Στην ασυνήθιστη καθημερινότητα της καθολικής σχεδόν καραντίνας, οι εξελίξεις σε ό,τι αφορά την εργασία και το επιχειρείν είναι πολύπλευρες. Η ανάγκη για παραγωγή αξίας από την πλευρά των επιχειρήσεων φαντάζει πιο επιτακτική από άλλοτε ενώ ο φόβος της μετάδοσης του ιού, η τηλεργασία αλλά και η διαχρονικά δικαιολογημένη έλλειψη εμπιστοσύνης του Έλληνα στο κράτος, συνθέτουν ένα απαιτητικό τρίπτυχο που γεννά πολλά ερωτήματα.
Ας ξεκινήσουμε με μια παραδοχή: Η νομοθεσία δεν δύναται να προσαρμόζεται γρήγορα στις νέες εξελίξεις.
Γιατί; Αυτή είναι μια μεγάλη συζήτηση η οποία εδράζει στη νομική κουλτούρα και στις ευελιξίες του κάθε δικαιικού συστήματος, αλλά και στις δυνατότητες εξειδίκευσης γενικότερων πλαισίων από την κυβέρνηση. Για να είμαστε δίκαιοι, αυτό δεν συμβαίνει αποκλειστικά στην Ελλάδα.
Συνεπώς, δεν μπορούν όλα να ρυθμίζονται, να γράφονται, να ψηφίζονται και να εφαρμόζονται τόσο γρήγορα όσο πολλοί μπορούν να φανταστούν. Πόσο μάλλον όταν κάθε μέρα φέρνει και κάτι καινούριο σε μια ήδη ασυνήθιστη εργασιακή πραγματικότητα.
Τι ορίζει η νομοθεσία για την τηλεργασία
Η νομοθεσία, όπως αναφέραμε και παραπάνω, δεν έχει συλλέξει ακόμη την «εμπειρία» σε συνδυασμό με τον χρόνο για να εξειδικευθεί περαιτέρω για την τηλεργασία. Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση, προβλέπει το δικαίωμα επιβολής καθεστώτος τηλεργασίας με απόφαση του εργοδότη, ως μέτρο προστασίας έναντι του ιού.
Η βασική ρύθμιση έγινε με το Προσάρτημα Β’ της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 2006-2007 που περιλαμβάνει τη «Συμφωνία-Πλαίσιο για την τηλεργασία», με την οποία ενσωματώθηκε η αντίστοιχη Συμφωνία-πλαίσιο των κοινωνικών εταίρων σε ενωσιακό επίπεδο.
Στο εθνικό δίκαιο με βάση το αρ. 5 του ν. 3846/2010, δεν προσφέρονται πολλές πληροφορίες για τις επεκτάσεις της τηλεργασίας, γεγονός το οποίο δυσκολεύει σε μια εποχή με συνεχείς εναλλαγές.
Παράλληλα, κάποιες παράγραφοι όπως η παρακάτω, είναι αδύνατο να ισχύσουν αυτήν την περίοδο:
Αν κανονική εργασία μετατρέπεται σε τηλεργασία, καθορίζεται στη συμφωνία αυτή μια περίοδος προσαρμογής τριών (3) μηνών, κατά την οποία οποιοδήποτε από τα μέρη, μετά από τήρηση προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών, μπορεί να θέσει τέλος στην τηλεργασία και ο μισθωτός να επιστρέψει στην εργασία του σε αντίστοιχη θέση με αυτήν που κατείχε.
Το πρόβλημα ορισμού και ο φόβος της απόλυσης
Μερικές σημαντικές παρατηρήσεις και προβλέψεις.
- Οι εργαζόμενοι που έχουν καθήκοντα να εκπληρώσουν μέσω τηλεργασίας, δουλεύουν πολλές περισσότερες ώρες από το σπίτι. Και αυτό διότι δημιουργείται μια αίσθηση ότι ο χρόνος του εργαζομένου είναι κτήμα της επιχείρησης, πόσο μάλλον όταν αυτός/αυτή “κάθεται” σπίτι. Αυτή η λανθασμένη εκτίμηση των managers και των επιχειρηματιών, μόνο σύγχυση και μείωση της αποδοτικότητας μπορεί να προκαλέσει. Στο παρελθόν μου είχε προξενήσει ζωηρό ενδιαφέρον το παράδειγμα της γαλλικής νομοθεσίας η οποία απαγόρευσε σε εργαζόμενους σε ψηφιακές και συμβουλευτικές εταιρείες να απαντούν στα επαγγελματικά email μετά τις 6 το απόγευμα. Για το λόγο αυτό, το ψηφιακό ωράριο ταλαιπωρεί και θα συνεχίσει να ταλαιπωρεί τους εργαζόμενους καθώς η εισβολή της τεχνολογίας στη ζωή του σύγχρονου εργαζομένου, πόσο μάλλον σε εποχές καραντίνας, είναι βαθιά.
- Η νομοθεσία δεν λογίζει τον φόβο να κολλήσει κάποιος τον ιό ως αιτία να μην προσέλθει στη δουλειά, εφόσον η επιχείρηση συνεχίζει να δουλεύει νόμιμα και δεν ανήκει σε όλες όσες έχουν αναστείλει προσωρινά τη λειτουργία τους. Δυστυχώς, δεν μπορούν όλες οι επιχειρήσεις ακόμα και όσες παραμένουν ανοιχτές, να εργάζονται μέσω υπολογιστή/τηλεφώνου. Και για το λόγο αυτό οι ανάγκες των επιχειρήσεων οι οποίες συνεχίζουν να υφίστανται, πρέπει να καλυφθούν.
- Ο ιός έπιασε τις επιχειρήσεις απροετοίμαστες. Ελλιπής εξοικείωση και συντονισμός, έλλειψη εξοπλισμού που μπορεί να μεταφερθεί (remote) αλλά και δικτύων VPN, προσθέτουν άγχος στο ήδη βεβαρυμένο κλίμα το οποίο αποζητά τζίρο.
Δύο στρατηγικές σκέψεις οι οποίες αποτελούν πρακτική πολλών εταιρειών:
Εάν είσαι εργαζόμενος, ζήτα λίγο χρόνο στο επόμενο group meeting και μοιράσου με τον manager/εργοδότη αλλά και την υπόλοιπη ομάδα, τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζεις με τη νέα κατάσταση. Η ειλικρίνεια έχει σπουδαία αποτελέσματα, τα οποία δεν μπορείς να φανταστείς. Η δική σου ανάγκη μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο εσένα αλλά και ολόκληρη την ομάδα ενώ η ειλικρινής στάση και η ευθύτητα σου θα εκτιμηθεί από τους προϊσταμένους σου, να είσαι βέβαιος/βέβαιη.
Εάν είσαι Manager/επιχειρηματίας, προσπάθησε να κατανοήσεις τις ανάγκες και τους φόβους των ανθρώπων που εργάζονται μαζί σου. Σε δύσκολες συγκυρίες και κρίσεις, γεννιούνται οι σπουδαιότερες ιδέες και χτίζονται σπουδαίες συνεργασίες. Παράλληλα, έχοντας δείξει ενδιαφέρον για τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, οι δικές σου απαιτήσεις δεν είναι πλέον το ίδιο ξένες στα αυτιά όλων. Το πρώτο βήμα για την επίλυση πολλών εσωτερικών προβλημάτων, έχει ήδη γίνει.
Η κατανόηση και η προσπάθεια εύρεσης χρυσής τομής έρχεται σταδιακά και απαιτεί θυσίες από όλες τις πλευρές. Είναι το πιο ανώδυνο όμως εργαλείο και το μόνο το οποίο ανήκει δικαιωματικά στην προσπάθεια να βγει μια επιχείρηση από κάθε κρίση και να διεκδικήσει σύσσωμη την ανάπτυξη που της αξίζει.
Κλείνοντας, να θυμάσαι ότι τα οικονομικά είναι η επιστήμη της επιλογής. Καθορίζεται από τη ψυχολογία, την χαρά, τον φόβο. Σε αυτή την απρόσμενη και δύσκολη κατάσταση που όλοι βιώνουμε, οφείλουμε να παραμένουμε θετικοί και τυπικοί απέναντι στις υποχρεώσεις στο βαθμό που μας επιτρέπεται. Δεν μπορούμε να ζητάμε από τους πελάτες μας να ξοδεύουν, όταν δεν διαβεβαιώνουμε τους εργαζόμενους μας και τους συνεργάτες μας ότι δεν θα τους παραμελήσουμε οικονομικά.
Η συγκρατημένη αισιοδοξία, η συνέχιση της εργασίας αλλά και των επιχειρηματικών πλάνων με ωριμότητα, είναι εργαλεία τα οποία θα αποτρέψουν τον πανικό και θα προετοιμάσουν τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους για τη ταχύτερη δυνατή ανάκαμψη.
Σχόλια