Έρευνα Ε.Σ.Α: Η «σκληρή πραγματικότητα» για τα καταστήματα τουριστικού ενδιαφέροντος

Την «σκληρή πραγματικότητα», όπως χαρακτηρίζεται, για τα καταστήματα τουριστικού ενδιαφέροντος που λειτουργούν στην παραδοσιακή αγορά της Αθήνας, κατέγραψε η πρόσφατη Έρευνα του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών.

Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος Σταύρος Καφούνης, «με το 13,7% των καταστημάτων κλειστά και το σύνολο του δείγματος να καταγράφει τεράστια πτώση τζίρου σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, επιβεβαιώνεται κάτι που όλοι αναμέναμε δεδομένου ότι η περιοχή αυτή στηρίζεται αποκλειστικά στον εισερχόμενο τουρισμό που έως σήμερα είναι ανύπαρκτος. Η συγκεκριμένη έρευνα αποδεικνύει ότι τα εμπορικά καταστήματα της συγκεκριμένης περιοχής αλλά και όλων των τουριστικών περιοχών της χώρας, πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε ως αμιγώς τουριστικές επιχειρήσεις και να ενισχυθούν με ειδικά μέτρα στήριξης, ώστε να παραμείνουν σε λειτουργία το 2021 που ευελπιστούμε σε δυναμική επάνοδο του τουριστικού ρεύματος. Σε κάθε άλλη περίπτωση την επόμενη τουριστική περίοδο θα υπάρχει αυξημένος τουρισμός, αλλά δεν θα έχουμε τουριστικά καταστήματα και θα μετράμε χιλιάδες λουκέτα και χαμένες θέσεις εργασίας».

Ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών, «εκφράζοντας την αγωνία για την βιωσιμότητα των μελών του, που δραστηριοποιούνται στην αμιγώς τουριστική περιοχή της Πλάκας καθώς και όλων των συναδέλφων που επιχειρούν στις Παραδοσιακές τουριστικές αγορές όλης της χώρας και διατηρούν εμπορικές επιχειρήσεις τουριστικού ενδιαφέροντος, αποφάσισε να πραγματοποιήσει την παρούσα έρευνα με σκοπό να καταγράψει την πραγματική κατάσταση που επικρατεί αυτή τη δύσκολη χρονική περίοδο στην ειδική αυτή αγορά, που εξαρτάται πλήρως από τον εισερχόμενο τουρισμό».

Επισημαίνεται, ότι στην περιοχή δεν λειτουργούν πολυεθνικές επιχειρήσεις, ούτε μεγάλες Ελληνικές αλυσίδες, αλλά μικρές και πολύ μικρές Ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις, που απευθύνονται αποκλειστικά στον εισερχόμενο τουρισμό (Shopping). Οι πωλήσεις των προϊόντων στους ξένους επισκέπτες, στην πραγματικότητα αποτελούν άμεσες εξαγωγές και φυσικά όλες αυτές οι μικρές εμπορικές επιχειρήσεις τουριστικού ενδιαφέροντος, αποτελούν ενεργό τμήμα του Τουριστικού Προϊόντος της χώρας.

Η διενέργεια αυτού του ερωτηματολογίου πραγματοποιήθηκε από την Τρίτη 9-6-2020 έως και την Τετάρτη 10-6-2020, με επιτόπου συμπλήρωση του ερωτηματολογίου ή και τηλεφωνική προσέγγιση των επιχειρηματιών, στις περιπτώσεις που τα καταστήματα ήταν κλειστά. Σε κάθε περίπτωση τηρήθηκαν οι κανόνες ηθικής δεοντολογίας καθώς υπήρξε ενημέρωση για τον σκοπό του ερωτηματολογίου. Επίσης τηρήθηκαν οι κανόνες προστασίας προσωπικών δεδομένων. Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από 153 καταστήματα.

Τα καταστήματα που έλαβαν μέρος στην έρευνα: Δραστηριοποιούνται στην αμιγώς παραδοσιακή τουριστική περιοχή της Πλάκας, όπως αυτή περιγράφεται στο πολεοδομικό διάταγμα ΦΕΚ-1329/ 7-10-1993, όπου το άρθρ.1 οριοθετεί την περιοχή της Πλάκας βάσει του ρυμοτομικού σχεδίου Αθηνών και περιγράφει τις χρήσεις γης της περιοχής. Οι κύριοι εμπορικοί άξονες της περιοχής περιλαμβάνουν τις οδούς Δ. Αρεοπαγίτου, Μακρυγιάννη, Βύρωνος, Κυδαθηναίων, Αδριανού, Αιόλου, Πανδρόσου, Άρεως, Ηφαίστου, την πλατεία Μοναστηρακίου και την Πλατεία Αγ. Ασωμάτων κ.ά. και ανήκουν στις κατηγορίες, εμπορικά τουριστικού ενδιαφέροντος και εστίασης.

Η πλειοψηφία του ερωτηματολογίου αφορά εμπορικά καταστήματα (83,7%), αλλά στο δείγμα συμπεριελήφθησαν και σε αντιπροσωπευτική αναλογία καταστήματα εστίασης (16,3%), για να είναι πλήρως καταγεγραμμένη η πραγματική κατάσταση της Παραδοσιακής Τουριστικής αγοράς της Αθήνας.

Επισημαίνεται ότι πολλά καταστήματα παραμένουν κλειστά, χωρίς να υπάρχει πρόσβαση στους επιχειρηματίες, οπότε ήταν αδύνατη η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου από αυτούς. Τέλος, ο συνολικός αριθμός του δείγματος είναι πολύ μεγάλος και περιλαμβάνει περίπου το 1/5 των καταστημάτων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.

Αποτελέσματα

Συνοπτικά:

• Κανένας από το δείγμα δεν είχε καλύτερο ή ίδιο τζίρο σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα.
• Η συντριπτική πλειοψηφία (79,1%), είτε δεν άνοιξε καθόλου το κατάστημα ή πραγματοποίησε σχεδόν μηδενικό τζίρο κατά τον πρώτο μήνα επαναλειτουργίας της επιχείρησης του.

Συνοπτικά:

• Από τους ερωτηθέντες, το 62,1% του δείγματος κρίνει ως σημαντικότερο παράγοντα βιωσιμότητας της επιχείρησης του, την επέκταση της μείωσης κατά 40% του ενοικίου έως το τέλος του έτους.
• Λιγότερο από το 1/3 (28,1%) των ερωτηθέντων, ανέδειξαν τις Φορολογικές & ασφαλιστικές ελαφρύνσεις ως τον δεύτερο σημαντικότερο παράγοντα που θα εξασφαλίσει την επιβίωση των επιχειρήσεων τους.
• Τέλος, το 9,2% δήλωσε ότι η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων μέσω δανείων ή προγραμμάτων ΕΣΠΑ, για την εξασφάλιση άμεσης αύξησης της ρευστότητας, αποτελεί τον λιγότερο σημαντικό παράγοντα για την επιβίωση τους.

Συνοπτικά:

• Είναι πραγματικά άξιο προσοχής και προβληματισμού, ότι το 71,9% δηλαδή 110 από τις 153 επιχειρήσεις του δείγματος, δεν μπόρεσε ή δεν θέλησε να ενταχθεί για διάφορους λόγους, σε κανένα χρηματοδοτικό εργαλείο.
• Το μόνο που λειτούργησε, αλλά και αυτό με χαμηλά ποσοστά ένταξης, είναι η Επιστρεπτέα προκαταβολή, στην οποία δήλωσε συμμετοχή το 19% του δείγματος, δηλαδή 29 από τις 153 επιχειρήσεις.
• Το αποτέλεσμα αυτό δείχνει ξεκάθαρα, πως οι επιχειρήσεις είτε δεν πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης στα προγράμματα ή φοβήθηκαν τις προϋποθέσεις ένταξης τους ή ότι τα προγράμματα δεν εξυπηρετούσαν τις άμεσες ανάγκες τους.

Σημαντικές επισημάνσεις:

Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση «δυστυχώς τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι τα καταστήματα που δραστηριοποιούνται στην Παραδοσιακή τουριστική αγορά της Πλάκας, ενώ επαναλειτούργησαν από τη Δευτέρα 11 Μαΐου, παρουσιάζουν σχεδόν μηδενικό τζίρο λόγω πραγματικής έλλειψης πελατείας.

Όπως μας ενημέρωσαν οι καταστηματάρχες κατά την διεξαγωγή της έρευνας, είναι εύκολα αντιληπτό ότι στις Παραδοσιακές τουριστικές αγορές όλης της χώρας, οι «όποιοι πελάτες» θα εμφανισθούν μετά το άνοιγμα των συνόρων και την επαναλειτουργία των ξενοδοχειακών μονάδων ανά περιοχή.

Συνεπώς, για μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα, τα έξοδα θα τρέχουν και τα καταστήματα θα είναι ουσιαστικά κλειστά.

Εκφράζοντας την αγωνία των συναδέλφων που δραστηριοποιούνται στις αμιγώς τουριστικές περιοχές της χώρας, όπως είναι και η Πλάκα, θεωρούμε δίκαιο και αναγκαίο για την επιβίωση των επιχειρήσεων και των εργαζομένων τους, να ικανοποιηθεί το αίτημα της ένταξης τους στα μέτρα στήριξης που έχουν αποφασιστεί για τις επιχειρήσεις του τουρισμού, γιατί αναμφίβολα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι αυτού. Επισημαίνουμε ότι τα καταστήματα στις συγκεκριμένες περιοχές, επιδοτούν τα έξοδα του χειμώνα από τον τζίρο του καλοκαιριού και πως τα ενοίκια που καλούνται να πληρώσουν είναι πολύ υψηλά και το μισθολογικό κόστος για εξειδικευμένο, πολύγλωσσο προσωπικό υπερβολικά μεγάλο. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, είναι δυστυχώς κατανοητό γιατί πολλά από τα καταστήματα δεν έχουν ακόμα ανοίξει και δικαίως φοβόμαστε ότι αρκετά δεν θα ανοίξουν καθόλου την τουριστική περίοδο του 2020, επειδή είναι αδύνατο με μηδενικούς τζίρους κατά την μισή τουριστική περίοδο, να αντέξουν οικονομικά».