Σταύρος Καφούνης, Ε.Σ.Α.: Πιστεύουμε σε ένα ελπιδοφόρο 2021 για την ανάπτυξη

Ποια είναι σήμερα η εικόνα που παρουσιάζει η εμπορική δραστηριότητα στην πρωτεύουσα, όσον αφορά και στα καταστήματα τουριστικού ενδιαφέροντος; Ποιος ο «αντίκτυπος» της πανδημίας;

Την σκληρή πραγματικότητα για τα καταστήματα τουριστικού ενδιαφέροντος που λειτουργούν στην παραδοσιακή αγορά της Αθήνας κάτω από το βράχο της Ακρόπολης, στην Πλάκα το Μοναστηράκι και το Θησείο, κατέγραψε για πρώτη φορά η έρευνα του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, όπου ανέδειξε ότι πολλά από αυτά παραμένουν ακόμα κλειστά και πως το σύνολο του δείγματος καταγράφει σχεδόν μηδενικούς τζίρους λόγω έλλειψης πελατείας. Η έρευνα αυτή διεξήχθη ένα μήνα μετά το άνοιγμα των καταστημάτων και η κατάσταση αυτή παραμένει η ίδια έως και σήμερα. Τα εμπορικά καταστήματα της συγκεκριμένης περιοχής, αλλά και όλων των τουριστικών περιοχών της χώρας, εξαρτώνται κατεξοχήν από τον εισερχόμενο τουρισμό, πρέπει να αντιμετωπίζονται ως αμιγώς τουριστικές επιχειρήσεις, και ζητάμε να ενταχθούν στα ειδικά μέτρα στήριξης του τουρισμού όπως οι υπόλοιπες επιχειρήσεις του κλάδου.

Ποιες είναι οι προσδοκίες των εμπόρων για την επόμενη μέρα;

Αν και η αγορά μας προσγειώνει στη δύσκολη πραγματικότητα της επόμενης ημέρας και όλοι προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που εμφανίζονται όλο και εντονότερα μέρα με την ημέρα, οι προσδοκίες αναφέρονται στη μετά covid19 εποχή και στηρίζονται στα πολύ γρήγορα βήματα που έγιναν αναγκαστικά και έφεραν την ελληνική επιχειρηματικότητα πιο κοντά στην «ψηφιακή εποχή» και ένα βήμα πιο κοντά στην Ευρώπη. Εάν μπορέσουμε να κεφαλαιοποιήσουμε την επιτυχή διαχείριση της αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους και συνεχίσουμε με τους ίδιους ρυθμούς, ελπίζουμε ότι το 2021 θα είναι πραγματικά ένα ελπιδοφόρο έτος ανάπτυξης της οικονομίας της χώρας.

Δύο είναι τα μείζονα ζητήματα από εδώ και πέρα, που έχουν όμως θεσμικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά: Να μπορέσει ο ιδιωτικός τομέας να βρει τον δρόμο του προς τα διαθέσιμα κονδύλια και να ανέβει η παραγωγή ώστε να ενισχυθεί η ζήτηση σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.

Ποια είναι τα πάγια αιτήματα σας για τη στήριξη του εμπορικού κόσμου από την κυβέρνηση και ποια η ανταπόκριση που υπάρχει; Ποια η άποψη σας για τα μέτρα και τη στήριξη που έχει υπάρξει μέχρι και αυτή τη στιγμή;

Τρία είναι τα σημεία που επικεντρώνεται αυτή τη χρονική περίοδο ο Ε.Σ.Α: α) Η μείωση των ενοικίων, β) οι φοροελαφρύνσεις και γ) η χρηματοδότηση των μικρών επιχειρήσεων. Έχουμε δώσει πραγματικά μεγάλη μάχη για τη μείωση των ενοικίων των καταστημάτων, γιατί αποτελεί το μεγαλύτερο πάγιο έξοδο κάθε επιχείρησης λιανικής. Για το θέμα αυτό καταθέσαμε και κοινή πρόταση με τους ιδιοκτήτες (ΠΟΜΙΔΑ) και περιμένουμε την ανταπόκριση της Κυβέρνησης.

Η μείωση του φορολογικού συντελεστή από το 24 στο 20%, η μείωση της προκαταβολής φόρου στο 50%, η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, αποτελούσαν πάγια αιτήματα του εμπορικού κόσμου, αλλά το σημαντικότερο αίτημα είναι η επαναρύθμιση όλων των οφειλών σε 120 δόσεις. Στη ρύθμιση αυτή θα πρέπει να ενταχθούν οφειλές που για διάφορους λόγους δεν είχαν ρυθμιστεί στο παρελθόν αλλά και εκείνες που λόγω προσωρινής αδυναμίας και στη συνέχεια λόγω της κρίσης του covid19 έχουν ήδη απωλεσθεί ή θα απωλεσθούν στο εγγύς μέλλον.

Η αγορά, μετά το τέλος Αυγούστου, όπου έχουν μεταφερθεί όλες οι υποχρεώσεις και οι ρυθμίσεις του Μαρτίου του Απριλίου και του Μαΐου, θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση αν η κυβέρνηση δεν πάρει αυτό το μέτρο. Τέλος, η ενίσχυση της ρευστότητας και η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που θα τις κρατήσει ζωντανές, για αυτό το λόγο επιμένουμε στη δημιουργία ενός νέου βελτιωμένου προγράμματος ΤΕΠΙΧ, χωρίς αποκλεισμό των πολύ μικρών και των μικρών επιχειρήσεων, στη γρήγορη δημιουργία των φορέων που θα υλοποιήσουν το θεσμό των μικροπιστώσεων και σίγουρα στη λειτουργία, το συντομότερο δυνατόν, της Επιστρεπτέας Προκαταβολής 3, που έχει αποδειχθεί το πιο αξιόπιστο χρηματοδοτικό εργαλείο για τις μικρές επιχειρήσεις.

Τέλος, στη φαρέτρα μας πρέπει να ενταχθούν και τα προγράμματα ΕΣΠΑ, όπου η απλοποίηση της εκταμίευσης μόνο με τη δέσμευση του επιχειρηματία, για την υλοποίηση της επένδυσης που αφορά τα τρέχοντα προγράμματα και η δημιουργία νέων ειδικών προγραμμάτων με σύντομες διαδικασίες έγκρισης, που θα έχουν στόχο τη δημιουργία ηλεκτρονικών καταστημάτων και την ψηφιακή αναβάθμιση των μικρών επιχειρήσεων, κρίνονται αναγκαίες.

Το τελευταίο θέμα που θα αναφέρω και δημιουργεί αυτή τη στιγμή τεράστιο πρόβλημα στην αγορά είναι η διαχείριση των επιταγών, όπου πρέπει να βρεθεί μία αποτελεσματική λύση για τη χρηματοδότηση των εκδοτών ή εναλλακτικά των κομιστών. Η επιστημονικά τεκμηριωμένη πρόταση που έχει καταθέσει ο Ε.Σ.Α στα αρμόδια Υπουργεία καλύπτει και τις δύο πλευρές, ώστε αφενός να αποπληρωθούν άμεσα οι κομιστές και αφετέρου να βοηθηθούν οι εκδότες να μπορέσουν έστω και καθυστερημένα να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Η κυβέρνηση, από την αρχή της κρίσης, έχει ανταποκριθεί μέχρι στιγμής στα περισσότερα αιτήματα του εμπορικού κόσμου και έχουμε ανοιχτό κανάλι επικοινωνίας με όλα τα συναρμόδια υπουργεία. Ελπίζουμε πώς και τα αιτήματα που σας ανέλυσα παραπάνω εν ευθέτω χρόνο θα βρουν λύση, για να μπορέσει να πάρει ανάσα η μικρομεσαία επιχείρηση της χώρας

Υπάρχουν δικές σας πρωτοβουλίες για τη στήριξη του εμπορικού κόσμου; Γενικότερα, πως στηρίζει ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών τα μέλη του;

Ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών, από την πρώτη στιγμή της υγειονομικής κρίσης, στάθηκε δυναμικά στο πλευρό των επιχειρήσεων της Αθήνας και όλης της χώρας. Είμαστε οι πρώτοι που ζητήσαμε από τον Πρωθυπουργό να κλείσουν υποχρεωτικά τα καταστήματά το Μάρτιο, με την προϋπόθεση ότι θα ενταχθούν σε σημαντικά μέτρα στήριξης. Παλέψαμε να ενταχθούν όλες οι εμπορικές δραστηριότητες (ΚΑΔ) στις πληττόμενες επιχειρήσεις, προτείναμε την παράταση αποπληρωμής των επιταγών, ζητήσαμε και πετύχαμε την μείωση του ενοικίου κατά 40%, διεκδικήσαμε την κατάργηση της προκαταβολής φόρου που πρόσφατα θεσμοθετήθηκε και είμαστε συνεχώς σε άμεση επικοινωνία με τα αρμόδια υπουργεία, για να επιλύουμε οποιαδήποτε γραφειοκρατικά ή τεχνικά θέματα προκύπτουν.

Σήμερα, πιέζουμε με κάθε τρόπο την κυβέρνηση να δημιουργήσει νέα αποτελεσματικά χρηματοδοτικά εργαλεία για όλους, προτείνουμε να επαναλειτουργήσει νέα γενναία ρύθμιση 120 δόσεων, για οποιαδήποτε οφειλή προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, και ζητάμε τη δημιουργία νέων ευέλικτων προγραμμάτων ΕΣΠΑ που θα στηρίξουν άμεσα την ψηφιακή αναβάθμιση όλων των εμπορικών επιχειρήσεων της χώρας. Με αυτόν τον τρόπο είμαστε σε καθημερινή βάση δίπλα στα μέλη μας και προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα ειδικά των μικρών επιχειρήσεων.

Ταυτόχρονα, πραγματοποιούμε συντονισμένες δράσεις σε συνεργασία με το δήμο της Αθήνας για να μπορέσουμε να ενισχύσουμε την αγορά, όπως είναι η δημιουργία του διαδικτυακού τόπου “Athens is Back” στον οποίο καλούμε το καταναλωτικό κοινό να επιστρέψει στο κέντρο για τις αγορές του και τους επιχειρηματίες να καταγράψουν τις εκπτώσεις και τις ειδικές προσφορές που κάνουν οι επιχειρήσεις τους. Με το δήμο Αθηναίων και την Περιφέρεια Αττικής θα συνεχίσουμε να δημιουργούμε κοινές δράσεις για να στηρίξουμε την επιχειρηματικότητα και τον τουρισμό της πρωτεύουσας.

Ποια είναι η άποψη σας για τη σημερινή εικόνα που παρουσιάζει η επιχειρηματικότητα στην Αθήνα, και στην Ελλάδα γενικότερα; Πόσο εύκολο είναι σήμερα κάποιος να γίνει επιχειρηματίας, τι απαιτείται, ποιες οι ενδεχόμενες δυσκολίες;

Είναι γεγονός πως λέγαμε ότι όποιος συνέχιζε να επιχειρεί στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της δεκαετούς κρίσης, ήταν ήρωας. Τη στιγμή που όλα έδειχναν ότι έβρισκαν το δρόμο τους στη μεταμνημονιακή εποχή, ήρθε η υγειονομική κρίση και άλλαξε όλα τα δεδομένα. Η αγορά της Αθήνας έχει αλλάξει και αλλάζει συνεχώς τα τελευταία χρόνια στηριζόμενη στην άνοδο του τουρισμού και την «επιχειρηματικότητα ανάγκης». Ο συνδυασμός αυτός δημιούργησε στο κέντρο και στις περιφερειακές εμπορικές αγορές του Δ. Αθηναίων πολλά καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Τα νέα δεδομένα ελπίζουμε ότι θα δημιουργήσουν νέα αρχή που θα στηριχθεί στην «επιχειρηματικότητα ευκαιρίας» για νέους δραστήριους επιχειρηματίες που θα αναπτύξουν τη δραστηριότητά τους βασιζόμενοι σε φρέσκες ιδέες, σε καινοτόμες δράσεις και σε εξειδικευμένη προσφορά υπηρεσιών.

Το δύσκολο σημείο του επιχειρείν, για παλιούς και νέους επιχειρηματίες, αυτή τη στιγμή είναι η έλλειψη ρευστότητας και η ελλιπής λειτουργία του τραπεζικού συστήματος. Ίσως η χαλάρωση των ελέγχων από την Ε.Κ.Τ και η ροή της χρηματοδότησης που εξασφαλίστηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2027 να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και τα προβλήματα επικοινωνίας με τις δημόσιες υπηρεσίες αρχίζουν να βελτιώνονται σιγά σιγά και ελπίζουμε η γρήγορη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, να συμβάλει στην σταδιακή απάλειψη τους.

Πόσο «έτοιμες» είναι πλέον οι ελληνικές επιχειρήσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την εξ αποστάσεως εργασία; Πόσο εναρμονισμένοι είναι επιχειρηματίες και εργαζόμενοι;

Είναι γεγονός ότι η ευκαιρία που μας έδωσε ο Covid19 είναι πώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα έγινε σε πολύ γρηγορότερους ρυθμούς από το αναμενόμενο και είδαμε το ηλεκτρονικό εμπόριο να μπαίνει έντονα στη ζωή μας. Πολλές υπηρεσίες του δημοσίου να λειτουργούν πλέον εύκολα και γρήγορα με ηλεκτρονικό τρόπο και να διευκολύνεται το επιχειρείν σε τομείς που παλαιότερα υπήρχαν προβλήματα.

Η μετάβαση του εμπορίου στη νέα ψηφιακή εποχή ξεκίνησε, αλλά έχει ακόμα δρόμο για να προσδώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις ελληνικές επιχειρήσεις. Υποχρέωση του φορέα μας είναι να ενημερώνει συνεχώς τα μέλη του για τις μελλοντικές εξελίξεις του παγκόσμιου εμπορίου και να σταθεί αρωγός δίπλα τους, ώστε η μετάβαση αυτή να είναι γρήγορη και αποτελεσματική.

Τέλος, η εξ αποστάσεως εργασία αφορά περισσότερο τον τομέα των υπηρεσιών και των εξ αποστάσεως πωλήσεων και καλύπτει μικρό τμήμα της λειτουργίας των φυσικών καταστημάτων. Είναι σίγουρο ότι πολλές επιχειρήσεις δοκίμασαν αναγκαστικά αυτό τον τρόπο λειτουργίας και όπου κρίθηκε αποτελεσματικός θα συνεχίσει να λειτουργεί παραγωγικά, ενώ το νέο θεσμικό πλαίσιο που ορίστηκε πρόσφατα από την κυβέρνηση θεωρώ ότι θα βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.

Για το θέμα του ηλεκτρονικού εμπορίου και των e-Shops: Τι θα πρέπει να προσέχει ένας επιχειρηματίας που σκέφτεται τώρα να κάνει τα πρώτα του βήματα στον χώρο, λόγω και των αναγκών που δημιούργησε η πανδημία;

Ο εμπορικός κόσμος, ειδικά οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι το ηλεκτρονικό επιχειρείν δεν αποτελεί πλεονέκτημα μόνο των "μεγάλων παικτών" της αγοράς, δεν αποτελεί φόβητρο ανταγωνισμού αλλά ένα επιπλέον εργαλείο που μπορεί να υποβοηθήσει αποτελεσματικά τις πωλήσεις τους εντός και εκτός της χώρας. Στην πράξη, αυτό έγινε αντιληπτό από την αρχή της υγειονομικής κρίσης, όταν πολλές μικρές επιχειρήσεις, μετά το κλείσιμο των φυσικών καταστημάτων, κάλυψαν τα βασικά τους έξοδα από την λειτουργία των ηλεκτρονικών. Έχοντας αυτό ως δεδομένο, για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι απαραίτητη η μετάβαση στο ηλεκτρονικό εμπόριο, κίνηση που πρέπει να αντιμετωπιστεί ως ανεξάρτητη επένδυση ενός νέου καταστήματος, ακολουθώντας συγκεκριμένες προδιαγραφές για να έχουμε πραγματικά λειτουργικό αποτέλεσμα. Εδώ, η γρήγορη και χωρίς πολλές γραφειοκρατικές διαδικασίες ενίσχυση των επιχειρήσεων μέσω ειδικών προγραμμάτων ΕΣΠΑ κρίνεται απαραίτητη.

Ποιοι εμπορικοί κλάδοι θα λέγατε πως παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές ευκαιρίες σήμερα; Ποιοι αναμένεται πως θα παρουσιάσουν σημαντική ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια;

Όπως προαναφέραμε, το μέλλον είναι η δημιουργία πολυκαναλικών εμπορικών επιχειρήσεων και όταν αυτό συνδυάζεται με την τεχνολογία, την καινοτομία και την προσφορά φιλικών στο περιβάλλον προϊόντων, τότε οι πιθανότητες επιτυχίας αυξάνονται. Η ηλεκτροκίνηση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η μείωση της τιμής προϊόντων τεχνολογίας, αποτελούν νέες ευκαιρίες. Το φυσικό κατάστημα όμως, συμφωνούμε όλοι ότι δεν θα πεθάνει. Συνεπώς, σοβαρές προσπάθειες με το μεράκι του εμπόρου πάντα θα βρίσκουν το δικό τους επιτυχημένο χώρο στην αγορά.

Κλείνοντας: Επανεκλεγήκατε, πριν από μερικές ημέρες, στη θέση του Προέδρου του ΕΣΑ. Ποιοι οι στόχοι σας για αυτή τη θητεία, βάσει και των τρεχουσών εξελίξεων;

Κατ' αρχάς, θα ήθελα να επισημάνω κάτι που με κάνει ιδιαίτερα υπερήφανο: ότι για πρώτη φορά καταφέραμε να ενώσουμε όλους τους εμπόρους ανεξαρτήτως κλάδου, μεγέθους και περιοχής, κάτω από μία ενιαία πρόταση. Εάν αυτό το συνδυάσουμε και με τις ψηφιακές εκλογές που πρώτος ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών πραγματοποίησε στη χώρα, νομίζω ότι φαίνονται διάφανα οι στόχοι μας. Με το παράδειγμά μας, ενωμένη η επιχειρηματική κοινότητα, εκμεταλλευόμενη τις ψηφιακές ευκαιρίες, να διεκδικήσει τη διαμόρφωση ενός πλαισίου που θα επιτρέπει στις υγιείς δυνάμεις του ιδιωτικού τομέα να δημιουργούν απερίσπαστες. Εμείς, με το νέο, μαχητικό και σύγχρονο πρόσωπο του Συλλόγου, θα παλέψουμε και θα πετύχουμε τους στόχους μας, για το καλό της χώρας, της οικονομίας και των παιδιών μας.