Συστάσεις εμπειρογνωμόνων για τις ψυχολογικές επιπτώσεις του περιορισμού

Συστάσεις από τα κινεζικά δεδομένα

Η κινεζική έρευνα σχετικά με τον βαθμό ψυχολογικής δυσφορίας, που διεξήχθη μεταξύ του γενικού πληθυσμού σε 36 επαρχίες, αυτόνομες περιοχές ή δήμους, επέτρεψε τη συλλογή 52.730 απαντήσεων. Αυτά ελήφθησαν μέσω ενός αυτοτελούς ερωτηματολογίου στο διαδίκτυο, διερευνώντας με επικυρωμένα εργαλεία τη συχνότητα του άγχους, της κατάθλιψης, των συμπεριφορών αποφυγής και των σωματικών συμπτωμάτων. Οι συγγραφείς αναφέρουν ότι για το 35% των ερωτηθέντων (35,27% των ανδρών και 64,73% των γυναικών) τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν μέτριο ψυχολογικό στρες και για το 5,14% σοβαρό άγχος. Η ανάλυση δείχνει επίσης ότι οι γυναίκες έχουν υψηλότερο βαθμό ψυχολογικής δυσφορίας από τους άνδρες. Επίσης, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι αυτή η δυσφορία επηρεάζει περισσότερο άτομα ηλικίας μεταξύ 18 και 30 ετών ή άνω των 60 ετών. Τέλος, οι μετανάστες εργαζόμενοι είναι η πιο εκτεθειμένη ομάδα, ενώ η βαθμολογία ψυχολογικής δυσφορίας δεν αποτελεί έκπληξη, με την υψηλότερη να εντοπίζεται στα επίκεντρα της επιδημίας. Ως αποτέλεσμα, οι συγγραφείς της μελέτης προτείνουν τις ακόλουθες συστάσεις:

• Να δοθεί προσοχή στις ειδικές ανάγκες ευάλωτων ομάδων όπως οι νέοι ηλικίας μεταξύ 18 και 30 ετών, οι ηλικιωμένοι και οι μετανάστες.
• Να δημιουργηθούν υπηρεσίες υποστήριξης και συνοδείας, όπως εκείνες που δημιουργήθηκαν σε περιπτώσεις μεγάλων καταστροφών.
• Να αναπτύξουν στοχοθετημένες παρεμβάσεις για τη μείωση του ψυχολογικού στρες και την πρόληψη μελλοντικών προβλημάτων ψυχικής υγείας.

Προσδιορισμός των στρεσογόνων παραγόντων κατά τη διάρκεια και μετά τον περιορισμό

Οι συντάκτες της ανασκόπησης του Lancet εξέτασαν τις ψυχολογικές επιπτώσεις του περιορισμού και τα μέτρα που πρέπει να εφαρμοστούν για τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεών του. Η συνοπτική έκθεση αντλήθηκε από 3.166 άρθρα που δημοσιεύθηκαν και αξιολογήθηκαν από επιστημονικές επιτροπές. Έχουν επιλεγεί 24 μελέτες με επιστημονική σταθερότητα. Πρόκειται για 10 χώρες και περιλαμβάνουν κυρίως τους ιούς SARS (11), Ebola (5) και γρίπης A (H1N1) (3). Η τεκμηριωμένη ανάλυση των αποτελεσμάτων αυτών των μελετών δείχνει ότι η ίδια η διάρκεια του περιορισμού είναι ένας στρεσογόνος παράγοντας: μια διάρκεια μεγαλύτερη των 10 ημερών είναι η πρόγνωση των μετατραυματικών συμπτωμάτων, της συμπεριφοράς αποφυγής και του θυμού. Οι συγγραφείς εντόπισαν επίσης τους ακόλουθους στρεσογόνους παράγοντες κατά την περίοδο απομόνωσης:

• Σωματικά συμπτώματα: αυξάνουν το φόβο για λοίμωξη και ανησυχία (συμπεριλαμβανομένων αρκετών μηνών μετά το επεισόδιο).
• Ο φόβος για τις έγκυες γυναίκες τόσο για τη μόλυνση όσο και για τη μετάδοση του ιού στο μελλοντικό τους παιδί.
• Ο φόβος των μητέρων με μικρά παιδιά να μολυνθούν ή να μεταδώσουν τον ιό.
• Πλήξη, απογοήτευση και αισθήματα απομόνωσης που προκαλούνται από περιορισμό και μειωμένη σωματική και κοινωνική επαφή.
• Κενά στη διανομή βασικών αναγκών.
• Την ανεπάρκεια των πληροφοριών που διαβιβάζονται από τις δημόσιες υγειονομικές αρχές σχετικά με τις ορθές πρακτικές και τη σύγχυση σχετικά με τον στόχο της συγκράτησης.
• Έλλειψη σαφήνειας όσον αφορά τα επίπεδα κινδύνου.
• Την έλλειψη διαφάνειας όσον αφορά τη σοβαρότητα της πανδημίας.
• Την απουσία σαφών πρωτοκόλλων και κατευθυντήριων γραμμών.
• Το στρες δεν σταματάει μετά το τέλος του περιορισμού.

Πράγματι, αυτές οι μελέτες καθιστούν επίσης εφικτή την απαρίθμηση ενός ορισμένου αριθμού στρεσογόνων παραγόντων, οι οποίοι συνεχίζουν να υπάρχουν μόλις επιστρέψει η κατάσταση στο "κανονικό":

• Τις οικονομικές συνέπειες της απώλειας εισοδήματος που προκαλεί κοινωνικοοικονομική δυσπραγία, η οποία προκαλεί θυμό και άγχος τους μήνες μετά τον περιορισμό.
• Την συνολική κοινωνικοοικονομική δυσφορία.
• Την απώλεια επιχειρηματικών σχέσεων.
• Την υψηλή ευπάθεια των αυτοαπασχολούμενων.
• Ακόμη μεγαλύτερη επισφάλεια των οικονομικά ευπαθών ατόμων που εργάζονται σε επαγγέλματα που δεν μπορούν να γίνουν με τηλεργασία.
• Την δυσκολία στην επιστροφή στην εργασία.
• Την ένταση στα ζευγάρια που συνδέεται με τους τύπους επαγγελματικών δραστηριοτήτων, που είναι περισσότερο ή λιγότερο εκτεθειμένοι στον κίνδυνο κάθε εταίρου.
• Το στίγμα απέναντι στους ανθρώπους που εκπροσωπούν τον κίνδυνο εξάπλωσης ή προερχόμενης από υπερβολικά εκτοπισμένη περιοχή.

Συστάσεις που συνιστώνται από εμπειρογνώμονες

Οι 24 μελέτες που συνοψίζονται στο Lancet προσδιορίζουν ορισμένα μέτρα που πρέπει να εφαρμοστούν για τον περιορισμό των επιπτώσεων αυτών των διαφόρων παραγόντων άγχους. Αυτές περιλαμβάνουν τη δημιουργία υπηρεσιών υποστήριξης για να βοηθήσουν άτομα με άγχος και κατάθλιψη. Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι η διάρκεια του περιορισμού έχει αντίκτυπο στους στρεσογόνους παράγοντες και έχει απογοητευτικό αποτέλεσμα. Κατά τη διάρκεια του περιορισμού, είναι σημαντικό να μειωθεί η πλήξη και τα συναισθήματα της κοινωνικής απομόνωσης. Είναι δυνατές πολλές λύσεις:

• Ρυθμίστε αριθμούς χωρίς χρέωση για να μειώσετε την απομόνωση.
• Βοηθήστε τις διαλυμένες οικογένειες να μείνουν σε επαφή.
• Ρυθμίστε έναν αριθμό χωρίς χρέωση που καθοδηγείται από επαγγελματίες υγείας, για να απαντήσουν σε ερωτήσεις για άτομα που έχουν συμπτώματα που τους ανησυχούν και να καθησυχάζουν τον πληθυσμό.
• Δημιουργήστε ηλεκτρονικές ομάδες υποστήριξης και συζήτησης σχετικά με την εμπειρία του περιορισμού.
• Προωθήστε επικοινωνία περισσότερο εστιασμένη στον αλτρουισμό από την εμμονή.
• Ευχαριστείστε και ενθαρρύνετε τους ανθρώπους που βρίσκονται σε κατάσταση περιορισμού για να ενισχύσουν την τήρηση και τη συμμόρφωση με τα μέτρα περιορισμού, ενημερώνοντας τους για προληπτικά μέτρα.

Αυτή η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, η οποία διεξάγεται σε παγκόσμιο επίπεδο, υποδεικνύει ότι είναι απαραίτητο να γίνει ο περιορισμός όσο το δυνατόν πιο αποδεκτός για όλους, ικανοποιώντας παράλληλα τις ειδικές ανάγκες των πληθυσμών που αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη δυσκολία. Πράγματι, εάν η εμπειρία του περιορισμού είναι αρνητική, οι συνέπειες θα επηρεάσουν όχι μόνο τα άτομα που υποβάλλονται σε αυτήν, αλλά και το σύστημα υγείας που το οργανώνει και τις δημόσιες πολιτικές που το καθορίζουν.

Είναι σημαντικό να εφαρμοστούν στρατηγικές ψυχοκοινωνικής υποστήριξης για τα μέτρα σχετικά με τον περιορισμό, προκειμένου να καταστούν όσο το δυνατόν αποδεκτά. Αυτό σημαίνει υιοθέτηση μιας προσέγγισης για τη δημόσια υγεία που συνδυάζει τη συλλογική λήψη αποφάσεων, χωρίς να παραμελείται η ανάπτυξη ευαισθητοποιημένων, φιλανθρωπικών παρεμβάσεων, επικεντρωμένων στις ανάγκες του πληθυσμού.

Πηγές

• psychologies.com (2020) Covid-19: point par point, des recommanda tions d'experts pour réduire les effets psychologiques négatifs liés au confinement
• The Lancet (2020)COVID-19 Resource Centre - Latest Content COVID-19 Archive