ΥΠΕΝ: Ποιες είναι οι βασικές «ενεργειακές» ρυθμίσεις στο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο

Σειρά σημαντικών ρυθμίσεων για τον κλάδο ενέργειας περιλαμβάνει το νομοσχέδιο με τίτλο «Εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας-Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις» που κατατίθεται σήμερα προς ψήφιση στη Βουλή. Το αρχικό σχέδιο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση κατά την οποία πολλοί συμμετέχοντες στην αγορά υπέβαλαν σχόλια, με αρκετά εξ αυτών να γίνονται αποδεκτά από το ΥΠΕΝ.

Σημαντικότερη τομή είναι η αντικατάσταση της Άδειας Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ με τη Βεβαίωση Παραγωγού. Πρόκειται για το πρώτο τμήμα ενός ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου που θα αναμορφώσει πλήρως την αδειοδοτική διαδικασία για τα έργα ΑΠΕ, μειώνοντας δραστικά τον απαιτούμενο χρόνο στα δυο χρόνια, από επτά χρόνια που διαμορφώνεται –κατά μέσο- όρο σήμερα.

Η επιτάχυνση και η απλοποίηση της αδειοδότησης ΑΠΕ αποτελεί προτεραιότητα της κυβέρνησης και προαπαιτούμενο για να επιτευχθούν οι στόχοι της εθνικής ενεργειακής και κλιματικής στρατηγικής για μεγάλη ενίσχυση των «καθαρών» μορφών ενέργειας και μείωση των εκπομπών ρύπων την επόμενη δεκαετία. Θα έχει επίσης προφανή οφέλη στο πεδίο της οικονομικής ανάπτυξης, μέσω προσέλκυσης περισσότερων επενδύσεων και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.

Το νομοσχέδιο παρεμβαίνει στο πρώτο στάδιο της διαδικασίας, την Άδεια Παραγωγής, για την οποία απαιτούνται τώρα 1,5-2 χρόνια για να εκδοθεί από τη ΡΑΕ. Η παρέμβαση συνοδεύει και λειτουργεί παράλληλα με

την απλοποίηση στην περιβαλλοντική αδειοδότηση (που ρυθμίζεται σε άλλο κεφάλαιο του νομοσχεδίου). Σε δεύτερο χρόνο θα απλοποιηθούν τα επόμενα στάδια της αδειοδοτικής διαδικασίας, μέχρι το τελευταίο που είναι οι Άδειες Εγκατάστασης και Λειτουργίας.

Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γεράσιμος Θωμάς δήλωσε σχετικά: «Η επιτάχυνση της αδειοδοτικής διαδικασίας των έργων ΑΠΕ, κάνει τον κλάδο πιο ελκυστικό και εξωστρεφή για νέες επενδύσεις, μέσα από απλές και αυτοματοποιημένες διαδικασίες. Στοχεύουμε στο να ξεμπλοκάρουν εκκρεμείς αιτήσεις που χρονίζουν εδώ και σχεδόν 2 έτη και επίσης στο επόμενο διάστημα να απελευθερωθούν δεσμευμένες εκτάσεις που δεν αξιοποιούνται. Οι ΑΠΕ θα αποτελέσουν τον πυλώνα του ενεργειακού μείγματος τα επόμενα χρόνια στα πλαίσια μιας αγοράς που λειτουργεί και με τιμές που έχουν δείξει ξεκάθαρα πτωτική τάση. Παράλληλα ρυθμίζονται ζητήματα ενεργειακής αποδοτικότητας και του κατασκευαστικού κλάδου σε συνεργασία με το ΤΕΕ. Πρωτοβουλίες στον κατασκευαστικό κλάδο είναι στο επίκεντρο της κυβερνητικής πολιτικής για την επόμενη μέρα».

Η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών κ. Αλεξάνδρα Σδούκου σημείωσε ότι: «Το σημερινό νομοσχέδιο σηματοδοτεί την είσοδο στη νέα ψηφιακή εποχή αδειοδότησης έργων ΑΠΕ. Στοχεύουμε στην απλοποίηση και επίσπευση των διαδικασιών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της καθημερινότητας και να δημιουργηθεί ένα φιλικό για τους επενδυτές περιβάλλον στη χώρα μας. Θα προχωρήσουμε γρήγορα με τα επόμενα βήματα για τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου, διαφανούς και αποτελεσματικού πλαισίου για τις πράσινες επενδύσεις που θα επιτρέψει την επίτευξη των στόχων που θέτει το νέο ΕΣΕΚ για αύξηση του ποσοστού των ΑΠΕ στην ακαθάριστη κατανάλωση ενέργειας στο 35%, έως το 2030».

Ο κεντρικός άξονας της παρέμβασης είναι η αντικατάσταση της Άδειας Παραγωγής με τη Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας, η οποία θα προκύπτει μετά από μια σύντομη και αυτοματοποιημένη διαδικασία ελέγχου της σχετικής αίτησης μέσω του νέου Ηλεκτρονικού Μητρώου ΑΠΕ και μείωση στο ελάχιστο των απαιτούμενων δικαιολογητικών. Στόχος είναι να καθιερωθεί μια σύντομη διαδικασία εξέτασης των νέων αλλά και των συσσωρευμένων εκκρεμών αιτήσεων.

Βασικό χαρακτηριστικό της ρύθμισης είναι ότι μεταθέτει την ευθύνη για την ολοκλήρωση της αδειοδότησης από τους αρμόδιους φορείς και τις υπηρεσίες-κράτος στον επενδυτή. Και τούτο διότι ο επενδυτής είναι υποχρεωμένος να συγκεντρώσει όλα τα δικαιολογητικά και να τα αναρτήσει στο πληροφοριακό σύστημα της ΡΑΕ. Παράλληλα, οφείλει να αποδείξει την οικονομική του ευρωστία και δυνατότητα για ολοκλήρωση της επένδυσης μέσω πληρωμής σχετικού Ειδικού τέλους (Τέλος Έκδοσης ). Ακολούθως ενεργοποιούνται εύλογες προθεσμίες για την ολοκλήρωση της αδειοδοτικής διαδικασίας που σε περίπτωση μη τήρησης οδηγούν σε ανάκληση της χορηγηθείσας Βεβαίωσης. Με άλλα λόγια, όσο «γρήγορα» αποκτούν οι υποψήφιοι επενδυτές το δικαίωμα για παραγωγή ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, εξίσου «γρήγορα» μπορεί να το χάνουν αν δεν προχωρούν την ωρίμανση του έργου τους, ώστε να απελευθερώνεται φυσικός και ηλεκτρικός χώρος από έργα που δεν υλοποιούνται.

Ειδικά Έργα ΑΠΕ

Με το νέο νομοσχέδιο οι σταθμοί ΑΠΕ διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, τα Ειδικά Έργα, (σταθμοί ΑΠΕ μεγάλης ισχύος, σταθμοί ΑΠΕ όπως οι υβριδικοί και οι ηλιοθερμικοί που επηρεάζουν σημαντικά τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας όπου συνδέονται) και τα υπόλοιπα που αποτελούν την πλειονότητα των έργων.

Οι σταθμοί ΑΠΕ που εντάσσονται στην κατηγορία των Ειδικών Έργων ακολουθούν την σχετικά «βαρύτερη» διαδικασία αξιολόγησης που περιγράφεται στο υφιστάμενο πλαίσιο, απαλλασσόμενοι παράλληλα από την υποχρέωση πληρωμής του προαναφερθέντος Τέλους. Οι ενδιαφερόμενοι για σταθμούς ΑΠΕ της κατηγορίας αυτής συνοδεύουν το αίτημά τους με μετρήσεις του δυναμικού ΑΠΕ, ενεργειακή μελέτη, στοιχεία που τεκμηριώνουν τη δυνατότητα των αιτούντων να υλοποιήσουν το έργο με βάση την τεχνική τους επάρκεια και τη δυνατότητα εξασφάλισης της απαιτούμενης χρηματοδότησης, συνολικό επιχειρηματικό σχέδιο κ.α.

Οι υπόλοιποι σταθμοί ΑΠΕ που δεν εντάσσονται στην κατηγορία των Ειδικών Έργων απολαμβάνουν ταχύτερη και απλούστερη αξιολόγηση για την έκδοση της Βεβαίωσης, αλλά προς «αντικατάσταση» της οικονομικής αξιολόγησης υποχρεούνται σε πληρωμή του Τέλους Έκδοσης που πιστώνεται υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ).

Πώς εκδίδεται και τι περιέχει η Βεβαίωση Παραγωγού

Οι αιτήσεις για την έκδοση των Βεβαιώσεων θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά από την πρώτη έως και τη δεκάτη ημέρα των μηνών Φεβρουαρίου, Ιουνίου, Οκτωβρίου. Καθιερώνονται δηλαδή τρεις κύκλοι υποβολής αιτήσεων (έναντι τεσσάρων που ίσχυαν μέχρι σήμερα), ώστε να υπάρχει επαρκής χρόνος για να ενημερωθούν οι νέοι υποψήφιοι επενδυτές για το ποιες εκτάσεις είναι διαθέσιμες για υποβολή αιτήσεων για νέους σταθμούς ΑΠΕ, αλλά και για να προετοιμάσουν τα απαιτούμενα στοιχεία για την υποβολή των αιτήσεων αυτών.

Οι ενδιαφερόμενοι θα υποβάλλουν στο πληροφοριακό σύστημα του Φορέα Αδειοδότησης (που είναι η ΡΑΕ επί του παρόντος) όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και στοιχεία. Προβλέπεται προθεσμία 15 ημερών για υποβολή αντιρρήσεων για την αίτηση. Εφόσον πληρούνται οι περιορισμοί χωροθέτησης που περιγράφονται στο νόμο, δεν εγείρονται θέματα εθνικής ασφαλείας και δημόσιας υγείας και έχει κατατεθεί αποδεικτικό καταβολής του Τέλους Έκδοσης, εκδίδεται η Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ που θα περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον τα εξής στοιχεία:

1. Το όνομα/επωνυμία του καταχωρούμενου Παραγωγού ή Αυτοπαραγωγού.
2. Την τεχνολογία ή μορφή ΑΠΕ
3. Την Εγκατεστημένη Ισχύ και τη Μέγιστη Ισχύ Παραγωγής του σταθμού.
4. Ειδικά για αιολικούς σταθμούς, τον αριθμό των ανεμογεννητριών και τη διάμετρο της φτερωτής της κάθε ανεμογεννήτριας, καθώς και τον αριθμό των ισοδυνάμων τυπικών ανεμογεννητριών που αντιστοιχούν στο πλήθος και τα χαρακτηριστικά των Α/Γ του έργου, για τον υπολογισμό του ποσοστού κάλυψης της φέρουσας ικανότητας του ΟΤΑ εγκατάστασής τους.
5. Τη θέση εγκατάστασης του σταθμού.
6. Τη διάρκεια ισχύος της Βεβαίωσης.
7. Τους γενικούς όρους.
8. Τυχόν ειδικούς όρους.

Στο νομοσχέδιο εισάγεται επίσης η δυνατότητα ο κύριος ή επικαρπωτής με βάση νόμιμο τίτλο, του συνόλου ή τμήματος ιδιωτικής έκτασης, για την οποία έχει εκδοθεί Βεβαίωση για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού σταθμού να καταθέσει αίτηση για σταθμό ΑΠΕ κατά τον επόμενο κύκλο από την ημερομηνία έκδοσης της Βεβαίωσης, προστατεύοντας με αυτόν τον τρόπο το δικαίωμα κατοχής της γης.

Η Βεβαίωση θα μπορεί να τροποποιηθεί εκτός κύκλου:

1. σε περιπτώσεις μείωσης των ορίων του πολυγώνου εγκατάστασης,
2. σε περιπτώσεις μείωσης της εγκατεστημένης ισχύος ή της μέγιστης ισχύος παραγωγής,
3. σε περιπτώσεις αύξησης της εγκατεστημένης ισχύος ή της μέγιστης ισχύος παραγωγής, σε ποσοστό μέχρι και 10% της αρχικής Άδειας Παραγωγής ή Βεβαίωσης, υπό την προϋπόθεση μη αύξησης του ποσοστού κάλυψης της φέρουσας ικανότητας και μη μετάπτωσης του έργου στην κατηγορία των Ειδικών Έργων.

Χρονικά ορόσημα για την ισχύ της Βεβαίωσης

Η Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ και η Βεβαίωση Ειδικών Έργων χορηγείται για χρονικό διάστημα μέχρι πέντε (25) έτη και μπορεί να ανανεώνεται μέχρι ίσο χρόνο.

Η Βεβαίωση παύει αυτοδικαίως να ισχύει:

Για φωτοβολταϊκούς και χερσαίους αιολικούς σταθμούς, εάν:

(α) Εντός 6 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της Βεβαίωσης, ο κάτοχος δεν έχει καταθέσει αίτηση για χορήγηση ΑΕΠΟ, εφόσον έχει σχετική υποχρέωση. Για τους σταθμούς που προβλέπεται υποχρέωση εκπόνησης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης η εν λόγω προθεσμία παρατείνεται κατά 12 μήνες.

(β) Εντός 36 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της Βεβαίωσης δεν έχει υποβληθεί αίτηση στον Διαχειριστή για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης.

Για τις λοιπές τεχνολογίες σταθμών ΑΠΕ και για τους υβριδικούς σταθμούς ΑΠΕ, εάν εντός 36 μηνών από την ημερομηνία χορήγησης της Βεβαίωσης δεν έχει υποβληθεί αίτηση στον Διαχειριστή για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης.

Για τους σταθμούς ΑΠΕ, πλην των υβριδικών σταθμών, που ανήκουν στην κατηγορία των Ειδικών Έργων η Βεβαίωση Ειδικών Έργων παύει αυτοδικαίως να ισχύει με την παρέλευση διπλάσιου χρονικού διαστήματος από ό,τι αναφέρεται παραπάνω.

Οι προθεσμίες αυτές θα μπορούν να παρατείνονται, για διάστημα έως 24 μήνες, εφόσον ο κάτοχος Βεβαίωσης ή Βεβαίωσης Ειδικού Έργου δηλώσει την πρόθεσή του για την ολοκλήρωση του έργου και καταβάλει Τέλος Δέσμευσης Φυσικού Χώρου Εγκατάστασης το οποίο ορίζεται σε 150 ευρώ ανά MW Μέγιστης Ισχύος Παραγωγής για κάθε μήνα παράτασης.

Στο νομοσχέδιο υπάρχουν προβλέψεις για συγκριτική αξιολόγηση μεταξύ των αιτήσεων που υποβάλλονται στον ίδιο κύκλο υποβολής αιτήσεων που παρουσιάζουν εδαφική επικάλυψη, προκαλούν υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας κ.α.. Ειδικότερα, σε αυτή την περίπτωση η ΡΑΕ ζητά αρχικά από τους ενδιαφερόμενους να εξετάσουν από κοινού την τροποποίηση των αιτημάτων τους ώστε να μην υφίστανται θέματα συγκριτικής αξιολόγησης και σε περίπτωση αδυναμίας διευθέτησης της εδαφικής επικάλυψης ή της ταυτόχρονης αξιοποίησης του πόρου ή της υπέρβασης της φέρουσας ικανότητας του ΟΤΑ εγκατάστασης των σταθμών ΑΠΕ, ο Φορέας Αδειοδότησης προβαίνει σε συγκριτική αξιολόγηση και οι αιτήσεις που αφορούν τα εμπλεκόμενα έργα εξετάζονται βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων που αναφέρονται στον οικείο Κανονισμό.

Η ΡΑΕ θα εκδίδει τη Βεβαίωση εφόσον προσκομισθεί από τον αιτούντα το αποδεικτικό καταβολής του Τέλους Έκδοσης Βεβαίωσης Παραγωγού Η.Ε. από ΑΠΕ.

Το ύψος του Τέλους ορίζεται ανά μονάδα ονομαστικής μέγιστης ισχύος παραγωγής της αίτησης σε μεγαβάτ (ΜW) ως εξής:

1. 3000 ευρώ/ ΜW για το τμήμα της ισχύος έως 1MW
2. 2500 ευρώ/ΜW για το τμήμα της ισχύος από 1 έως 10 MW
3. 2000 ευρώ/ΜW για το τμήμα της ισχύος από 10 έως 50MW
4. 1500 ευρώ/ ΜW για το τμήμα της ισχύος από 50 έως 100 MW και
5. 1000 ευρώ/ΜW για το τμήμα της ισχύος πάνω από 100 MW.

Το Τέλος Έκδοσης δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο του τέλους που αντιστοιχεί σε σταθμό ΑΠΕ ισχύος 250 MW.

Πρέπει να σημειωθεί ότι στο νομοσχέδιο προβλέπεται η έκδοση νέου Κανονισμού εντός τριμήνου που θα περιγράφει ειδικότερα στοιχεία σχετικά με την διαδικασία έκδοσης Βεβαιώσεων Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ, ΣΗΘΥΑ και Ειδικών Έργων. Σύμφωνα με το νόμο, ως Φορέας Αδειοδότησης για την Α’ Φάση ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ (που αφορά στις Βεβαιώσεις Παραγωγού) ορίζεται η ΡΑΕ. Ο φορέας μπορεί να αλλάζει με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Μέχρι την θέση σε πλήρη λειτουργία του Ηλεκτρονικού Μητρώου, αναμένεται η αναβάθμιση του Πληροφοριακού Συστήματος της ΡΑΕ ώστε να διαχειριστεί άμεσα τον συσσωρευμένο όγκο ων εκκρεμών αιτήσεων, αλλά και για να «υποδεχθεί» τις αιτήσεις των επόμενων κύκλων. Η υποβολή των νέων αιτήσεων στον Φορέα Αδειοδότησης για την έκδοση της Βεβαίωσης γίνεται με υποβολή αίτησης που συνοδεύεται από τα προβλεπόμενα στο νομοσχέδιο έγγραφα και στοιχεία. Η ΡΑΕ αξιολογεί το αίτημα σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νομοσχέδιο.

Εκκρεμείς αιτήσεις για Άδειες Παραγωγής

Ορίζεται επίσης ότι όσον αφορά τα εκκρεμή αιτήματα για χορήγηση Άδειας Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας τα οποία έχουν υποβληθεί στη ΡΑΕ έως και τον κύκλο του Ιουνίου 2018, αξιολογούνται από τον Ρυθμιστή σύμφωνα με το μέχρι σήμερα ισχύον θεσμικό πλαίσιο και εκδίδεται απόφαση απόρριψης ή χορήγησης Άδειας Παραγωγής. Για τις αιτήσεις αυτές οι ενδιαφερόμενοι θα κληθούν από τη ΡΑΕ να επιβεβαιώσουν το ενδιαφέρον τους ή να το επικαιροποιήσουν εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος τα στοιχεία των πολυγώνων των έργων τους και των θέσεων των ανεμογεννητριών εντός των πολυγώνων των αρχικών αιτήσεων λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς χωροθέτησης του νόμου. Σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης επιβεβαίωσης ή επικαιροποίησης, τα αιτήματα αυτά θα απορρίπτονται.

Όσον αφορά εκκρεμή αιτήματα για χορήγηση Άδειας Παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία έχουν υποβληθεί στη ΡΑΕ από τον κύκλο υποβολής αιτήσεων Σεπτεμβρίου 2018 και εφεξής, εξετάζονται σύμφωνα με το νέο καθεστώς αξιολόγησης που περιγράφεται στο νόμο. Η ΡΑΕ θα καλέσει και εδώ τους ενδιαφερόμενους να επιβεβαιώσουν το αίτημά τους και να επικαιροποιήσουν τα στοιχεία των έργων τους. Κατά την επικαιροποίηση ο αιτών επιβεβαιώνει επίσης την υπαγωγή ή μη του έργου του στην έννοια των Ειδικών Έργων.

Για την έκδοση των Βεβαιώσεων από τη ΡΑΕ οι αιτούντες οφείλουν να υποβάλλουν μέρος του Τέλους Έκδοσης υπέρ του ΕΛΑΠΕ, καθώς παραμένουν σε φάση αξιολόγησης κατά διαφορετικά χρονικά διαστήματα, που διαμορφώνεται ανάλογα με το έτος υποβολής των αιτήσεων αυτών ως ακολούθως:

Αιτήσεις Κύκλου	Ποσοστό επί του τέλους
Σεπτέμβριος 2018:	10%
Δεκέμβριος 2018:	15%
Μάρτιος 2019:	20%
Ιούνιος 2019:	30%
Σεπτέμβριος 2019:	40%
Δεκέμβριος 2019:	50%

Το Τέλος Διατήρησης Αδειών Παραγωγής καταργείται από 1^ης Ιανουαρίου 2020, ενώ το Τέλος Διατήρησης των ετών 2017-2019 θα καταβληθεί μειωμένο στο 1/3 του αρχικά προβλεπόμενου ποσού. Επίσης, με σκοπό τη μείωση του χώρου που καταλαμβάνουν οι σταθμοί ΑΠΕ – ιδίως οι αιολικοί σταθμοί – προκειμένου να διευκολυνθούν και άλλοι ενδιαφερόμενοι για ανάπτυξη έργων, παρέχεται η δυνατότητα μείωσης της ισχύος των σταθμών, και παράλληλα να πληρώσουν τέλος διατήρησης για τα παρελθόντα έτη με βάση τη μειωμένη ισχύ.

Τέλος, όσον αφορά τις σε ισχύ Άδειες Παραγωγής υπόκεινται στις προθεσμίες του νόμου, με ημερομηνία εφαρμογής αυτών από 1^η Σεπτεμβρίου 2020.

Υπόλοιπες βασικές «ενεργειακές» ρυθμίσεις

1. Νέο πλαίσιο για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια

Με το Κεφάλαιο Ζ’ του περιβαλλοντικού «νομοσχεδίου» ενσωματώνεται στο ελληνικό δίκαιο η κοινοτική οδηγία 2018/844 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (Energy Performance Building Directive II).

Οι σχετικές ρυθμίσεις αποσκοπούν στην βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, θέτοντας πιο φιλόδοξους στόχους και πιο αυστηρά κριτήρια. Επίσης φέρνουν στο προσκήνιο τα κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ ταυτόχρονα επικαιροποιούν και αναβαθμίζουν τα ενεργειακά πιστοποιητικά και επιθεωρήσεις, τις μελέτες ενεργειακής απόδοσης, καθώς και τους ενεργειακούς επιθεωρητές.

Πρόκειται ουσιαστικά για το νέο πλαίσιο για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια, στη βάση του οποίου θα εκπονηθεί η Μακροπρόθεσμη Στρατηγική για την κινητοποίηση επενδύσεων για την ανακαίνιση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος. Στρατηγική που θα κληθεί να εφαρμόσει το ΥΠΕΝ και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, μέσω του Μνημονίου Συνεργασίας που υπέγραψαν πρόσφατα και που στοχεύει αφενός στη στήριξη του κατασκευαστικού κλάδου (δεδομένων των μεγάλων προβλημάτων που δημιουργεί η κρίση του κορωνοϊού), αφετέρου τη δημιουργία των προϋποθέσεων για την επίτευξη των στόχων της ενεργειακής απόδοσης που προβλέπει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Ένας από τους στόχους του ΕΣΕΚ είναι η ενεργειακή αναβάθμιση του 12-15% των κτιρίων έως το 2030 , ή 60.000 σπίτια κάθε χρόνο.

Τα βασικά σημεία του προτεινόμενου σχεδίου είναι τα εξής:

α) Τίθενται συγκεκριμένοι και αυστηροί στόχοι για την ανακαίνιση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος, σε πλήρη εναρμόνιση με τους στόχους του ΕΣΕΚ. Οι στόχοι είναι βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι, με κλιμάκωση και διαδικασίες για το 2030, 2040 και το 2050. Επίσης προβλέπονται συγκεκριμένες δράσεις, μέτρα και πολιτικές που θα προωθήσουν την ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος, τόσο για τα δημόσια όσο και τα ιδιωτικά κτίρια όλων των χρήσεων.

β) Τροποποιούνται οι Τεχνικές Οδηγίες στο πλαίσιο του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ), τόσο για την εναρμόνιση με τα ισχύοντα υψηλότερα πρότυπα, όσο και για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί στο ΕΣΕΚ. Πλέον τα νέα και τα ριζικά ανακαινιζόμενα κτίρια οφείλουν να είναι ακόμα πιο αποδοτικά, να καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια και ταυτόχρονα να παράγουν περισσότερη (ηλεκτρική ή θερμική). Προς αυτό το σκοπό, τίθενται νέα αυστηρότερα κριτήρια και απαιτήσεις για όλα τα κτίρια, που θα πρέπει να εμφανίζουν την βέλτιστη σχέση κόστους/οφέλους.

γ) Εισάγονται συστήματα ευφυούς ετοιμότητας των νέων και υφιστάμενων κτιρίων, για την εγκατάσταση συστημάτων, αυτοματισμών και μηχανισμών ελέγχου, προς την επίτευξη των στόχων ενεργειακής απόδοσης.

δ) Προβλέπονται συγκεκριμένα μέτρα, δράσεις και πολιτικές κινήτρων (χρηματοδότησης ή άλλης μορφής) ώστε να βοηθήσουμε τους πολίτες, τους επιχειρηματίες, αλλά και τους φορείς της κυβέρνησης να προχωρήσουν με έργα και δράσεις που αφορούν το υφιστάμενο κτιριακό απόθεμα.

ε) Τέλος, επικαιροποιούνται, αναθεωρούνται και θεσπίζονται αυστηρότερες διαδικασίες ελέγχου για τις μελέτες ενεργειακής απόδοσης (ΜΕΑ), τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης (ΠΕΑ), τις ενεργειακές επιθεωρήσεις και τους επιθεωρητές που τις διενεργούν. Με αυτό το τρόπο αναβαθμίζουμε το σύνολο του μηχανισμού που μελετά, εκδίδει και επιθεωρεί το ενεργειακό κομμάτι των κτιρίων, ενώ ταυτόχρονα θέτουμε αυστηρότερες προδιαγραφές, διαδικασίες ελέγχου και ποινές ώστε να αντιμετωπιστεί η παραβατικότητα και να βελτιωθεί η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

2. Έργο εθνικής σημασίας ο East Med

Eπεκτείνεται το έργο διασύνδεσης Ελλάδας-Ιταλίας (αγωγός φυσικού αερίου IGI Poseidon) ώστε να περιλαμβάνει πλέον το πρόσφατο αναγκαίο συμπλήρωμα τόσο του χερσαίου τμήματος του αγωγού επί ελληνικού εδάφους (μεταξύ της ελληνοτουρκικής μεθορίου και της ακτής του Ιονίου) όπως ανασχεδιάσθηκε από τον φορέα υλοποίησής του, όσο και του χερσαίου και υποθαλάσσιου αγωγού EastMed. Ο EastMed αποτελεί Έργο Ευρωπαϊκού Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) που ανήκει στην ίδια δέσμη έργων ΕΚΕ με τον IGI Poseidon, καθώς συνδέει τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, μέσω Κύπρου, Ελλάδας και Ιταλίας, με την υπόλοιπη Ευρώπη. Με την τροποποίηση αυτή, το αναβαθμισμένο έργο διασύνδεσης χαρακτηρίζεται ως έργο εθνικής σημασίας και δημόσιας ωφέλειας και ευρύτερα δημοσίου συμφέροντος, καθώς ο εμπλουτισμένος σχεδιασμός του έργου όχι μόνο ενισχύει τη διασύνδεση των συστημάτων μεταφοράς της Ιταλίας και της Ελλάδας, αλλά αναβαθμίζει και την ολοκλήρωση του Νοτίου Διαδρόμου φυσικού αερίου, διότι διαμορφώνει νέες οδεύσεις προμήθειας και διασυνδέσεις με νέες πηγές προμήθειας φυσικού αερίου.

3. Προμηθευτής Τελευταίου Καταφυγίου στην αγορά φυσικού αερίου

Τίθεται σε εφαρμογή νέο πλέγμα κανόνων για τον Προμηθευτή Τελευταίου Καταφυγίου στην αγορά φυσικού αερίου, κατά τρόπο που λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της εν λόγω αγοράς, σε σχέση με την αγορά ηλεκτρισμού. Για την επιλογή του Προμηθευτή Τελευταίου Καταφυγίου προβλέπεται η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τη ΡΑΕ. Σε περίπτωση που δεν εκδηλωθεί ενδιαφέρον και λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να οριστεί Προμηθευτής Φυσικού Αερίου ως Προμηθευτής Τελευταίου Καταφυγίου (ΠΤΚ) για την τροφοδοσία πελατών που δεν εκπροσωπούνται από προμηθευτή, λόγω υπαιτιότητας του μέχρι πρότινος προμηθευτή τους και όχι των ιδίων, παρέχεται εξουσιοδότηση στη ΡΑΕ να ορίσει τους ΠΤΚ με κριτήρια ιδίως το μερίδιο αγοράς του κάθε προμηθευτή στην ελληνική αγορά και ανά γεωγραφική περιοχή ή κατηγορία πελατών. Στο μεταβατικό διάστημα έως την ολοκλήρωση των διαδικασιών ορισμού ΠΤΚ, όλοι οι προμηθευτές είναι εν δυνάμει πάροχοι της υπηρεσίας κοινής ωφέλειας τελευταίου καταφυγίου. Με την απόφαση της ΡΑΕ καθορίζεται και η κάλυψη του πλήρους κόστους της παρεχόμενης υπηρεσίας.

4. Ανοίγει ο δρόμος για περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ

Δίνεται η δυνατότητα, προς ενίσχυση των κεφαλαίων του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) και της ανάπτυξής του, να περιορίζεται το ποσοστό άμεσης ή/και έμμεσης συμμετοχής του Ελληνικού Δημοσίου στο εκάστοτε μετοχικό κεφάλαιο της ΑΔΜΗΕ Α.Ε.

5. Μονάδα Μεγαλόπολη V-Λιγνιτικό Τέλος

Με το άρθρο 104 του νομοσχεδίου αίρεται ο νομικός περιορισμός στην ισχύ λειτουργίας της μονάδας φυσικού αερίου της ΔΕΗ Μεγαλόπολη V και παρέχεται πλέον η δυνατότητα λειτουργίας του σε πλήρη παραγωγική δυναμικότητα, συμβάλλοντας έτσι αποφασιστικά στην επάρκεια ισχύος της χώρας. Με το ίδιο άρθρο, λόγω και της λειτουργίας των Αγορών Ηλεκτρικής Ενέργειας του Μοντέλου Στόχου, τροποποιείται ο τρόπος ανάκτησης του ειδικού τέλους δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης λιγνίτη (Λιγνιτικό Τέλος) και προσδιορίζεται με σαφήνεια ο αναλογικός τρόπος κατανομής των κονδυλίων αυτών ανά Περιφερειακή Ενότητα στις λιγνιτικές περιοχές.

6. Παρατάσεις προθεσμιών για σταθμούς ΑΠΕ

Συμπληρώνεται η πρόσφατη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ Α 75/30.03.2020) ως προς την παράταση των προθεσμιών που διέπουν τους σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, τόσο κατά τη φάση αδειοδότησης και θέσης αυτών σε λειτουργία, όσο και για τη διατήρηση της Τιμής Αναφοράς (για έργα εκτός διαγωνισμών), ως αποτέλεσμα των έκτακτων μέτρων που υιοθετήθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού που έχουν δημιουργήσει προβλήματα στην υλοποίηση των σχετικών έργων.

7. Παράταση των μισθώσεων για τη γεωθερμία

Παρατείνεται η διάρκεια των µισθώσεων που αφορούν την έρευνα και εκµετάλλευση του γεωθερµικού δυναµικού σε περιοχές της χώρας κατά πέντε ακόμα έτη. Πρόκειται για χρόνο αναγκαίο ώστε να ολοκληρωθεί η έρευνα του γεωθερµικού δυναµικού στις περιοχές των µισθώσεων και να προχωρήσει η διαχείρισή του µε την εγκατάσταση και ανάπτυξη -μετά από πολλά χρόνια- γεωθερµικών σταθµών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα. Ήδη η ΔΕΗ Ανανεώσιμες ολοκληρώνει τις διαδικασίες διεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισμού για τη επιλογή στρατηγικού εταίρου αναφορικά με την ανάπτυξη των εν λόγω σταθμών.

8. Ευέλικτη αδειοδότηση για τις μικρές συμβατικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής

Η διαδικασία αδειοδότησης, τροποποίησης ή ανανέωσης αδειών συμβατικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής μικρής ισχύος (<50 MW) καθίσταται ταχύτερη και πιο ευέλικτη καθώς πλέον θα γίνεται από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και όχι από το ΥΠΕΝ όπως συνέβαινε μέχρι τώρα.

9. Αποζημίωση σταθμών ΑΠΕ των κατ’ επάγγελμα αγροτών

Εξορθολογίζονται οι τιμές αποζημίωσης των σταθμών ΑΠΕ που έχουν εγκατασταθεί από κατ’ επάγγελμα αγρότες και οι οποίες είχαν περιοριστεί υπέρμετρα με το ν. 4254/2014 οδηγώντας πολλούς από αυτούς σε σημαντική οικονομική επιβάρυνση.

10.Αύξηση ορίου περιβαλλοντικής απαλλαγής φωτοβολταϊκών σταθμών - Απαλλαγή σταθμών ΑΠΕ για ερευνητικούς σκοπούς

Αυξάνεται το όριο απαλλαγής για την περιβαλλοντική αδειοδότηση φωτοβολταϊκών σταθμών από το 0,5MW στο 1MW, λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης και της συνακόλουθης αύξησης της απόδοσης των φωτοβολταϊκών πλαισίων των εν λόγω σταθμών. Ορίζεται επίσης περιβαλλοντική απαλλαγή για αιολικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής μέχρι 60 kW και για υβριδικούς σταθμούς με συνολική εγκατεστημένη ισχύ σταθμών ΑΠΕ μέχρι 100 kW, που εγκαθίστανται από εκπαιδευτικούς ερευνητικούς σκοπούς.

11. Υλοποίηση σύνθετων έργων ΑΠΕ

Με το άρθρο 125 προωθείται η υλοποίηση σύνθετων σταθμών ΑΠΕ με αναπτυξιακό χαρακτήρα, προς ικανοποίηση των φιλόδοξων στόχων του ΕΣΕΚ για την διείσδυση της παραγωγής ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, που τα τελευταία έτη είχαν παγώσει λόγω και των δυσμενών οικονομικών συνθηκών. Με το άρθρο 126, με στόχο την ταχύτερη διείσδυση των σταθμών ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, δίνεται η δυνατότητα ολοκλήρωσης επενδύσεων σταθμών ΑΠΕ οι οποίες λόγω καθυστερήσεων υλοποιήθηκαν μερικώς και για υποσύνολο της ισχύος που είχε αρχικά αδειοδοτηθεί.

12. Ρυθμίσεις για λατομεία και μεταλλευτικές επιχειρήσεις

Οι τροποποιήσεις στον πρόσφατο νόμο 4512/2018 της λατομικής νομοθεσίας θεραπεύουν προβλήματα που προέκυψαν κατά την υλοποίηση του. Μεταξύ άλλων ρυθμίζονται ή απλουστεύονται διαδικασίες που έχουν να κάνουν με τον υπολογισμό των λατομικών μισθωμάτων και των τελών υπέρ ΟΤΑ. Αποκαθίσταται επίσης η την άνιση μεταχείριση μισθωτών των οποίων άλλαζε το ιδιοκτησιακό καθεστώς από δημοτικό σε δημόσιο με δικαστικές αποφάσεις. Οι ρυθμίσεις που εισάγονται έχουν και αναπτυξιακό χαρακτήρα καθώς βοηθούν στην ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα με την αναβίωση υπό αυστηρών προϋποθέσεων ανενεργών λατομείων αλλά και την προσθήκη στην κατηγορία των βιομηχανικών ορυκτών νέων υλικών για χρήσεις στην γεωργία και ως εδαφοβελτιωτικά.

Τέλος, εισάγονται διατάξεις για τη στήριξη των μεταλλευτικών επιχειρήσεων με την απλοποίηση της αδειοδοτικής τους διαδικασίας. Με την υπαγωγή σε καθεστώς γνωστοποίησης και όχι αυτοτελούς αδειοδότησης α) όλων των συνοδών εγκαταστάσεων σε χώρους απόθεσης εξορυκτικών αποβλήτων και β) των εγκαταστάσεων επεξεργασίας των σχετικών υγρών αποβλήτων τους, περιορίζεται η γραφειοκρατία και ελαττώνεται ο απαιτούμενος χρόνος για να προχωρήσουν εργασίες που ως τελικό στόχο έχουν την βιώσιμη ανάπτυξη.