Η Ισλανδία επένδυσε στην Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Γιατί όχι και εμείς;

Η Ισλανδία, το μικρό διαμάντι του σκανδιναβικού Βορρά, ήταν μια από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Αρκετά μικρή σε πληθυσμό (320.000 κατοίκους περίπου), πριν μερικά χρόνια αντιμετώπισε χειρότερα προβλήματα από εμάς.

Η κρίση που σάρωσε τη χώρα προήλθε από την κατάρρευση των τραπεζών. Το 2007 το χρέος της ήταν κοντά στο 900% του ΑΕΠ. Μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, οι 3 τράπεζές της πτώχευσαν, με αποτέλεσμα το νόμισμά της να χάσει το 85% της αξίας του έναντι του ευρώ.

Το τι ακολούθησε είναι γνωστό και χιλιοειπωμένο. Δεν θα αναλύσουμε την περίπτωση της Ισλανδίας χρηματοοικονομικά, αλλά θα αναφερθούμε σύντομα σε αποφάσεις, οι οποίες συνέβαλαν σημαντικά στο να μιλάμε σήμερα για το Ισλανδικό θαύμα.

Έτσι λοιπόν αρχικά, η Ισλανδία άφησε τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν και δημιούργησε άλλες που υπηρετούσαν τις τοπικές οικονομίες. Παράλληλα η στρατηγική της χώρας στράφηκε προς νέα κατεύθυνση. Δόθηκε έμφαση στην καινοτομία και στη δημιουργικότητα, κάτι σχετικά άγνωστο μέχρι τότε. Το κράτος ενίσχυσε τις υποδομές που προσέφεραν υπηρεσίες για τη διακίνηση της πληροφορίας, την επικοινωνία και την επιμόρφωση, ενώ οι επιχειρήσεις ενθάρρυναν τους εργαζομένους τους να παράγουν ιδέες.

Εν συνεχεία, η δύναμη των αλλαγών πέρασε στα χέρια των τοπικών κοινωνιών και των επιχειρηματιών. Οι επιχειρήσεις άρχισαν να επικοινωνούν με τους πολίτες (τους stakeholders τους δηλαδή) και να συνεργάζονται. Αρχικά δημιούργησαν ένα άτυπο υπουργείο ιδεών (με τη συνδρομή της τραγουδίστριας Bjork-κάθε σύγκριση με δικούς μας καλλιτέχνες...απογοητευτική!). Ο ρόλος του κράτους σε αυτό ήταν υποστηρικτικός. Όλοι μαζί, ανέδειξαν την ταυτότητα της Ισλανδίας με δομημένο πρόγραμμα, το οποίο περιλάμβανε στοχευόμενες δράσεις και μετρήσιμα αποτελέσματα.

Παράλληλα οι τέχνες άνθισαν και προσέφεραν ένα νέο business unit στη χώρα. Έδωσαν βάση στα αξιοθέατα, στον αθλητισμό και έμφαση στην ανάδειξη της ιστορίας του νησιού. Οι κάτοικοι στήριξαν τις πόλεις τους σε πολλά θέματα, εκφράζοντάς τα με τον δικό τους ιδιαίτερο τρόπο και αναδεικνύοντας την κουλτούρα τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι τοπικές συνεργασίες, δημιούργησαν ομάδες multimedia ανά περιοχές. Με δεδομένη τη μουσική κουλτούρα των Ισλανδών, σήμερα το 70% των νέων που επισκέπτονται την χώρα, το κάνουν εξαιτίας των μουσικών της φεστιβάλ.

Οι Ισλανδοί με προσανατολισμό στη διατήρηση του κοινωνικού κράτους, προσέφεραν ένα διαφορετικό παράδειγμα διαχείρισης της κρίσης. Πολιτικά, πολιτισμικά και οικονομικά, το κράτος λειτούργησε με επίκεντρο τον πολίτη και τα συμφέροντά του. Ο πολιτισμός, οι τέχνες, το φυσικό περιβάλλον, η ανάπτυξη των τοπικών κοινωνικών, αντιμετωπίστηκαν ως βάση μιας δημιουργικής βιομηχανίας, σημαντικής για την οικονομία της χώρας.

Πριν την κρίση, η Ισλανδία είχε υιοθετήσει ένα οικονομικό μοντέλο το οποίο βασιζόταν αποκλειστικά στην κερδοσκοπία, ενώ η όποια βιομηχανική παραγωγή κατέστρεφε το περιβάλλον. Σήμερα βασίζεται στη δημιουργικότητα και όχι στο εύκολο χρήμα, βασίζεται στη δημιουργία αξίας που συμβάλει στην κερδοφορία, τόσο του κράτους όσο και των επιχειρήσεων.

Μικρά βήματα- μεγάλες αλλαγές, μικρές συνεργασίες- εξαιρετικά αποτελέσματα.

Μα μήπως όλα αυτά που περιγράψαμε παραπάνω, δεν αποτελούν τον ορισμό της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης; Ο πολιτισμός, η κοινωνία, η ηθική, η ορθή διακυβέρνηση, η δημιουργία αξίας, η περιβαλλοντική ακεραιότητα κ.α., δεν αποτελούν τους πυλώνες της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης;

Η Ισλανδία άλλαξε πρωτίστως το επιχειρηματικό της μοντέλο, αυτό δηλαδή που διδάσκει η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Μετασχημάτισε την κουλτούρα της χώρας στο σύνολο των λειτουργιών και αποφάσεων. Εν συνεχεία ασχολήθηκε με την αποδοτικότητα της χώρας και την ανάπτυξή της, λαμβάνοντας υπόψη τον κοινωνικό, τον ηθικό, τον πολιτιστικό και τον περιβαλλοντικό της αντίκτυπο.

Οι «Σπαρτιάτες του Βορρά» όπως τους αποκαλούμε ή «Βίκινγκς», συνεργάστηκαν και παρά τις δυσκολίες που τους αναλογούσαν, έφεραν έναν δύσκολο στόχο εις πέρας, άνοιξαν άλλους ορίζοντες για τη χώρα τους. Και όμως, η Ισλανδία είναι μία χώρα που δεν διαθέτει την ιστορία, τη βιομηχανία, τη γεωργία και άλλες πλουτοπαραγωγικές πηγές που έχουμε εμείς.