Σύμφωνα με την έκθεση του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (I.L.O.) «Η Ανθεκτικότητα του Συνεταιριστικού Επιχειρηματικού Μοντέλου σε Περιόδους Κρίσης», οι συνεταιρισμοί κατά το παρελθόν, σε περιόδους κοινωνικοοικονομικής αστάθειας συνέβαλαν αποφασιστικά στην αναχαίτισή της, σε πολλά μέρη του κόσμου.
Εκπρόσωποι του Διεθνούς Συνεταιριστικού Κινήματος, στα πλαίσια του Διεθνούς Έτους Συνεταιρισμού (2012), προσκεκλημένοι του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων τόνισαν ότι «πρώτος στόχος είναι η διάχυση της συνεταιριστικής εκπαίδευσης για την ίδρυση συνεταιρισμού και του ελέγχου του από τα μέλη του, αποτρέποντας τα φαινόμενα κακοδιαχείρισης εις βάρος των μελών».
Ανέφεραν επίσης ότι «οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις παρέχουν 20% περισσότερες θέσεις εργασίας από αυτές που προσφέρουν οι πολυεθνικές επιχειρήσεις. Οι 300 μεγαλύτερες συνεταιριστικές επιχειρήσεις στον κόσμο κατά το 2009 παρά την ύφεση, παρουσίασαν αύξηση στην ανάπτυξη τους κατά 14%, αντιπροσωπεύοντας σε όλους τους τομείς της οικονομίας ένα κύκλο εργασιών 1,1 τρις δολαρίων ίσο με αυτό της 10ης οικονομίας στον κόσμο, της Ισπανίας. Για το έτος 2011, παρά την ύφεση, αύξηση του κύκλου εργασιών στα 1,6 τρις δολάρια, ικανοποιώντας ταυτόχρονα και τις κοινωνικές ανάγκες των μελών».
Μάλιστα, σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία ή η Ισπανία, εμφανίζεται να έχουν σχετικά υψηλότερες επιδόσεις, ενώ αναδεικνύονται σταθερότερες σε περιόδους κρίσης.
Τούτα αναφέρονται, μεταξύ άλλων, σε γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Συνεταιρισμοί και αναδιάρθρωση», στην οποία χαρακτηριστικά επισημαίνεται πως «τα στοιχεία δείχνουν ότι σε περιόδους κρίσης οι συνεταιρισμοί είναι πιο ανθεκτικοί και σταθεροί απ' ότι άλλες μορφές επιχειρήσεων και είναι σε θέση να αναπτύσσουν πρωτοβουλίες».
Το γεγονός αυτό αποδίδεται στην ιδιαιτερότητα των συνεταιριστικών επιχειρήσεων που συνίσταται στη μακρόπνοη προσέγγισή τους, στις ισχυρές εδαφικές καταβολές τους και στην προάσπιση των συμφερόντων των μελών τους.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι συνεταιρισμοί γνωρίζουν άνθηση σε όλους τους τομείς και είναι χαρακτηριστικό ότι το 2009 ο κύκλος εργασιών τους αυξήθηκε κατά 10%, όταν η βρετανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 4,9%. Το 2010 ο συνεταιριστικός τομέας συνέχισε να αναπτύσσεται κατά 4,4% σε σύγκριση με ρυθμό ανάπτυξης επί του συνόλου της οικονομίας του Ηνωμένου Βασιλείου που κυμαίνονταν στο 1,9%.
Στη Γερμανία, ο συνεταιριστικός τομέας επεκτείνεται, ιδιαίτερα στον τομέα της ενέργειας των μικρομεσαίων και της υγειονομικής περίθαλψης. Μάλιστα την τελευταία τριετία παρατηρήθηκε τεράστια αύξηση του αριθμού των νέων συνεταιρισμών (το 2009 ιδρύθηκαν 241 νέοι συνεταιρισμοί ενώ το 2011 σημειώθηκε αύξηση που έφτασε σε 370). Επιπλέον το 2010 μόλις το 0,1% των επιχειρήσεων που αναγκάστηκαν να κηρύξουν στάση πληρωμών αφορούσε συνεταιριστικές επιχειρήσεις και αυτό είναι το χαμηλότερο ποσοστό για όλα τα είδη επιχειρήσεων.
Στη Γαλλία, το προσδόκιμο επιβίωσης των συνεταιρισμών εργαζομένων, μετά από μια τριετία ανέρχεται σε 74%. Μεταξύ του 2000 και του 2009, 329 επιχειρήσεις μετατράπηκαν σε συνεταιρισμούς εργαζομένων εκ των οποίων διασώθηκαν περισσότερες από 250.
Στην Ιταλία, η απασχόληση σε συνεταιρισμούς αυξήθηκε 3% το 2010, ενώ η συνολική απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα σημείωσε μείωση της τάξης του 1%. Η κρίση στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας έχει ως αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό του αριθμού των κοινωνικών συνεταιρισμών με γοργό ρυθμό. Οι συνεταιρισμοί έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης. Το ένα τρίτο των συνεταιρισμέ που συστάθηκαν μεταξύ 1970 και του 1989 εξακολουθούν να λειτουργούν έναντι ενός τετάρτου στην περίπτωση των άλλων επιχειρήσεων.
Στην περίπτωση της Ισπανίας, η οποία έχει πληγεί σοβαρά από την κρίση, η μείωση της απασχόλησης το 2008 και το 2009 ήταν της τάξης του 4,5% στον τομέα των συνεταιρισμών έναντι 8% στις συμβατικές επιχειρήσεις. Εντούτοις το 2010 οι συνεταιρισμοί εργαζομένων αύξησαν τον αριθμό των θέσεων εργασίας τους κατά 0,2% ενώ η συμβατική απασχόληση στις συμβατικές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 3,2%.
Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή εκτιμά πως οι συνεταιρισμοί θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ που συμβάλουν στην έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, σημειώνοντας παράλληλα πως απαιτείται η διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού μεταξύ συνεταιρισμών κι άλλων μορφών επιχειρήσεων. Επίσης, τονίζει πως τα προγράμματα και τα ταμεία που προβλέπονται για την επικείμενη δημοσιονομική περίοδο 2014-2020, πρέπει να αποβούν χρήσιμα εργαλεία για τη στήριξη των συνεταιρισμών.
Οι συνεταιρισμοί, από την πλευρά τους, θα πρέπει να κάνουν αισθητή την παρουσία τους και να ενισχύσουν την αμοιβαία μάθηση τόσο εντός όσο και εκτός του συνεταιριστικού κινήματος, ενώ θα πρέπει να θεσπίσουν κανόνες περί χρηστής διακυβέρνησης και αυστηρού εσωτερικού ελέγχου για την αποτροπή ενδεχόμενης κατάχρησης της συνεταιριστικής μορφής της επιχείρησης.
Τέλος να αναφέρω ότι σε 160.000 ανέρχεται ο αριθμός των συνεταιριστικών επιχειρήσεων που λειτουργούν στην Ευρώπη, έχοντας 123 εκατομμύρια μέλη και προσφέροντας εργασία σε 5,4 εκατ. άτομα.
Σχόλια