Το πιάνο στηρίχτηκε στις αρχές του "κλειδόχορδου", ενός μουσικού οργάνου που συγκέντρωνε πολλά μαζί, όπως η λύρα, η κιθάρα, η άρπα, το τύμπανο. Η ιδέα κατασκευής του ξεκίνησε τον 14ο αιώνα. Εφευρέτης του πιάνου υπήρξε ο Ιταλός, Μπαρτολομέο Κριστόφορι, ο οποίος γεννήθηκε στην Πάδοβα το 1655.
Ο όρος πιάνο (piano) προέρχεται από την ιταλική λέξη pianoforte. Η ονομασία του στα ελληνικά είναι «κλειδοκύμβαλο», καθώς πρόκειται για όργανο πληκτροφόρο με χορδές τις οποίες κτυπούν ειδικά σφυριά (marteaux ή martelo).
Τόσο ο μοναδικός του ήχος όσο και το άκρως επιβλητικό του μέγεθος καθιστούν το πιάνο, ως ένα από τα πιο δημοφιλή μουσικά όργανα στον κόσμο.
Στα σύνορα Θεσσαλονίκης-Χαλκιδικής βρίσκεται ένα μικρό εργαστήριο κατασκευής και ανακατασκευής πιάνων, ιδιοκτήτης του οποίου είναι ο κος Πάνος Ιωαννίδης.
Πώς όμως αποφάσισε ο κος Ιωαννίδης να ασχοληθεί με την κατασκευή πιάνων; "Από παιδί θεωρούσα ότι όσοι καταπιάνονταν με την κατασκευή μουσικών οργάνων, έκαναν κάτι πολύ σπουδαίο, καθώς η διαδικασία αυτή συγκεντρώνει πολιτισμό, τέχνη και επιστήμη", δήλωσε ο κος Ιωαννίδης. Και συνέχισε λέγοντας "Αποφοίτησα από το Πολυτεχνείο, με σκοπό να ακολουθήσω τη δουλειά του πατέρα μου, αλλά στην πορεία δεν μπόρεσα. Στο μυαλό μου γύριζε συνεχώς, η μαγεία που έβρισκα στην κατασκευή των μουσικών οργάνων. Επέλεξα λοιπόν, να ασχοληθώ με κάτι που θα ήταν όσο πιο κοντά στην κατασκευή και θα μπορούσα να βιοποριστώ. Έτσι, αποφάσισα να ασχοληθώ με το κούρδισμα πιάνων".
Το πιάνο αρχικά δεν του άρεσε, το μισούσε, όπως είπε χαρακτηριστικά. "Τα πρώτα χρόνια τα πιάνα μου φαίνονταν πάρα πολύ πολύπλοκα, πολύ ξεκούρδιστα. Δεν τα καταλάβαινα.
Στην πορεία, άρχισα σιγά σιγά να εμβαθύνω στη συντήρησή τους, στα τεχνικά χαρακτηριστικά και στις λεπτομέρειες τους. Nα ανακαλύπτω μυστικά και γοητευτικά κομμάτια της δουλειάς. Να επισημάνω, ότι τα η κατασκευή του πιάνου δεν διδάσκεται πουθενά".
Δεκαπέντε χρόνια έχουν περάσει από τότε που κατασκεύασε το πρώτο του χειροποίητο πιάνο, όμως ακόμα θυμάται τη στιγμή που άκουσε το πρώτο πλήκτρο του να χτυπά. "Εκείνη τη στιγμή ένιωθα σα να έβαλα ένα σημαιάκι στην κορυφή του Έβερεστ. Και μάλιστα, όταν βάζεις το σημαιάκι είσαι μόνος σου εκεί. Δεν σε χειροκροτεί κανείς. Αλλά όταν κατέβεις από το Έβερεστ και γυρίσεις σπίτι σου ξέρεις, ότι το σημαιάκι είναι ακόμα εκεί", δήλωσε χαρακτηριστικά.
Μέχρι πρότινος, η κατασκευή των πιάνων, γίνονταν μόνο σε μεγάλες βιομηχανίες. Τα τελευταία χρόνια, μικρά εργαστήρια σε Αμερική, Καναδά και Αυστραλία και δύο στην Ευρώπη αναλαμβάνουν την κατασκευή τους, σύμφωνα με την προσωπικότητα του ιδιοκτήτη, τη μουσική που θα παίζει και την αισθητική του. Όπως επισήμανε ο κος Ιωαννίδης, "Το πιάνο γίνεται πλέον πιο προσωπική υπόθεση".
Για την τελειοποίηση ενός χειροποίητου πιάνου, απαιτούνται αρκετοί μήνες. "Συνήθως έχω ιδιαίτερες παραγγελίες. Ασχολούμαι πολύ με την αισθητική του. Εφαρμόζω μία ειδική τεχνική, την οποία την χρησιμοποιούν στα μοναστήρια για να στιλβώσουν το χρυσό και την πλατίνα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστώ και δύο χρόνια μέχρι να το ολοκληρώσω".
Τα πλεονεκτήματα των χειροποίητων πιάνων πολλά. "Τα πλήκτρα τους έχουν μεγαλύτερες ταχύτητες, καλύτερη ανταπόκριση, φοβερή ισορροπία, ομοιογένεια και σε ό,τι αφορά στον ήχο και στην απίστευτη διαστολή. Δεν ακούς κρότο, αλλά ακούς έναν ήχο μαγικό. Επίσης, τα πιάνα που κατασκευάζω έχουν και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Σκεφτείτε ότι το ξύλο που χρησιμοποιώ είναι το ακριβότερο στον κόσμο και κοστίζει 150.000 ευρώ το κυβικό".
Στο παρελθόν ο κος Ιωαννίδης πουλούσε κατά μέσο όρο 2 πιάνα τον χρόνο. Εδώ και δυο χρόνια ασχολείται με την κατασκευή ενός και μόνο πιάνου. Ωστόσο, αυτό που τον ενδιαφέρει είναι το πιάνο που θα κατασκευάσει φέτος να είναι καλύτερο από το περσινό.
Πόσο όμως κοστίζει ένα χειροποίητο πιάνο; "Σε ό,τι φτιάχνω προσπαθώ να υπάρχει οικονομική λογική. Όπως αντιλαμβάνεστε, θα ήταν αδιανόητο να βγω στην αγορά με τις ίδιες τιμές που πουλάνε οι υπόλοιποι. Θα πρέπει αυτό το προιόν που βγάζω να είναι τουλάχιστον αρκετά φθηνότερο ή θεαματικά καλύτερο. Αν είναι ισοδύναμο δεν υπάρχει ποτέ η πιθανότητα να ασχοληθεί κάποιος με ένα εργαστήριο στα σύνορα Θεσσαλονίκης-Χαλκιδικής".
Τα πιάνα Ioannidis τα συναντά κανείς σε μεγάλες αίθουσες και Ωδεία σε όλη την Ελλάδα, αλλά και σε σπίτια μουσικών. Ενώ, έχουν ταξιδέψει μέχρι τη Γερμανία, την Τουρκία και τη Ρωσία.
Η διαφήμισή τους γίνεται από στόμα σε στόμα όπως μας είπε ο ίδιος, αλλά και μέσα από τη σελίδα που διατηρεί στο διαδίκτυο. "Για να διαφημιστώ πρέπει να λάβω μέρος σε κάποια διεθνή έκθεση, όμως αυτό κοστίζει πάρα πολύ. Σκεφτείτε ότι για να πάω τρία πιάνα στον διαγωνισμό Τσαϊκόφσκι στη Μόσχα, χρειαζόμουν το απαγορευτικό, για εμένα, ποσό των 60.000 ευρώ. Προσπάθησα να πάρω κάποια επιδότηση, αλλά δεν τα κατάφερα, καθώς δεν υπήρχε κάτι που να ταιριάζει στην περίπτωσή μου".
Όμως για να δώσει ζωή κάποιος, σε ένα τέτοιο πιάνο, δεν χρειάζεται να είναι βιρτουόζος πιανίστας. Αρκεί να τοποθετήσει σε αυτό ένα ψηφιακό μηχανισμό και τότε το πιάνο με ένα μαγικό τρόπο μπορεί να παίζει μόνο του. "Είμαι ο μόνος στις Βαλκανικές χώρες, που έχω πιστοποιηθεί για αυτό. Τα πρώτα χρόνια που εμφανίστηκε ακούγονταν λίγο αλλόκοτο και δεν ήταν πολύ καλό. Τώρα είναι 25 χρόνια, ήδη στην αγορά και κάνει θαύματα. Τον ψηφιακό μηχανισμό τον τοποθετώ σε όλα τα πιάνα που φτιάχνω. Ο πελάτης μου μπορεί να απολαμβάνει και το πιάνο σαν μουσικό όργανο, χωρίς να παίζει. Είναι μία τελείως διαφορετική αίσθηση από το να βάλεις ένα CD. Και μάλιστα, έχει ηχεία κάτω από την κοιλιά του που δεν φαίνονται. Το πιάνο είναι σαν ζωντανό", μας εξήγησε.
Το μυστικό της επιτυχίας του, η τεράστια καριέρα του ως τεχνίτης και χορδιστής πιάνων. "Μια ζωή έψαχνα να ανακαλύψω ποιο είναι αυτό το κοκαλάκι της νυχτερίδας, που κάνει ένα όργανο να ακούγεται πιο καλά από ένα άλλο. Έχω κουρδίσει πάνω από 35.000 πιάνα. Το θέμα του ήχου έχει γίνει μία καινούργια συνείδηση για εμένα. Έχω ανακαλύψει ότι αυτά που υπάρχουν στον ήχο είναι πρωτόγνωρα, καθώς διδάσκονται. Όλη αυτή η διαδικασία με βοήθησε να καταλάβω τι ψάχνω και προς τα που θέλω να πάω.".
Όμως ο κος Πάνος Ιωαννίδης δεν φτιάχνει μόνο "μαγικά" πιάνα, αλλά και λατέρνες. "Όταν ήλθε ο πρώτος πλανόδιος, για να του κάνω επισκευή στην λατέρνα, μόλις την άκουσα έπαθα σοκ, μούδιασα και είπα ότι θέλω να φτιάξω κάποια στιγμή στη ζωή μου μία λατέρνα. Δέκα χρόνια μου πήρε μέχρι να την τελειοποιήσω".
Σε ό,τι αφορά στη ζήτηση της λατέρνας μας απαντά με θλίψη "Δυστυχώς, στην Ελλάδα την λατέρνα την έχουμε ξεχάσει. Όσοι θέλουν να αγοράσουν, δεν θέλουν να πληρώσουν. Στο εξωτερικό πάλι, γνωρίζουν ότι κάτι τόσο πολύπλοκο πρέπει να πληρωθεί καλά".
Ο κος Ιωαννίδης δεν κάνει σχέδια για το μέλλον. Το μόνο που επιθυμεί είναι να συνεχίσει να φτιάχνει πιάνα και λατέρνες όχι με τα χέρια του, αλλά με την ψυχή του. "Έχω πάρει τόσα πολλά, μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία, που δεν χρειάζομαι τίποτα περισσότερο".
Σχόλια