Πρωταγωνιστής στην επιχειρηματικότητα του 21ου αιώνα η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη

Προϊόντος του χρόνου η λειτουργία των επιχειρήσεων αλλάζει. Παράγοντες όπως οι κλιματικές αλλαγές, οι αυξανόμενες κοινωνικές απαιτήσεις, η ενδυνάμωση του ρόλου των καταναλωτών, είναι μερικοί από τους σημαντικότερους που διαμορφώνουν μία νέα νοοτροπία, που μας υπενθυμίζει ότι οι επιχειρήσεις δεν αποτελούν αυτόνομες και αυτάρκεις μονάδες σε έναν ανταγωνιστικό επιχειρηματικό κόσμο.

Στο πλαίσιο αυτό, ο ρόλος της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (Ε.Κ.Ε.) τα τελευταία χρόνια ανέκυψε δριμύτερος, αποφασισμένος να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του υπό διαμόρφωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η συμβολή της στη βιώσιμη ανάπτυξη παρά τον εθελοντικό χαρακτήρα της, αντιμετωπίζεται πλέον ως υποχρέωση και όχι ως παροδική επιχειρησιακή πρακτική όπως πολλοί πίστευαν. Εφαρμόζεται και αναπτύσσεται μέσα από το δίκτυο αξιών, στόχων και δραστηριοτήτων που διέπουν τη διακυβέρνηση των επιχειρήσεων. Στην πραγματικότητα αποτελεί μέσο για τη διάχυση ωφέλιμων πρακτικών και την επίτευξη ωφελειών για όλα τα ενδιαφερόμενα μέλη (stakeholders).

Έτσι, τα όρια της Ε.Κ.Ε. δεν μπορούν να ορισθούν με σαφήνεια καθώς η εφαρμογή της περιλαμβάνει πολλά ετερόκλητα πεδία, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό περιβάλλον κάθε επιχείρησης. Αποτελεί μία εύπλαστη έννοια, η οποία εξελίσσεται ραγδαία, διατυπώνοντας και προσαρμόζοντας τις δραστηριότητές της στον συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο μας.

Με άλλα λόγια, η Ε.Κ.Ε. αποτελεί μία συνεχή και συνεπή επιχειρηματική επένδυση στην υπευθυνότητα, που έρχεται να προσδώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και επιχειρησιακό πλεονέκτημα σε όσες εταιρείες και οργανισμούς την εφαρμόζουν, τόσο σε επιχειρηματικό όσο και σε πολιτικο-κοινωνικό επίπεδο. Αφορά πρωτίστως τη διαδικασία αλλαγής του επιχειρηματικού μοντέλου λειτουργίας και μετασχηματισμού της εταιρικής κουλτούρας στο σύνολο των λειτουργιών και αποφάσεων. Η σημερινή κρίση δε, βοήθησε σε αυτή την κατεύθυνση, δίνοντας την ευκαιρία στις επιχειρήσεις να βγουν από τα στενά όρια του εταιρικού περιβάλλοντος και να ανοίξουν διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους. Αυτό που επιτυγχάνει στο τέλος, είναι να ευθυγραμμίσει τις δεοντολογικές, κοινωνικές, οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προεκτάσεις της επιχείρησης, με τις ανάγκες της κοινωνίας.

Ως φυσική συνέχεια, οι φωνές που ζητούσαν τη θεσμοποίηση της Ε.Κ.Ε. και την μετατροπή της σε υποχρεωτική λειτουργία, εν μέρει τελικά εισακούστηκαν. Οι πρόσφατες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες καταρτίστηκαν με την ουσιαστική συμβολή της Ελληνικής προεδρίας, υποχρεώνουν μεγάλες εταιρείες και επιχειρηματικούς ομίλους να δημοσιοποιούν στο εξής, εκτός από τους ισολογισμούς τους και στοιχεία Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Τέτοια στοιχεία σχετίζονται με τη δραστηριότητά τους στους τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος, της κοινωνικής πολιτικής, της καταπολέμησης της διαφθοράς και της δωροδοκίας, του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου, καθώς και σχετικά με την ηλικία, το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο και τα επαγγελματικά προσόντα των μελών και οργάνων διοίκησής τους. Αίσθηση του γράφοντος είναι ότι τα επόμενα χρόνια οι οδηγίες θα επεκταθούν στις μικρότερες επιχειρήσεις και εν τέλει θα αποτελέσουν υποχρεωτική λειτουργία για όλο τον επιχειρηματικό κόσμο.

Υπό το φως των παραπάνω, ο επιχειρηματικός κόσμος, μέσα στο σύγχρονο σύνθετο περιβάλλον δεοντολογικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, έχει την πρόκληση να αποδείξει εμπράκτως ότι αναζητά να γεφυρώσει την επιχειρηματική με την κοινωνική, δεοντολογική και περιβαλλοντική ανάπτυξη και ωφέλεια. Να ενσωματώσει την έννοια και τις αρχές της Ε.Κ.Ε. στην επιχειρηματική πρακτική, μετατρέποντάς τις σε οδηγό για τον ανταγωνισμό, την ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής. Άλλωστε, οι επιχειρήσεις οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους, ότι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας στην οποία δραστηριοποιούνται, δρώντας σε κάθε δραστηριότητα, όχι απλά με την εξαναγκαστική προσταγή της, αλλά σαν ένα γρανάζι της κοινωνικής μηχανής που συμβιώνει αρμονικά με αυτήν.

Εν τέλει, η εφαρμογή της Ε.Κ.Ε. δεν αναιρεί τον κανόνα της επιχειρηματικότητας που είναι η κερδοφορία. Η εφαρμογή των πρακτικών ΕΚΕ δεν αμφισβητεί το δόγμα της επίτευξης κέρδους, ούτε μειώνει την κερδοφορία της επιχείρησης. Τουναντίον, μέσω της προσέλκυσης και διατήρησης των πελατών, την προσέλκυση ταλαντούχου προσωπικού, την ισχυροποίηση της επωνυμίας, την αύξηση της αναγνωσιμότητας, την οικοδόμησης της εμπιστοσύνης και πολλών άλλων, διασφαλίζουν καλύτερα τη δημιουργία κέρδους διαχρονικά.