συνήθως άσχετα πράγματα από το αντικείμενο που συζητιέται εκείνη τη στιγμή. Λαμβάνεις μία συμπληρωμένη δραστηριότητα από κάποιον συμμετέχοντα ενός εργαστηρίου και θαρρείς, μέσα από τις αράδες που έχει γράψει, ξεπετάγεται ένας θεός. Τα ξέρει όλα, κατέχει όλες τις ήπιες και σκληρές δεξιότητες, δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα στη δουλειά του και τα κάνει όλα τέλεια. Ε... συμπληρώνει και στο τέλος ότι φυσικά υπάρχει πάντα περιθώριο για εξέλιξη.
Και τότε αναρωτιέσαι... Μα πώς ένας θεός μπορεί να γίνει καλύτερος αφού είναι ήδη τέλειος; Κάνεις ερωτήσεις κατά τη διάρκεια μιας εκπαίδευσης για το αν γνωρίζουν οι συμμετέχοντες κάποια δεδομένα ή κάποιες καλές πρακτικές που θέλεις να τους μεταφέρεις και βλέπεις κάποια κεφάλια να κουνιούνται καταφατικά. Και τότε περιχαρής ζητάς τη συμμετοχή τους (αφού βρε παιδί μου βρισκόμαστε σε περιβάλλον εκπαίδευσης ενηλίκων και η συμμετοχική μάθηση είναι must!) Αυτοί που κουνούν το κεφάλι καταφατικά θέλοντας να δείξουν ότι ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους γιατί πολύ απλά τα ξέρουν όλα, αρνούνται να μιλήσουν. Γιατί άραγε; Βλέπεις ένα βιογραφικό, που μπορείς να το αποκαλέσεις «διαμάντι» και αδημονείς να δεις αυτόν τον άνθρωπο, τον πολλά υποσχόμενο, γιατί πιστεύεις ότι βρήκες επιτέλους τον άνθρωπο που ψάχνεις. Και τελικά αποδεικνύεται άνθρακας ο θησαυρός.
Η νοητική επίδειξη είναι πολύ επικίνδυνη γιατί παραπλανά. Γιατί σε κάνει να χάνεις πολύτιμο χρόνο από το έργο που έχεις να επιτελέσεις. Γιατί οι άνθρωποι που τη χρησιμοποιούν το κάνουν για να φανούν καλύτεροι από τους άλλους και τελικά να πάρουν θέσεις που κανονικά δεν τους ανήκουν, με αποτέλεσμα, ειδικά όταν έχουν να κάνουν με την αλλαγή άλλων ανθρώπων, αντί να τους υποστηρίζουν να τους θάβουν. Η νοητική επίδειξη είναι ουσιαστικά ασέβεια και οδηγεί σε μία κατάσταση μη συνεργατική. Καταστρέφει προσπάθειες για θετική αλλαγή. Η νοητική επίδειξη κρύβει πίσω της το ψέμα. Και ποιος θέλει τελικά να συνεργάζεται ή να έχει σχέσεις με ψεύτες;
Η επίδειξη, είτε οπτική είτε νοητική, βρίσκεται παντού. Κραυγάζει και κουράζει απίστευτα και τελικά οδηγεί στο τέλμα, στο να μένουμε στο βούρκο.
Αν πιάνουμε τον εαυτό μας να λειτουργεί επιδεικτικά, τότε θα πρέπει να γυρνούμε σε χρόνο dt στον «ίσιο» δρόμο και να μένουμε κεντραρισμένοι εκεί. Υπάρχουν πολλοί πιο αποτελεσματικοί τρόποι να δείξουμε ποιοι είμαστε και τι μπορούμε να κάνουμε.
Σημαντικό επίσης είναι να είμαστε συνειδητοί συνεχώς και να ανακαλύπτουμε στο φτερό αυτούς τους ανθρώπους που θέλουν να επιδεικνύονται και ενίοτε να τους ξεμπροστιάζουμε. Πρέπει να ξεχωρίζουν τα χλωρά από τα ξερά γιατί και στον εαυτό μας το οφείλουμε αλλά και στους συνανθρώπους μας. Γιατί μόνο έτσι μπορούμε τελικά να συμβάλλουμε, από τη θέση που έχει ο καθένας, στην παραγωγή αληθινής αξίας και στην προαγωγή της αλληλεγγύης και της θετικής αλλαγής.
Η ανωτερότητα ενός ανθρώπου και η αξία του φαίνονται από τις πράξεις του. Ξεπηδούν μέσα από την ακεραιότητά του, την πειθαρχία του και την αγάπη του στη συνεχή ανάπτυξη. Η μη επίδειξη είναι δύναμη και όχι το αντίθετο!
Σχόλια