Η Αειφορία ως Στρατηγικός Παράγοντας Βιώσιμης Ανάπτυξης και Εταιρικής Επίδοσης

Η αειφορία είναι ως έννοια περισσότερη επίκαιρη παρά ποτέ. Η αειφορία δεν περιορίζεται μόνο στην προστασία του περιβάλλοντος, στην εταιρική κοινωνική ευθύνη (Corporate Social Responsibility) και στην ανάγκη της κάθε επιχείρησης και του κάθε οργανισμού να είναι υπέυθυνοι απέναντι στην κοινωνία και το περιβάλλον, αλλά είναι κάτι πολύ περισσότερο.

Είναι κουλτούρα οικονομικής προσέγγισης και επιχειρηματικότητας. Εφοσόν διαχέεται αφενός στη χάραξη των πολιτικών και της διακυβέρνησης (Governance) στην μακροοικονομία με τη χάραξη εθνικής στρατηγικής αειφορίας (εθνικό συμβούλιο αειφορίας, π.χ. Γερμανία, Ολλανδία κλπ) με την ενεργή συμμετοχή και συνεργαία δημόσιου και iδιωτικού τομέα και αφετέρου στους διάφορους επιχειρηματικούς κλάδους αλλά και στις επιχειρήσεις (μικροοικονομία), αποτελώντας συστατικό στοιχείο της εταιρικής στρατηγικής (Sustainable Corporate Governance), τότε μπορεί να οδηγήσει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και στη βιωσιμότερη μεγέθυνσή της, σε μακροοικονομικό επίπεδο, αλλά και στις καλύτερες επιδόσεις των επιχειρήσεων ανεξαρτήτως κλάδου. Τα παραδείγματα χωρών της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης (Γερμανία, Ολλανδία, Σκανδιναυικές χώρες κλπ), οι οποίες τόσο σε επίπεδο πολιτικών και πλαισίου όσο και σε επίπεδο επιχειρηματικό, έδωσαν έμφαση τα τελευταία χρόνια στο θέμα της αειφορίας, εμφάνισαν θετικό πρόσημο τόσο σε επίπεδο μακροοικοονμίας όσο και σε επίπεδο μικροοικονομίας.

Γιατί όμως η αειφορία, ιδίως όταν συνδυαστεί με την καινοτομία και την εξωστρέφεια, μπορεί να αποτελέσει στρατηγικό παράγοντα βιώσιμης ανάπτυξης; Ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά ορισμένοι λόγοι είναι οι ακόλουθοι:

➢ Πέραν των στόχων αειφόρου ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και της ΕΕ, στο πλαίσιο της Ατζέντας ΕΕ 2020, είναι σημαντικό να αναφέρουμε, ότι από το 2017, αναμένεται να κληθούν τα Κράτη / Μέλη να υιοθετήσουν στην εθνική τους νομοθεσία μαι νέα οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία θα αφορά στην υποχρέωση των εταιρειών με πάνω από 500 απσχολούμενους, να εντάξουν στον ετήσιο απολογισμό των ευρωπαϊκών εταιρείων εκτός από τα οικονομικά στοιχεία και μετρήσιμα στοιχεία αειφορίας και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, γεγονός που επιβεβαιώνει την άμεση σημασία και επίδραση της αειφορίας στις επιχερήσεις αλλά και τη μετρησιμότητα της. Η νέα οδηγία για την υποχρέωση ετήσιας καταγραφής στοιχείων αειφορίας αναμένεται να επηρεάσει γύρω στις 6.000 ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

➢ Θετική επίδραση της ένταξης της αειφορίας στη στρατηγική μιας εταιρείας σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα μιας επιχείρησης από τους προμηθευτές (εφοδιασμός πρώτων υλών) ως την παραγωγή (παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων με την αποδοτικότερη χρήση των λιγότερων πόρων), με αυξημένη παραγωγικότητα των εργαζομένων και από αυτή ως τους καταναλωτές (προϊόντα όχι απλά φιλικά στο περιβάλλον αλλά και με υψηλότρη προστιθέμενη αξία ανεξαρτήτως κλάδου, π.χ. βιολογικά προϊόντα, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ΑΠΕ κλπ.). Ολιστική προσέγγιση σε ολόκληρο τον οικονμικό και επιχειρηματικό κύκλο. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η παραγωγή υψηλότερης ποιότητας προϊόντων, φιλικότερων στο περιβάλλον, με προστιθέμενη αξία για τον καταναλωτή και με τη χρήση λιγότερων πόρων, συνεπώς με υωηλότερη απόδοση και προστιθέμενη αξία.

➢ Η ένταξη της αειφορίας στη στρατηγική της εταιρείας όχι μόνο ως εταιρική κοινωνική εύθυνη αλλά ως συστατικό οικονομικό στοιχείο στρατηγικής θα επηρεάσει θετικά και ουσιαστικά όλα τα τμήματα και δράσεις της εταιρείας, θα αυξήσει την παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα της εταιρείες, ενώ θα παράξει καλύτερα προϊόντα με λιγότερο κόστος και περισσότερα κέρδη. Σε πρόσφατη έρευνα μεγάλης εταιρείας για την επίδραση της αειφορίας στην εταιρική απόδοση μιας εταιρείας και στο επιχειρηματικό μοντέλο μιας εταιρείας σε 2.600 ανώτεροι μάνατζερς, 37% από αυτούς απάντησαν, ότι η αειφορία παίζει ρόλο στην εταιρική απόδοση της εταιρείας τους ενώ 48% από αυτούς απάντησαν, ότι άλλαξαν το επιχειρηματικό μοντέλο της εταιρείας τους προσαρμοζόντας το περισσότερο στα πρότυπα της αειφορίας.

➢ Εάν η αειφορία συνδυάζεται με την καινοτομία και τις νέεες τεχνολογίες επιτυγχάνεται αύξηση της παραγωγικότητας, ανταγωνιστικότητας, αποδοτικότητας, ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών αλλά συνεισφέρει και στη δημιουργία κουλτούρας υπέυθυνων καταναλωτών. Πολύ περισσότερο σε καποιες περιπτώσεις διευκολύνει και βελτιώνει την ποιότητα ζωής (π.χ. Mobile Internet, E-Mobility, Green Energy & Renewables, Smart Grids, Internet of Things, Sharing Economy & Transport, Smart Cities). Επίσης επένδυση στην καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες και σύνδεση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με την εργασία, κάτι που ενισχύει την απασχόληση υψηλού επιπέδου. Η καινοτομία είναι συστατικό στοιχείο της αειφορίας αλλά και της βιώσιμης ανάπτυξης. Το παράδειγμα της μακροπρόθεσμης επιτυχίας της Silicon Valley το αποδεικνύει.

➢ Μετά την πρόσφατη παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, διαπιστώθηκε, ότι μόνο οι χρηματοοικονομικοί δείκτες και τα οικονομικά στοιχεία των εταιρειών, δεν είναι αρκετά για τη σωστή επιλογή κυρίως από τους θεσμικούς επενδυτές των εταιρειών με μακροπρόθεσμες και όχι βραχυπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης. Μέσα από έρευνες και αναλύσεις σε διάφορες χώρες και από διαφορετικές εταιρείες, διαπιστώθηκε, ότι οι εταιρείες, που είχαν υιοθετήσει την αειφορία ως συστατικό στοιχείο της στρατηγικής τους είχαν στις περισσότερες περιπτώσεις μεγαλύτερες πιθανότητες για μακροπρόθεσμα καλά εταιρικά αποτελέσματα. Οπότε υπήρξε η ανάπτυξη του μοντέλου των υπεύθυνων επενδύσεων (Responsible Investments) με την υιοθέτηση αναγνωρισμένων διευνών μεθόδων, βασισμένες στις αρχές υπεύθυνων επενδύσεων (Principles for Responsible Investments) του οργανινού Global Compact των Ηνωμένων Εθνών. Οι αρχές αυτές έχουν υιοθετηθεί από τις περισσότερες μεγάλες εταιρείες στον κόσμο αλλά και από ορισμένες εταιρείες στην Ελλάδα. Με βάση αυτή τη φιλοοσφία έχουν αναπτυχθεί κάποιες διεθνώς αναγνωρισμένες μέθοδοι, που βασίζονται στην απόδοση του επενδυδυμένου κεφαλαίου συνυπολογίζοντας και τους περιβαλλοντικούς και σοσιοοικοβνομικούς παράγοντες εκτός από τους αμιγώς χρηματοπιστωτικούς. Έτσι περνάμε σταδιακά στο χώρο των επενδύσεων από την εποχή του Return on Investment, στη νέα εποχή του Social Return on Investment

➢ Η απόδοση της υιοθέτησης στρατηγικών και μεθόδων αειφορίας σε μια επιχείρηση είναι μετρήσιμες και μπορούν να ποσοτικοποιηθεί η απόδοση τους με βάση διεθνή εργαλεία και πρότυπα (Measurement of Sustainability Value). Κατά αυτό τον τρόπο, η κάθε επιχείρηση μπορεί κάθε έτος να ποσοτικοποιήσει την απόδοση της επένδυσης της σε τον προηγούμενο έτος σε συκγεκριμένους στόχους και δράσεις αειφορίας.

➢ Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των αειφόρων επιχειρήσεων με καινοτομία και εξωστρέφεια σε μια οικονομία, τόσο περισσότερο διάχεται η θετική επίδραση στους κλάδος αλλά σταδιακά και στο σύνολο της οικονομίας και συμβάλλουν εν τέλει σε μια σταθερή βιώσιμη ανάπτυξη.

Η αειφορία σε συνδυασμό πάντα με την εξωστρέφεια της οικονομίας (εξαγωγές - επενδύσεις – φιλικό επιχειρηματικό περιβάλλον) την καινοτομία και την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα τόσο σε μικροοικονομικό επίπεδο με την αύξηση της εταιρικής απόδοσης (επηρεάζοντας θετικά όλη την εφοσιαστική αλυσίδα) αλλά και σε μακροοικονομικό επίπεδο (επηρεάζοντας θετικά ολόκληρους κλάδους οικονομίας και εν γένει συνολικά την οικονομία), συνεισφέροντας σε μια μακροπρόθεσμα βιώσιμη ανάπτυξη. Ιδίως για τις οικονομίες σε κρίση και ύφεση, όπως η ελληνική, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ευκαιρία και όχι ως πρόκληση, καθότι θέτει τις βάσεις για ένα πιο σταθερό, βιώσιμο, οικονομικό και κοινωνικό μέλλον για τις επόμενες γενιές.

* Το θέμα "Η Αειφορία ως Στρατηγικός Παράγοντας Οικονομικής Ανάπτυξης και Εταιρικής Απόδοσης;", θα είναι το θέμα Φόρουμ με διακεκριμένους ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, στο οποίο το epixeiro.gr, είναι χορηγός επικοινωνίας και που θα πραγματοποιηθεί στις 1.10.2015, στην Αθήνα, στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, μια πρωτοβουλία Οικονομικού Διαλόγου του Διεθνούς μη κερδοσκοπικού Κλαμπ CAPITALS Business Circle. Για περισσότερες πληροφορίες ως προς το Φόρουμ, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα.