Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες προσπάθειες γίνονται, προκειμένου να μειωθεί η χρήση χημικών ουσιών στις αγροτικές καλλιέργειες. Σε αυτό επιχειρεί να συμβάλει και ο κος Παύλος Σκεντερίδης, ο οποίος το 2007 άνοιξε το μοναδικό εντομοτροφείο στην Ελλάδα, την Bio-insecta που εδρεύει στην περιοχή της Θέρμης στη Θεσσαλονίκη.
Πώς όμως προέκυψε η ιδέα αυτή; "Η σύλληψη της συγκεκριμένης ιδέας προέκυψε κατά τη διάρκεια των σπουδών μου. Εγώ τελείωσα τη γεωπονική, και ασχολήθηκα με τη φυτοπροστασία. Ένα κομμάτι της φυτοπροστασίας είναι και η καταπολέμηση των εντόμων που βλάπτουν τα φυτά. Oπότε, είχα μια ευαισθησία σε ό,τι αφορά στη χρήση χημικών σκευασμάτων στις αγροτικές καλλιέργειες. Στην προσπάθειά μου να εφαρμόσω έναν εναλλακτικό τρόπο φυτοπροστασίας, οδηγήθηκα στα ωφέλιμα έντομα. Στη συνέχεια, πήγα στην Αγγλία, όπου εξειδικεύθηκα στην εντομολογία και πιο συγκεκριμένα στη χρήση βιολογικών ωφέλιμων οργανισμών".
Οι μέθοδοι της φυτοπροστασίας με τη χρήση ωφέλιμων οργανισμών εφαρμόστηκαν από τους αρχαίους Έλληνες, αλλά και από τους αρχαίους Κινέζους και τους Άραβες. Αυτά είχε μελετήσει και ο κος Σκεντερίδης και αποφάσισε να τα κάνει πράξει. Όπως μας είπε χαρακτηριστικά "Επειδή στην αρχαιότητα δεν υπήρχε η χρήση χημικών, οι άνθρωποι παρατήρησαν ότι οι ωφέλιμοι οργανισμοί τους βοηθούσαν να απαλλαγούν από φυτοφάγους οργανισμούς και κάποια στιγμή προέκυψε και η μαζική τους παραγωγή, η οποία αποτελεί κομμάτι της φυτοπροστασίας. Εμείς στην Bio-insecta δεν κάνουμε τίποτα παραπάνω από το να αντιγράφουμε τη φύση, παράγοντας με φυσικούς τρόπους ωφέλιμους οργανισμούς".
Η διαδικασία που ακολουθείται στην παραγωγή των εντόμων είναι απλή. "Καλλιεργούμε φυτά, μόλις μεγαλώσουν τα μεταφέρουμε σε άλλο χώρο και τα προσβάλουμε με φυτοφάγα, αφίδνες, οι οποίες παράγουν τις ψείρες των φυτών. Στη συνέχεια τα πηγαίνουμε σε έναν τρίτο χώρο, τους βάζουμε 2-3 πασχαλίτσες που γεννάνε χιλιάδες αβγά. Έπειτα, συλλέγουμε τους απόγονούς, τους συσκευάζουμε σε κουτάκια και τους στέλνουμε στους διάφορους καλλιεργητές αγροτικών προϊόντων".
Στο εντομοτροφείο του κου Σκεντερίδη παράγονται δέκα είδη ωφέλιμων οργανισμών, ενώ διατίθενται περίπου 35, από συνεργασίες που έχουν συνάψει με άλλα εντομοτροφεία της Ευρώπης. Ωστόσο, μερικά είδη παράγονται αποκλειστικά από την Bio-insecta. "Υπάρχουν μερικά έντομα, όπως το ωφέλιμο είδος Nephus includes που το παράγουμε μόνο εμείς και αυτό αυξάνει την ανταγωνιστικότητα μας και το ενδιαφέρον όσο αφορά τις συνεργασίες μας στο εξωτερικό".
Στην επιχείρηση Bio-insecta απασχολούνται σταθερά 4 άτομα, ένω εποχιακά ο αριθμός αυτός μπορεί να αυξηθεί ανάλογα με τις ανάγκες. Η μονάδα είναι θερμοκηπιακού τύπου, ενώ οι εγκαταστάσεις είναι σχετικά απλές. Το σημαντικότερο όλων και το πιο δύσκολο είναι η τεχνογνωσία. "Χρειάζεται κυρίως εξειδικευμένες γνώσεις στην εντομολογία. Τα έντομα όταν επιθυμείς να τα παράγεις σε τόσο μεγάλο αριθμό, κινδυνεύουν από μυκητιάσεις και διάφορες ασθένειες που μπορούν να εμφανιστούν και να καταστρέψουν την παραγωγή", δήλωσε ο κος Σκεντερίδης.
Εκτός από την τεχνογνωσία και τις εξειδικευμένες γνώσεις για την δημιουργία ενός εντομοτροφείου, απαιτείται και ένα αρχικό χρηματικό κεφάλαιο. Στο σημείο αυτό σκόπιμο είναι να αναφερθεί ότι ο κος Σκεντερίδης δεν έλαβε κάποια οικονομική βοήθεια από το κράτος. Χρήματα πήρε μόνο από τη συμμετοχή του σε ερευνητικά προγράμματα, τα οποία ήταν επιδοτούμενα τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και από την Ελλάδα. "Δεν πήραμε πολλά χρήματα, αυτά αφορούσαν κυρίως έξοδα για την έρευνα, για τους ερευνητές και για αναλώσιμα".
Όμως και αυτά τα χρήματα ήταν λιγοστά μπροστά στις ανάγκες που έπρεπε να καλύψει. "Το οικονομικό κομμάτι μας δυσκόλεψε και μας δυσκολεύει μέχρι και σήμερα. Δεν είχαμε το κεφάλαιο και τα πάντα τα κάναμε με προσωπική προσπάθεια και τον πιο οικονομικό τρόπο. Όπως αντιλαμβάνεστε, όταν δεν διαθέτεις τον εξοπλισμό και τις εγκαταστάσεις όλα γίνονται πολύπλοκα".
Βέβαια, αυτό δεν ήταν το μόνο πρόβλημα που έπρεπε να επιλύσει ο επιχειρηματίας, καθώς ο γραφειοκρατικός κυκεώνας ήταν ατέρμονος. "Γραφειοκρατικά δυσκολευτήκαμε πάρα πολύ. Να φανταστείτε ότι δεν υπήρχε χαρακτηρισμός στην πολεοδομία ως εντομοτροφείο. Μέχρι πρότινος δεν υπήρχε ούτε ο τομέας αδειοδότησης", τόνισε ο κος Σκεντερίδης. Και συνέχισε λέγοντας "Τώρα αναμένουμε να εγκριθεί η νομοθεσία μέσα στον Νοέμβριο, για να καταθέτουμε στο υπουργείο τα χαρτιά μας και να χαρακτηριστούμε εντομοτροφείο. Αυτή τη στιγμή έχουμε άδεια σαν μονάδα χαμηλής όχλησης".
Ωστόσο, ούτε η συσκευασία των εντόμων ήταν εύκολη υπόθεση. "Εκτός από την παραγωγή, η συσκευασία είναι κάτι ιδιαίτερα δύσκολο. Πρέπει να συλλέξεις και να συσκευάσεις τα έντομα. Εμείς αναγκαστικά κατασκευάσαμε και τα εργαλεία, αλλά και το συσκευαστήριο. Τα έντομα συσκευάζονται σε κουτάκια από ανακυκλώσιμα υλικά, όπως είναι το χαρτί, το πλαστικό και το αλουμίνιο".
Για την παραγωγή ωφέλιμων εντόμων απαιτείται μεγάλη υπομονή και ατσάλινα νεύρα, γιατί τα εμπόδια παρουσιάζονται όχι μόνο από το κράτος, αλλά και από τους ανθρώπους. "Είναι δύσκολο να σπάσεις τη συνήθεια των παραγωγούς και των συναδέλφων γεωπόνων, οι οποίοι έχουν συνηθίσει να χρησιμοποιούν εύκολα τα χημικά σκευάσματα, χωρίς να σκέφτονται τις συνέπειες", όπως ανέφερε ο κος Σκεντερίδης.
Τα ωφέλιμα έντομα από το εντομοτροφείο Bio-insecta τα προμηθεύονται καλλιεργητές από όλη την Ελλάδα, οι οποίοι διατηρούν θερμοκηπιακές μονάδες. Επιπλέον, εξάγονται σε Ιταλία, Ισπανία και Αγγλία. "Εκτός όμως από τις εξαγωγές υποστηρίζουμε και τεχνικά θερμοκήπια σε διάφορες βαλκανικές χώρες, όπως είναι τα Σκόπια, η Σερβία και η Ρουμανία", μας επισήμανε ο κος Σκεντερίδης. Μελλοντικοί στόχοι για την εταιρεία Bio-insecta η οικονομική της σταθεροποίηση στην αγορά και η επέκτασή της. "Εμείς ξεκινήσαμε λίγο πριν την κρίση και δεν είχαμε προλάβει να ισχυροποιηθούμε οικονομικά, και ακόμα εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε πολλά προβλήματα. Στο μέλλον θέλουμε να ισχυροποιήσουμε τη θέση μας και την παρουσία μας στη Ευρώπη, κυρίως με το να παράγουμε περισσότερα μοναδικά είδη ωφέλιμων εντόμων, τα οποία με τη σειρά τους θα μας παρέχουν το συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των ξένων ανταγωνιστών".
Σχόλια