Τα τελευταία χρόνια γίνεται αρκετή συζήτηση σχετικά με τους εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης διαφορών, ώστε να αποφορτιστεί το δικαστηριακό μας σύστημα. Σε αρκετές χώρες του κόσμου αλλά και από ένα μέρος του επιχειρηματικού κόσμου, ήδη έχουν τύχει ευρείας αποδοχής διάφοροι εναλλακτικοί τρόποι επίλυσης διαφορών, όπως η διαιτησία, λόγω του σύντομου χρόνου διεκπεραίωσης, του περιορισμού των εξόδων και της μυστικότητας την οποία εφαρμόζουν.
Στην Ελλάδα έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες όπως υποστηριχτούν οι εναλλακτικοί τρόποι επίλυσης διαφορών (θυμίζω για τους παλαιότερους την προδικασία ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου...), οι οποίες προσπάθειες, ωστόσο, δεν βρήκαν ευήκοα ώτα, κυρίως – σύμφωνα με τη γνώμη του γράφοντος – λόγω της έλλειψης σχετικής διάθεσης από τα εμπλεκόμενα μέρη, ήτοι τους αντιδίκους και τους νομικούς τους συμπαραστάτες. Ωστόσο, η Πολιτεία αποφάσισε πλέον να επιβάλλει επί της ουσίας τους εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης διαφορών μέσα από τη θεσμοθέτηση της Υποχρεωτικής Αρχικής Συνεδρίας Διαμεσολάβησης κατά το προ-στάδιο μίας διαφοράς, ήτοι πριν την υπαγωγή της στο αρμόδιο δικαστήριο.
Ειδικότερα, προβλέφθηκε υποχρέωση των μερών (σύμφωνα με το Ν. 4640/2019) όπως αποπειραθούν να επιλύσουν τη διαφορά τους εξωδικαστηριακά μέσα από το θεσμό της Διαμεσολάβησης. Η υποχρεωτικότητα της εν λόγω απόπειρας η αλήθεια είναι ότι επικρίθηκε και καθυστέρησε τόσο νομοθετικά, αλλά και διαδικαστικά, όσο και λόγω COVID19, αλλά πλέον αποτελεί νομική προϋπόθεση για την υπαγωγή των περισσότερων διαφορών στη δικανική κρίση, καθώς πλέον στην εν λόγω διαδικασία υπάγονται οικογενειακές διαφορές και υποθέσεις με αντικείμενο άνω των 30.000 ευρώ αρμοδιότητας του Μονομελούς και σε εκείνες αρμοδιότητας του Πολυμελούς Πρωτοδικείου.
Συνοπτικά, η διαδικασία ξεκινά από την επιλογή διαμεσολαβητή, ο οποίος είτε μπορεί να καταστεί κοινής αποδοχής, είτε να αποφανθεί επ’ αυτού η Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης (ΚΕΔ). Στη συνέχεια, υποβάλλεται σχετικό αίτημα από το επισπεύδον μέρος κι εντός είκοσι – κατά βάση – ημερών από την επόμενη ημέρα της αποστολής του ως άνω αιτήματος προσφυγής στη διαδικασία Διαμεσολάβησης από το επισπεύδον μέρος στον Διαμεσολαβητή πρέπει να λάβει χώρα η Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία (ΥΑΣ) Διαμεσολάβησης. Η διαδικασία της Διαμεσολάβησης θα πρέπει να περατωθεί εντός 40 ημερών και βέβαια δεν είναι υποχρεωτικό όπως τα μέρη διευθετήσουν εν τέλει τη διαφορά τους. Η δε διαδικασία της Διαμεσολάβησης λαμβάνει χώρα εμπιστευτικά και χωρίς έγγραφο τύπο. Σε κάθε περίπτωση όμως, συντάσσεται πρακτικό από τον Διαμεσολαβητή που υπογράφεται από τον ίδιο και όλους τους συμμετέχοντες. Εφόσον τα μέρη προέβησαν σε διευθέτηση της διαφοράς τους, το πρακτικό επικυρώνεται από το αρμόδιο δικαστήριο.
Εν κατακλείδι, η νομοθετική υποχρεωτικότητα της Διαμεσολάβησης αποτελεί μία βασική διαφορά της παρούσας περίπτωσης σε σχέση με το παρελθόν. Το γεγονός αυτό από μόνο του αποτελεί εξέλιξη – έστω επιβεβλημένη – του νομικού μας πολιτισμού. Ωστόσο, όπως είδαμε και στο παρελθόν, κρίσιμο θα είναι να αποκτήσουν τέτοια προσέγγιση όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, ώστε πράγματι να στηρίξουν τον εν λόγω θεσμό και να μην τον αφήσουν να γίνει ακόμη μία τυπική διαδικασία. Και προς αυτή τη κατεύθυνση απαιτείται η σύμπραξη όλων μας. Άλλωστε, στη περίπτωση μας μάλλον ισχύει ότι «it takes three to tango»...
Σχόλια