Ποιά είναι τα πλεονεκτήματα του συγκεντρωτικού και του αποκεντρωτικού ηγέτη;

Το γεγονός ότι η ηγεσία αποτελεί ένα σύνθετο φαινόμενο - αποτέλεσμα προσωπικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών και συμπεριφορών- καταδεικνύεται κι από την ύπαρξη των διαφόρων μορφών μπορεί να συναντήσει κάποιος, ιδιαίτερα στο εργασιακό του πλαίσιο.

Ο συγκεντρωτικός ηγέτης επιβάλλει την εξουσία του, παίρνει τις αποφάσεις μόνος του και τις ανακοινώνει στους υφισταμένους του χωρίς να τους αφήνει χώρο ελευθερίας (απόλυτη άσκηση εξουσίας). Το συγκεντρωτικό σύστημα διοίκησης θεωρείται αποδοτικότερο σε περιπτώσεις που οι υφιστάμενοι έχουν εξωτερική έδρα ελέγχου και άρα μεγάλη ανάγκη για εντολές, οδηγίες και κατευθυντήριες γραμμές, η παροχή των οποίων αυξάνει την εργασιακή τους ικανοποίηση και απόδοση. Τέλος, ο συγκεντρωτικός ηγέτης θεωρείται καταλληλότερος για την επίτευξη των στόχων της ομάδας όταν οι υφιστάμενοι έχουν μικρή ανάγκη για προσωπική επίτευξη καθώς και όταν είναι ο ίδιος ευφυής και έχει παράλληλα τη στήριξη της ομάδας του

Τα πλεονεκτήματα του συγκεντρωτικού ηγέτη είναι:

• η δημιουργία ενιαίας οργανωτικής σκέψης και δράσης,
• έχει μια σφαιρική γνώση του οργανισμού που του επιτρέπει να λαμβάνει στρατηγικές αποφάσεις με συνοχή,
• διευκόλυνση του συντονισμού των ενεργειών και των αποφάσεων,
• σε καταστάσεις κρίσης όπου απαιτείται ισχυρή ηγεσία και άμεση αντίδραση, η συγκέντρωση της εξουσίας είναι πιο αποτελεσματική, αφού επιτρέπει τον πιο αποτελεσματικό συντονισμό και τη μεγαλύτερη ταχύτητα λήψης αποφάσεων,
• η εξοικονόμηση εργατικού δυναμικού και υλικών πόρων.
• Έχει θάρρος στο να αντεπεξέρχεται στις αντιξοότητες.
• Αυτοπεποίθηση και αίσθηση προσωπικής ταυτότητας.
• Έχει ισχυρή θέληση και επιμονή

Ο αποκεντρωτικός ηγέτης από την άλλη, αφήνει ελευθερία στους υφισταμένους του, ενώ προσπαθεί να περάσει με πειθώ την απόφασή του, συζητάει με τους υφισταμένους του, παίρνει συμβουλές από αυτούς, ακούει τις διαφορετικές γνώμες και τους επιτρέπει να ενεργήσουν με ελευθερία προκειμένου να φέρουν σε πέρας ένα συγκεκριμένο έργο. Ο αποκεντρωτικός ηγέτης θεωρείται ότι είναι κατάλληλος για εργαζόμενους με αυξημένη ευφυΐα, ικανότητες και εμπειρία, ισχυρή ανάγκη για προσωπική ανάπτυξη και εσωτερική έδρα ελέγχου, διότι τους δίνει μεγαλύτερα περιθώρια για έκφραση καινοτόμων ιδεών, ανάληψη πρωτοβουλιών και ανάπτυξη δημιουργικότητας, γεγονός που οδηγεί σε μεγαλύτερη ικανοποίηση και υποκίνησή τους. Επιπλέον, το στυλ αυτό διοίκησης είναι αποδοτικότερο όταν το έργο είναι καλά δομημένο (ή ρουτίνας) και δεν απαιτεί μεγάλη καθοδήγηση.

Τα πλεονεκτήματα του αποκεντρωτικού ηγέτη είναι:

• ότι βελτιώνει την παρακίνηση των εργαζομένων και των στελεχών για απόδοση,
• επιτρέπει ελευθερία πρωτοβουλιών και κάνει πιο ενδιαφέρουσα τη δουλειά τους,
• τους επιτρέπει να αναπτύξουν τις γνώσεις και τις ικανότητές τους και
• ενθαρρύνει την πρωτοβουλία και την δημιουργικότητα και
• απαλλάσσεται από προβλήματα μικρής αξίας, αφού έχει μοιράσει αρμοδιότητες και ο καθ' ένας είναι υπεύθυνος για αυτές που του αντιστοιχούν.
• τονώνεται στα μέλη το αίσθημα της ευθύνης
• επιτυγχάνεται αποτελεσματική επικοινωνιακή συναλλαγή.
• ύπαρξη σωστού μοιράσματος των ρόλων.
• Συνεπώς, αυξάνει την ικανοποίηση των εργαζομένων, ενδυναμώνει την αφοσίωση τους και αυξάνει την απόδοσή τους.

Η καταλληλότητα και η αποτελεσματικότητα των παραπάνω στυλ ηγεσίας είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων, όπως η προσωπικότητα του ηγέτη, τα χαρακτηριστικά της ομάδας (ωριμότητα, κ.λπ.), η εκάστοτε κατάσταση (στρεσογόνα, έλλειψη χρόνου, έκτακτη, κ.λπ.) και το περιβάλλον (τύπος και κουλτούρα οργάνωσης, συνθήκες αγοράς, κ.λπ.). Ενώ κάθε σύστημα διοίκησης πλεονεκτεί σε ορισμένα στοιχεία, παρολαυτά πάντα θα πρέπει να συνεκτιμώνται όλοι οι σχετικοί παράγοντες, ώστε να υιοθετείται το αποδοτικότερο για την εκάστοτε περίπτωση είδος ηγεσίας.