Χρεοκοπία ή επιβίωση

Η βιωσιμότητα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το εάν η Διοίκηση αποδέχεται την ευθύνη για την προβληματική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η επιχείρηση ή μεταθέτει την ευθύνη οπουδήποτε αλλού!!

Σε περίπτωση πιθανότητας διάσωσης από την πτώχευση, κάποιας επιχείρησης η οποία είναι υπερχρεωμένη, οι δικηγόροι αμφοτέρων των μερών (επιχείρησης & δανειστών), υπεισέρχονται στην διαδικασία λήψης των αποφάσεων, περί του εάν για την επιχείρηση η πτωχευτική διαδικασία είναι ο μόνος δρόμος, ή μπορεί να εξετασθεί το ενδεχόμενο επιβίωσης και εάν οι πιστωτές θα βοηθήσουν στην αναδιοργάνωση ή θα απαιτήσουν ρευστοποίηση της εταιρείας.

Αμφότερες οι πλευρές πρέπει να απαντήσουν στην ερώτηση: "μπορεί αυτή η επιχείρηση να σωθεί;". Η απάντηση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από δύο κυρίως πυλώνες.

1. Εάν η Διοίκηση αντιλαμβάνεται τις πραγματικές ρίζες των προβλημάτων που χρειάζεται να επιλυθούν, και
2. Εάν έχουν ένα ρεαλιστικό και βιώσιμο σχέδιο δράσης για την υπερπήδηση των διάφορων προβληματικών λειτουργιών – ένα σχέδιο τέτοιο που να καθορίζει σαφώς , ποιος είναι υπεύθυνος για κάθε βήμα της διαδικασίας διάσωσης, πώς και με τι είδους δείκτες θα προσμετρηθεί η αναμενόμενη επιτυχία ώστε να αξιολογηθεί κατάλληλα, και ποιοι σημαντικοί στόχοι πρέπει να έχουν κατακτηθεί σε ένα πλαίσιο σαφώς ορισμένου χρονοδιαγράμματος.

Τα σημάδια της παρακμής

Οι επιχειρήσεις γενικά δεν αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα τα οποία έκαναν την εμφάνισή τους εν μια νυκτί! Πολλά επιτελικά στελέχη κατηγορούν τον άσχημο καιρό ,τις ενέργειες ενός ανταγωνιστή, ένα προβληματικό Η/Υ ή σχετική εφαρμογή, βεβαίως την οικονομική κρίση, ακόμη έναν συνάδελφο... Όμως συνήθως τα προβλήματα που προκαλούν οικονομικές δυσλειτουργίες είναι σωρευτικά και μια μαζεύονται σιγά – σιγά κάτω από την επιφάνεια για αρκετό καιρό πριν!

Δυστυχώς επειδή τα περισσότερα προειδοποιητικά σημάδια της επικείμενης επιχειρηματικής αποτυχίας αγνοούνται ως λειτουργικά προβλήματα αμελητέας σημασίας, δεν λαμβάνονται έγκαιρα διορθωτικά μέτρα και ενέργειες με αποτέλεσμα η Διοίκηση λίγο αργότερα να σοκάρεται από την κατάσταση αφερεγγυότητας στην οποία περιήλθε με συνακόλουθη λίγο αργότερα την αδυναμία της λειτουργίας της μερικώς ή ολοσχερώς!

Όπου εμφανίζεται αδυναμία κατανόησης των συμπτωμάτων και των αιτιών τους για την προβληματική λειτουργία μιας επιχείρησης, μπορεί να κάνουν μια ενδεχόμενα επιτυχημένη διάσωση να καταλήξει απίθανο ενδεχόμενο.

Διοίκηση η οποία αρνείται να δεχτεί την πραγματικότητα είναι ανίκανη να επιχειρήσει επιτυχημένη αντιστροφή μιας επερχόμενης χρεοκοπίας.

Θα έχετε συχνά ακούσει διάφορους επιχειρηματίες να λένε «Όλα πήγαιναν μια χαρά, απλά μείναμε από μετρητά και το μόνο που χρειαζόμαστε είναι αυτά τα μετρητά μετά όλα θα ξαναγίνουν όπως πριν» ή «βγήκα λίγο εκτός προϋπολογισμού» ή «μειώθηκαν οι πωλήσεις μου αυτήν την περίοδο».

Συνήθως οι εξωτερικοί σύμβουλοι είναι αυτοί που θα καθορίσουν τις γενεσιουργές αιτίες και εάν επιδέχονται διόρθωση. Οι πιθανότητες διόρθωσης μικραίνουν όσο περισσότερο καιρό μια επιχείρηση βρίσκεται σε κατάσταση ύφεσης ή σταδιακής παρακμής.

Σκηνή Πρώτη – Προειδοποιητικά σημάδια

Τα πρώιμα στάδια των υφερπόντων προβλημάτων συνήθως περιλαμβάνουν πτώση ταμειακών διαθεσίμων (μετρητών) , αλλά μόνον σποραδικά, μεμονωμένα μποτιλιαρίσματα ή μπλοκαρίσματα στις παραγωγικές και εκτελεστικές διαδικασίες, διαβρωμένα περιθώρια μικτού κέρδους, στασιμότητα ή μείωση πωλήσεων, αύξηση αποθεμάτων, και αυξανόμενη καθυστέρηση στην αποπληρωμή των υποχρεώσεων. Διορθωτικές κινήσεις σε αυτό το στάδιο μπορούν να διορθώσουν τα περισσότερα προβλήματα σχετικά εύκολα.

Δυστυχώς η Διοίκηση δεν δείχνει να ενδιαφέρεται σε τέτοιες περιπτώσεις αρκούντως, καθότι πιστεύει συχνά, ότι τα προβλήματα είναι προσωρινά ή οφείλονται σε τυχαίους εξωγενείς παράγοντες.

Σκηνή δεύτερη – Διαταραχές

Σε αυτό το επίπεδο εάν αγνοηθούν τα όποια προβλήματα τότε καθίστανται πιο οξεία (σαν τις ασθένειες που αρχίζουν από ένα σημείο και μετά να εξελίσσονται ραγδαία). Προβλήματα λειτουργίας συσσωρεύονται καθώς διάφορες ελλείψεις σε διάφορους τομείς ή φάσεις διακόπτουν την φυσιολογική ροή των επιχειρησιακών λειτουργιών.

Αρχίζει να καθυστερεί η είσπραξη των απαιτήσεων καθώς τα νέα μαθαίνονται. Τα περιθώρια κέρδους αρχίζουν να συρρικνώνονται, τα ταμιακά διαθέσιμα κατεβαίνουν σε επικίνδυνα επίπεδα και πλέον η πληρωμή της μισθοδοσίας αρχίζει να γίνεται βραχνάς. Εδώ αρχίζει να εμφανίζεται το ενδιαφέρον των πιστωτών, και οι συναντήσεις για διευθετήσεις με τους πιστωτές αρχίζουν να καταναλώνουν όλο και μεγαλύτερες ποσότητες χρόνου από τον διαθέσιμο της Διοίκησης.

Τώρα εμφανίζεται εδώ η πτώση του ηθικού των εργαζομένων με τους καλύτερους από αυτούς να αφήνουν σταδιακά την Εταιρεία.

Αν δε βρεθεί τρόπος να σταματήσει εδώ το κακό, τότε ξεκινά ο «φαύλος κύκλος» ο οποίος μέρα με την μέρα μεγαλώνει. Ακόμη και σε αυτό το επίπεδο η επιχείρηση μπορεί να διασωθεί, αλλά οι αμφίβολες προγνώσεις επιταχύνονται όσο ο χρόνος περνάει.

Σκηνή τρίτη – Διοίκηση σε κατάσταση κρίσης

Καθώς η κατρακύλα συνεχίζεται τα πάντα παραδέρνουν μέσα στο χάος. Χρονικές καθυστερήσεις και επείγοντα προβλήματα πελατών προς επίλυση διακόπτουν την φυσιολογική λειτουργία σε σχεδόν συνεχόμενη βάση.

Οι εισπράξεις των απαιτήσεων έχουν μειωθεί δραματικά και οι περισσότερες αγορές είναι πληρωτέες άμα τη παραδώσει ή εξοφλούνται μετρητοίς προκαταβολικά. Το οικονομικό επιτελείο ξοδεύει πρακτικώς όλο του τον χρόνο, προσπαθώντας να ικανοποιήσει τους πιστωτές, και η εσωτερική πληροφόρηση της διοίκησης γίνεται σποραδικά πια με ανακρίβειες. Πελάτες και εργαζόμενοι εγκαταλείπουν την εταιρεία, η Διοίκηση είναι απόλυτα προσηλωμένη στο να αντιδρά σε στιγμιαίες μικρο – κρίσεις το οποίο κάνει αδύνατη ή απίθανη την όποια δυνατότητα λήψης διορθωτικών μέτρων.

Εάν δεν έχουν κληθεί μέχρι αυτή την στιγμή εξωτερικοί σύμβουλοι να αναλάβουν την επιχείρηση, ίσως η επιχείρηση να έχει ήδη περάσει το κατώφλι χωρίς επιστροφή!

Μια ύστατη και ισχυρή διαφώτιση μαζί με πειθώ πρέπει να επιστρατευτούν στους εναπομείναντες υπαλλήλους, προμηθευτές και πελάτες για να τους πείσουν να υποστηρίξουν το εγχείρημα αναδιάρθρωσης και εξυγίανσης της επιχείρησης, όμως ίσως ήδη σε αυτό το σημείο η Διοίκηση να έχει απολέσει κάθε ίχνος εμπιστοσύνης στους κόλπους των ανωτέρω ενδιαφερομένων.

Ατυχία ή αναποτελεσματική Διαχείριση;

Ενώ συνήθως οι περισσότεροι επιτελείς σε προβληματικές περιόδους πιστεύουν ότι έφτασαν εκεί εξ' αιτίας μιας σειράς ατυχών γεγονότων, συνήθως πάντα υπάρχουν πιο κοινοί λόγοι.

Μεταξύ αυτών η έλλειψη σχεδιασμού, προϋπολογισμού, η ύπαρξη ανεπαρκών συστημάτων αναφορών (είναι πολύ δύσκολο να βρεθείς κάπου αλλού, εάν δεν γνωρίζεις που βρίσκεσαι), μεγάλη εξάρτηση από υπαλλήλους σε θέση ή με καθήκοντα κλειδιά, συγκεκριμένους πελάτες και προμηθευτές.

Άλλος λόγος μπορεί να είναι τα ανεπαρκή κίνητρα για την διακράτηση αξιόλογων υπαλλήλων, έλλειψη καινοτομικής προσαρμογής στο σχεδιασμό των προϊόντων, αδυναμία διείσδυσης σε αγορές ουσίας κ.ά.

Κάποιοι θα επιβιώσουν, κάποιοι όχι

Είναι ουσιώδες για την Διοίκηση να αναγνωρίσει ότι τα προβλήματά της σχετίζονται με τις βασικές αρχές της επιχειρηματικής διαχείρισης.

Παρά τις διαμαρτυρίες τους ότι η επιχείρηση ξώκειλε από τυχαίους εξωγενείς παράγοντες, υπάρχουν πολύ λίγες επιχειρήσεις που πραγματικά αποτυγχάνουν μόνον από εξωγενείς παράγοντες.

Η χρηστή Διοίκηση γνωρίζει ότι για να αποφύγεις τα προβλήματα εκτός από το να καταρτίσεις προϋπολογισμούς πρέπει να έχεις και συστήματα καταγραφής τα οποία ανταποκρίνονται ταχύτατα σε τυχόν αποκλίσεις από τα προβλεπόμενα που επιτηρούν, για χάρη των οποίων έχουν στηθεί.

Ακούτε τους υπαλλήλους, πελάτες, προμηθευτές σας... Διαχειριστείτε το πρόβλημα, όχι το σύμπτωμα. Παραμείνετε ήρεμοι και εστιάστε σε αυτό που πρέπει να κάνετε, χωρίς να ξεχνάτε ότι μεγαλύτερο κεφάλαιο (αύξηση κεφαλαίων δηλα δη) σχεδόν ποτέ δεν φέρνει ή δεν έχει την απάντηση.

Οι επιτελείς οι οποίοι φέρνουν περισσότερα χρήματα για να τα πετάξουν μέσα στις αδηφάγες τρύπες, αντί να εξισορροπήσουν τις ροές των ρευστών διαθεσίμων και οι οποίοι αναπτύσσουν μακροχρόνια σχέδια προσέλκυσης επενδυτών – αντί να καταστρώσουν ένα βραχυχρόνιο σχέδιο που να περιγράφει τα απαραίτητα βήματα για την ισχυροποίηση και την υποστήριξη των θεμελιωδών εργασιών της επιχείρησης, – δεν κατανοούν τα κρίσιμα θέματα και δεν πρόκειται να επιβιώσουν ούτε κάτω από την ομπρέλα του πτωχευτικού κώδικα.