Στην αυγή του 20ού αιώνα, τα παιδιά δύο οικογενειών θα κατασκεύαζαν την πρώτη τους µοτοσικλέτα, µε σκοπό να ανταγωνιστούν τα άλογα και τις ιππήλατες άµαξες. Σήµερα, ένα αιώνα µετά, τα επώνυµα των ιδρυτών, του Χάρλεϊ και των τριών Ντάβιντσον, συµβολίζουν, χάρη στη βοήθεια και του κινηµατογράφου, έναν ολόκληρο τρόπο ζωής, ένα θρύλο.
Το 1901, ο Ουίλιαµ Χάρλεϊ, γιος Άγγλων µεταναστών στην Αµερική, ζωγράφισε σε ένα χαρτί µία µηχανή η οποία ήταν σχεδιασµένη για να «ταιριάξει» σε ποδήλατο. Με τη βοήθεια του γείτονα και φίλου του, Άρθουρ Ντάβιντσον, γόνου Σκωτσέζων µεταναστών, δοκιµάζουν να τη συναρµολογήσουν χρησιµοποιώντας υλικά και εργαλεία από το µηχανουργείο ενός φίλου. Δύο χρόνια µετά, κατασκευάζουν µία µονοκύλινδρη αγωνιστική µοτοσικλέτα, την πρώτη «αληθινή» Harley.
Βέβαια, για το εγχείρηµά τους χρειάστηκαν τη συνδροµή ενός µηχανικού, του Ουόλτερ Ντάβιντσον, ο οποίος έλαβε ένα γράµµα από τον αδερφό του για να έρθει να «καβαλικεύσει» ένα ποδήλατο µε µηχανή. Ο Ουόλτερ πείστηκε και πήγε, για να διαπιστώσει όµως ότι για να πάει βόλτα θα έπρεπε να χρησιµοποιήσει το ταλέντο του και να φτιάξει ο ίδιος ένα πρωτότυπο. Σύντοµα, στην παρέα των τριών νεαρών προστέθηκε και ένα τέταρτο µέλος, ο Ουίλιαµ Ντάβιντσον, αδερφός των Ουόλτερ και Άρθουρ.
Το εργαστήριο όπου άρχισαν να δουλεύουν ήταν ένα ξύλινο υπόστεγο συνολικής έκτασης 15 τ.µ., που τους είχε παραχωρήσει ο πατέρας του Άρθουρ, µε µια κακογραµµένη επιγραφή χαραγµένη στην πόρτα που έλεγε «Harley-Davidson Motor Company». Λίγο αργότερα, µετέτρεψαν σε εργοστάσιο συναρµολόγησης µια παλιά αποθήκη στο Μιλγουόκι, η οποία εξακολουθεί µέχρι και σήµερα να φιλοξενεί τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας.
Η πρώτη µοτοσικλέτα που κατασκευάστηκε αγοράστηκε από ένα φίλο των δύο ιδρυτών, ενώ την ίδια χρονιά κατασκευάστηκαν άλλες τρεις, οι οποίες αποδείχθηκαν ανθεκτικές παρά την πρωτόγονη τεχνολογία τους (ως καρµπυρατέρ είχαν χρησιµοποιηθεί τσίγκινα κουτάκια ντοµάτας). Είναι ενδεικτικό ότι µία απ’ αυτές κατάφερε να διανύσει 160.000 χιλιόµετρα πριν αποσυρθεί για συντήρηση.
Οι τέσσερις νέοι δούλευαν ακατάπαυστα, 365 µέρες το χρόνο, από τα χαράµατα µέχρι τις 10 το βράδυ, κατασκευάζοντας µέχρι το 1907 συνολικά 61 αγωνιστικές και µη µοτοσικλέτες. Τότε, συστάθηκε, επίσηµα πια, η Harley-Davidson Motor Company, ενώ λίγο αργότερα σηµειώθηκε η πρώτη µεγάλη εµπορική επιτυχία µε την κατασκευή της Silent Gray Fellow (Σιωπηλός Γκρι Σύντροφος), επειδή διέθετε σιγαστήρες στην εξάτµιση, ήταν χρώµατος γκρι και αποσκοπούσε στο να «σπάσει τον πάγο» µεταξύ ανθρώπου και µηχανής.
Oι πρώτες µοτοσικλέτες της H-D ήταν τόσο απλές, ώστε µπορούσε να τις οδηγήσει ακόµα και ένας άπειρος αγρότης ή να τις επισκευάσει ο σιδηροτεχνίτης του χωριού. Σκοπός τους ήταν να αντικαταστήσουν τα άλογα, ως εκ τούτου έπρεπε να είναι ανθεκτικές και δυνατές για να διανύουν τις τεράστιες αποστάσεις των ΗΠΑ.
Η επιτυχία των µηχανών τους, κυρίως σε αγώνες όπου κατελάµβαναν τις πρώτες θέσεις, ώθησε τους ιδρυτές να αναζητήσουν ένα λογότυπο, ώστε να αποµνηµονεύεται και να διαφοροποιεί τη µάρκα από τους ανταγωνιστές, το οποίο δεν ήταν άλλο από µία ράβδο, όπου αναγράφονταν το όνοµα, και µια ασπίδα. Το 1912 ξεκίνησαν οι εξαγωγές στην Ιαπωνία, ενώ στην Αµερική υπήρχαν ήδη 200 έµποροι που είχαν εκπαιδευτεί από τον Άρθουρ Ντάβιντσον, υπεύθυνο επί των πωλήσεων, σε θέµατα συντήρησης της µοτοσικλέτας.
Ήταν φανερό ότι οι τέσσερις συνεταίροι είτε από διαίσθηση είτε από καθαρή τύχη είχαν επιλέξει τη σωστή επαγγελµατική ενασχόληση στη σωστή εποχή. Σε µια εποχή όπου τα πρώτα αυτοκίνητα κόστιζαν µια ολόκληρη περιουσία, οι πρώτες µοτοσικλέτες τους δεν ξεπερνούσαν τα 300 δολάρια. Μέχρι το 1920, τουλάχιστον 30.000 δολάρια ετησίως έµπαιναν στα ταµεία της εταιρείας, η οποία πια διέθετε ένα µεγάλο εργοστάσιο (πλησίον του εργαστηρίου όπου είχε φτιαχτεί η πρώτη H-D) όπου απασχολούνταν 3.500 άτοµα.
Η Harley-Davidson Co. άρχισε να γιγαντώνεται, οι επιτυχίες στους αγώνες ταχύτητας διαδέχονταν η µία την άλλη, επιφέροντας επιπλέον δηµοσιότητα, και γενικά τίποτα δεν µπορούσε να ανακόψει την πορεία της, ούτε καν ο Α´ Παγκόσµιος Πόλεµος, όπου το µισό της παραγωγής πουλήθηκε στον αµερικάνικο στρατό. Περίπου 20.000 µοτοσικλέτες χρησιµοποιήθηκαν από τον στρατό, οι περισσότερες από τις οποίες ήταν H-D.
Η οικονοµική ύφεση, αµέσως µετά τον πόλεµο, οδήγησε πολλές επιχειρήσεις στην πτώχευση, αφήνοντας στην ουσία έναν µόνο ανταγωνιστή, την Indian. Όµως η σοβαρότερη απειλή ήρθε από τον κλάδο των αυτοκινήτων και λεγόταν Model T. Το φθηνό αυτοκίνητο του Φορντ ανάγκασε την εταιρεία να αναζητήσει νέες αγορές κατασκευάζοντας ποδήλατα, µοτοσικλέτες µε πλαϊνή καρότσα, ακόµη και µηχανές για αεροπλάνα.
Το 1925 κατασκευάστηκαν µοτοσικλέτες µε ντεπόζιτο που είχε το σχήµα µιας «σταγόνας δακρύου», κάτι που αποτέλεσε το «σήµα κατατεθέν» της H-D, ενώ από το 1933 καθιερώθηκε ο αετός πάνω στο ντεπόζιτο, σε µια προσπάθεια να τονωθεί η χαµηλή ζήτηση λόγω της ύφεσης. Την ίδια χρονιά, κατασκευάστηκαν οι πρώτες µοτοσικλέτες που προορίζονταν για την αστυνοµία.
Ο Β´ Παγκόσµιος Πόλεµος ανάγκασε την H-D, τον µοναδικό –µετά την πτώχευση της Indian– κατασκευαστή µοτοσικλετών, να στραφεί αποκλειστικά στην παραγωγή µοτοσικλετών για στρατιωτική χρήση. Περίπου 90.000 στρατιώτες οδήγησαν µια τέτοια µοτοσικλέτα, εµπειρία που δεν ξέχασαν όταν επέστρεψαν. Κατά τη διάρκεια δε του πολέµου, απονεµήθηκε στην εταιρεία το πρώτο της βραβείο, από τα τέσσερα συνολικά, για την παραγωγή εξαιρετικών στρατιωτικών µηχανών.
Μετά τον πόλεµο γεννήθηκε ο µύθος της Harley-Davidson. Οι πρώτοι οδηγοί της, βετεράνοι πιλότοι βοµβαρδιστικών, υιοθέτησαν τα γυαλιά Ray-Ban και τα βαριά δερµάτινα τζάκετ. Επίσης, την εικόνα του σκληρού και ανεξάρτητου άνδρα αναπαρήγαγε το Χόλιγουντ µε ταινίες που «έσπασαν ταµεία», όπως ο «Ξένοιαστος Καβαλάρης» µε τον Πίτερ Φόντα και τον Ντένις Χόπερ.
Σήµερα, η Harley-Davidson, που αναγνωρίζοντας την αξία των μελών της δημιούργησε το 1983 το Harley Owners Group (membership club – μετράει 500.000 πιστά μέλη, που συναντώνται κάθε χρόνο σε διάφορα σημεία του κόσμου), κατασκευάζει τροχόσπιτα, εκχιονιστικές µηχανές, γυαλιά ηλίου, δερµάτινα µπουφάν κ.ά. Στην Πενσιλβάνια υπάρχει το µουσείο της επιχείρησης, η «Μέκκα» για κάθε κάτοχο της Harley, όπου βρίσκεται αντίγραφο της πρώτης µοτοσικλέτας που κατασκευάστηκε το 1903, αλλά και αρκετές από τις πρώτες µηχανές και τα ποδήλατα της εταιρείας.
Ωστόσο, δεν είναι όλα ρόδινα καθώς την τελευταία δεκαετία, η ιστορική εταιρεία είδε τις πωλήσεις της στις ΗΠΑ –απόρροια της οικονομικής κρίσης αλλά και της αδυναμίας της να προσεγγίσει άλλες αγορές-στόχους, όπως γυναίκες, έγχρωμους ή Ισπανόφωνους– να συρρικνώνονται (από ένα εκατομμύριο τεμάχια το 2007 στα 460.000 τεμάχια το 2013), με τις κακές γλώσσες να μιλούν για το τέλος του θρύλου.
Η πτώση έμελλε να ανακοπεί την τελευταία τριετία, όταν συμφώνησε να κατασκευάσει 100 μηχανές ειδικά για την επιτυχημένη αμερικάνικη σειρά «Sons of Anarchy», αν και αρχικά δεν ήθελε να ταυτίσει το όνομά της με γκάνγκστερ και ανθρώπους του υποκόσμου που κάνουν εμπόριο ναρκωτικών και λευκής σαρκός. Παρατηρήθηκε μάλιστα και σημαντική άνοδος στις πωλήσεις, η οποία άγγιξε το 10% τη περυσινή χρονιά. Η εν λόγω σειρά, που διαδραματίζεται στον κόσμο των συμμοριών και των κλαμπ μοτοσικλετιστών, κέρδισε τουλάχιστον πέντε εκατομμύρια πιστούς φαν και επανέφερε το brandname της Harley-Davidson στην επικαιρότητα.
Χάρη σε αυτή τη σειρά η φίρμα έγινε πιο ελκυστική στο ηλικιακό κοινό 18-34 (το παραδοσιακό κοινό της είναι λευκοί άνδρες στα 50+), σε τέτοιο βαθμό ώστε να θεωρείται ο ηγέτης σε αυτό το target market. Την ίδια στιγμή διασημότητες όπως ο Τζορτζ Κλούνι και ο Μπραντ Πιτ εθεάθησαν να κυκλοφορούν με μία Harley, επισφραγίζοντας την αναγέννησή της.
Πηγή: «Γνωστά Ονόματα, Αγνωστες Ιστορίες 1» Εκδ. Σταμούλης
Σχόλια