Μια απλή παρατήρηση στις συνήθειες των ανθρώπων είναι ότι οι περισσότεροι δεν αφήνουν τις ανέσεις τους ή το βόλεμά τους εκτός και εάν αναγκαστούν (και γιατί να το κάνουν εάν δεν έχουν κάποιο σοβαρό λόγο). Αυτή ίσως είναι μια από τις σοβαρές διαφορές από κάποιους πετυχημένους ανθρώπους.
Ζούμε σε έναν κόσμο που υπάρχει πολύ μεγάλη δίψα για το νόημα της λέξης ηγεσία. Όσο ο κόσμος αυτός γίνεται περισσότερο πολύπλοκος και ανήθικος, τα εκπαιδευτικά προγράμματα για στελέχη και απλούς πολίτες θα βρίσκονται όλο και περισσότερο στο προσκήνιο. Οι διάφοροι λόγοι που η ηγεσία είναι επιθυμητή στον πολύ κόσμο είναι, η εξουσία, η πολυπλοκότητα, η αλλαγή, η δικαιοσύνη, η ηθική, το προσωπικό όφελος.
Υπό τις παρούσες συνθήκες, οι κοινωνικές δράσεις απαιτούν μεγαλύτερη και πιο δυναμική συμμετοχή. Ακόμα και ταλαντούχοι άνθρωποι βρίσκονται μαζί με τις προσπάθειές τους σε αδιέξοδο γιατί το όραμα του οργανισμού ή της κοινωνίας όπου ανήκουν είναι ανεπαρκές για το σήμερα.
Αυτοί που θέλουν να ασχοληθούν με την αποτελεσματική ηγεσία πρέπει σε μεγάλο βαθμό να εξασκήσουν την φαντασία τους και την εμπιστοσύνη χωρίς να πέσουν θύματα αφέλειας. Πρέπει να συνεχίσουν ενάντια στην αβεβαιότητα και τις απειλές, ενώ παράλληλα να παραμένουν δημιουργικοί και ανοιχτοί στις προκλήσεις. Ωστόσο υπάρχουν πολλά παραδείγματα ηγετών από το παρελθόν, οι οποίοι θεωρούνται πρότυπα για τους επόμενους ηγέτες και αποτελούν διδακτέα ύλη γι 'αυτούς. Και αυτό είναι ορθό, ως βασική εκπαίδευση της ηγεσίας, αλλά τόσα χρόνια μετά δεν έχουν αναπτυχθεί καινούργια μοντέλα-πρότυπα. Διδάσκονται τόσα χρόνια τα ίδια παραδείγματα, τα ίδια πράγματα, για τους ίδιους ηγέτες και το μόνο που αλλάζει είναι οι διδάσκοντες καθηγητές.
Σήμερα η ηγεσία απαιτεί πράξεις που ωθούν τους ανθρώπους σε καινούργιες πατέντες μέσα σε άγνωστο πεδίο μεγαλύτερης πολυπλοκότητας, καινούργιας μάθησης και νέων συμπεριφορών. Αναμφισβήτητα, τέτοιες πράξεις προκαλούν στρες, ρίσκο, συγκρούσεις αλλά και δημιουργικότητα. Έτσι λοιπόν αληθινή ηγεσία είναι να κάνεις το βήμα εμπρός, την υπέρβαση. Με αυτήν την πράξη δεν εννοώ το βήμα από την ατονία ή δειλία στο θάρρος, αλλά σε κάτι διαφορετικό στη σύλληψή του, πρωτοποριακό ίσως και καλό για το κοινό συμφέρον.
Είναι πια επιτακτική η ανάγκη για κάτι καινούργιο, όμως η δράση σε αυτή την κατεύθυνση εμπεριέχει φόβο, τέτοιου μεγέθους που κανείς δεν κάνει τίποτα. Φόβος και ανασφάλεια για τα ήδη κεκτημένα, για την ψεύτικη καλοπέραση, για την επιδότηση που δίνεται ώστε να εξαγοραστούν χωράφια, ιστορία, παρελθόν, την ενέργειά μας και στο τέλος της ίδιας μας της ζωής και της προσωπικότητάς μας. Το ζήτημα είναι ότι όλη αυτή η υπάρχουσα κατάσταση άμυνας δεν επιτρέπει την ροή δημιουργικότητας από το άτομο προς το σύνολό της κοινωνίας. Το κάθε άτομο χωριστά λειτουργεί ως φράγμα του καινούργιου.
Στοιχεία όπως η εμπιστοσύνη, η επικοινωνία, οι καλές χωρίς ιδιοτέλεια και ανασφάλεια σχέσεις, έχουν φτάσει να είναι δυσεύρετα. Μια κοινωνία που σταματάει τον ίδιο της τον εαυτό. Έτσι λοιπόν η πρόκληση του ατόμου στην σημερινή κοινωνία είναι η διαφορετικότητα, η αλλαγή, το σπάσιμο του φράγματος των προκαταλήψεων, με σκοπό την αποδοχή του καινούργιου.
Πράξεις ηγεσίας είναι πράξεις φαντασίας και καθήκοντος. Εναρμονισμένη ηγεσία είναι απαραιτήτως η πρακτική δημιουργίας νέας πραγματικότητας.
Ηγεσία είναι να αγαπάς τους ανθρώπους. Αγαπώντας τους ανθρώπους ο ηγέτης φροντίζει γι' αυτούς. Φροντίζει ότι τους αφορά: λειτουργίες, διαδικασίες, νόμους, φιλική για τον πολίτη γραφειοκρατία, ασφάλεια, υγεία, παιδεία και ένα σύστημα που να προστατεύει και να ενώνει τους πολίτες μεταξύ τους. Παύει να τους αποξενώνει. Έτσι ξεκινάει η πραγματική ηγεσία, η κοινωνική ηγεσία, με ηγετικές συμπεριφορές και πράξεις. Κάτι αντίστοιχο είναι η οργανωσιακή ηγεσία μόνο που στον ιδιωτικό τομέα απαραίτητο στοιχείο είναι το κέρδος. Πολλοί οργανισμοί εμπερικλείουν στο όραμά τους την φροντίδα για τον άνθρωπο αλλά στον δρόμο για την επίτευξη των κερδών, αυτό χάνεται μέσα από αντιανθρώπινες διαδικασίες. Στο όνομα του ανταγωνισμού δημιουργούνται συνθήκες εξουθένωσης και γκρεμίζονται οι αληθινές αξίες.
Τα τέσσερα συστατικά της ηγεσίας είναι: όραμα, καθήκον, στρατηγική, φροντίδα. Θεωρητικά ισχύει το όραμα και η στρατηγική. Σε πρακτική βάση πολλές φορές ούτε τα ίδια τα στελέχη των ίδιων των οργανισμών (κερδοσκοπικών) πολλές φορές δεν τα γνωρίζουν. Ο ηγέτης θα πρέπει να έχει την ανησυχία για το τι θα γίνουν οι άνθρωποι, ο οργανισμός που εργάζεται και ηγείται, η κοινωνία, ο πλανήτης. Ο ηγέτης οφείλει να ακολουθεί το μυαλό του ρωτώντας την καρδιά του.
Σχόλια