Πολλά συνέδρια, είτε δια ζώσης ή online, παρουσιάζουν ένα φαινόμενο (δυσλειτουργία ουσιαστικά) που αναφέρεται ως Manels ή Male Dominated Panels. Το «manel» είναι μια ομάδα εμπειρογνωμόνων ή συμμετεχόντων σε ένα συνέδριο ή μια εκδήλωση που περιλαμβάνει μόνο ή κατά συντριπτική πλειοψηφία, άνδρες.
Ο εν λόγω ορισμός συνοδεύεται και από το αντίστοιχο «Manferences» (αποκλειστική ή κατά πλειοψηφία συμμετοχή ανδρών σε συνέδρια) που ουσιαστικά στιγματίζει την καθολική συμμετοχή ανδρών σε συνέδρια και αποκλείει τη ισόρροπη συμμετοχή γυναικών σε αυτά.
Η προσοχή στο εν λόγω φαινόμενο δόθηκε για πρώτη φορά ως hashtags στα social media στις αρχές του 2010. Αυτό το μοτίβο των ανδρών σε πάνελ και συνέδρια έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις από το 2010, με συνέπεια αρκετές φεμινιστικές ομάδες σε όλο τον κόσμο να επισημαίνουν την προβληματική φύση των Manels και να έχουν μποϊκοτάρει εκδηλώσεις που δεν έχουν πάνελ με συμμετοχή γυναικών.
Στην έρευνα που διεξήγαγε το Open Society Foundations το 2018, σε σχέση με το φύλο και τους ρόλους ομιλίας σε ευρωπαϊκά συνέδρια υψηλού επίπεδου, εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο οι διαφορετικές δημογραφικές ομάδες εκπροσωπούνται στις συζητήσεις.
Συγκεκριμένα, ο αριθμός των γυναικών που μιλούν σε συνέδρια διαμόρφωσης πολιτικής στην Ευρώπη είναι πολύ χαμηλότερος από εκείνον των ανδρών. Η έρευνα [pdf] έλαβε υπόψη της 23 διασκέψεις στην Ευρώπη από το 2012 μέχρι τα μέσα του 2017. Το σύνολο δεδομένων αντιστοιχεί σε 12.600 ρόλους ομιλίας. Η έρευνα επισημαίνει πως, με βάση το σύνολο των δεδομένων, οι άνδρες κατέλαβαν το 74 % αυτών των ρόλων ομιλίας και οι γυναίκες μόλις το 26 τοις εκατό.
Η κύρια αιτία ύπαρξης των Manels είναι το σύμπτωμα ενός πολύ μεγαλύτερου προβλήματος, της στερεοτυπικής αντιμετώπισης των γυναικών και, συνεπώς, της έλλειψης εκπροσώπησης και ένταξης τους στα μη «παραδοσιακά» γυναικεία επαγγέλματα και κλάδους. Η διαιώνιση του στερεότυπου ότι η επιστήμη, η τεχνολογία, η μηχανική και τα μαθηματικά (πεδία STEM) είναι κυρίαρχο πεδίο των ανδρών - μια ύπουλη μορφή διάκρισης που έχει διαρκή και αρνητικά αποτελέσματα σε πολλές γενιές γυναικών.
Παράλληλα, τα λοιπά έμφυλα στερεότυπα που διαιωνίζονται αφορούν και είναι οι βασικοί λόγοι που μποϋκοτάρεται η συμμετοχή των γυναικών σε πάνελς και συνέδρια:
- την υποτιθέμενη συμπεριφορά μιας γυναίκας σε επίπεδο soft skills και δικτύωσης («είναι ντροπαλές οι γυναίκες», «οι γυναίκες θέλουν να μιλούν μόνο για γυναικεία ζητήματα», «θέλει πυγμή η παρουσίαση, δεν την έχουν οι γυναίκες» κλπ.),
- την προσπάθεια για επίτευξη work-life balance, δηλαδή το κατά πόσο μια γυναίκα μπορεί να συνδυάσει οικογένεια/προσωπική ζωή με την επαγγελματική και με ποιον τρόπο.
- καθώς και την έμφυλη ενδυνάμωση και πώς επιτυγχάνεται.
«Η έμφυλη διάκριση δεν είναι κεραυνός, δεν είναι ένα χαστούκι στο πρόσωπο» έγραψε κάποτε η αστροφυσικός του Πανεπιστημίου Yale, Meg Urry. «Είναι ο αργός δυνατός αχός του να υποτιμάσαι, να νιώθεις άβολα και να αντιμετωπίζεις οδοφράγματα στο δρόμο προς την επιτυχία. Αυτές οι λεπτές διακρίσεις βοηθούν τις γυναίκες να αισθάνονται εκτός τόπου».
Ταυτόχρονα, ο κάθε κλάδος παρουσιάζει απώλειες τόσο σε ανάπτυξη όσο και σε εξέλιξη λόγω της απουσίας ή υπο-εκπροσώπησης των γυναικών. Η συμμετοχή των γυναικών σε συνέδρια, πάνελς αλλά και στην γενικότερη αγορά εργασίας δεν είναι απλά η παροχή ευκαιριών σε άτομα που δεν είναι άντρες. Αφορά την αναγνώριση και την αξιοποίηση της νοημοσύνης και των γνώσεων μιας διαφορετικής ομάδας ανθρώπων, που αποτελεί παραπάνω από το μισό του πληθυσμού της γης.
Τα Manels ουσιαστικά δημιουργούν ένα gender gap με αποτέλεσμα η έμφυλη ισορροπία σε συνέδρια και εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο να παραμένει «φτωχή». Οι συνέπειες για τις γυναίκες είναι ότι:
- Στερούνται την δυνατότητα να εκφράσουν τις απόψεις τους και να συμμετέχουν στη διαμόρφωση πολιτικών.
- Δεν τους δίνεται η δυνατότητα δικτύωσης, μία από τις σημαντικότερες συστάσεις όσον αφορά στην υπέρβαση των έμφυλων διακρίσεων στην επιχειρηματικότητα και εργασία.
- Ενισχύεται το στερεότυπο των ανδρών ως οι πιο σημαντικοί φορείς λήψης αποφάσεων έναντι των γυναικών.
- Οι νέες γυναίκες δεν μπορούν να ταυτιστούν με ισχυρά γυναικεία ηγετικά πρότυπα.
Θέτοντας τις βάσεις για την ουσιαστική επίτευξη του work-life balance και ταυτόχρονα δίνοντας την ευκαιρία στις γυναίκες που θέλουν να δημιουργήσουν/αναπτύξουν την καριέρα τους χωρίς να χρειαστεί να θυσιάσουν στόχους και όνειρα στον βωμό της οικογένειας ή της εργασίας, δίνεται η δυνατότητα στις γυναίκες επαγγελματίες να διεκδικήσουν τις θέσεις που τους αξίζουν και να αποτελέσουν advocates του κλάδου τους. Φυσικά, η ισορροπία ανάμεσα σε καριέρα και οικογένεια/προσωπική ζωή προϋποθέτει εύρεση εργασίας, ενδυνάμωση και αυτοπεποίθηση, παράγοντες που επιτυγχάνονται με την διαρκή εκπαίδευση (Lifelong Learning), με την ύπαρξη μεντόρων και με την διασφάλιση της έμφυλης ισότητας στις ευκαιρίες στην αγορά εργασίας.
Τα Manels δυστυχώς βασίζονται στην λανθασμένη πρακτική της πρόσκλησης των πλέον γνωστών από κάθε κλάδο/επάγγελμα, αποκλείοντας τους υπολοίπους. Ωστόσο, η σωστή αντιμετώπιση ενός Manel είτε από άνδρες και γυναίκες μπορεί να αποτελέσει το πρώτο σωστό βήμα ώστε κάθε συνέδριο/πάνελ να μην υποκύπτει στο εν λόγω λάθος ή να το διορθώνει άμεσα.
Είτε είμαστε στην επιστήμη, στις επιχειρήσεις, στη βιομηχανία ή στον ακαδημαϊκό χώρο, όλοι μπορούμε να ενεργούμε με σκόπιμο τρόπο σχετικά με το ποια/ος προσκαλείται να συμμετάσχει σε μια συζήτηση σε ένα δημόσιο φόρουμ. Οι άνδρες μπορούν επίσημα να δεσμευτούν να μην συμμετέχουν σε ομάδα αποκλειστικά ανδρών και, όταν τους ζητηθεί, μπορούν να προτείνουν μια λίστα με πέντε γυναίκες ή μέλη υποεκπροσωπούμενων ομάδων. Οι διοργανωτές έχουν πολλούς πόρους στα χέρια τους για να βρουν ειδικούς που είναι γυναίκες. Οι ηγέτες σε όλους τους τομείς μπορούν να επισημάνουν δημόσια τον πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο που έχουν τα πάνελ που εκπροσωπούνται από γυναίκες και άνδρες.
Σχόλια