Διάβασα στο theinsider.gr ένα άρθρο με τίτλο “Οι 10 καλύτερες επιχειρηματικές ιδέες για το 2012” και παρότι, όπως όλα τα άρθα που αναφέρονται στο 2012 αυτό τον καιρό, έχει περισσότερο εποχιακή παρά αναλυτική σημασία, επειδή το άρθρο περιλαμβάνει μια σειρά από προτάσεις που συζητιούνται συχνά και πολύ τελευταία, είπα να τις περάσω από ένα γρήγορο έλεγχο με δυο βασικά κριτήρια:
- το κατά πόσο αφορούν εξωστρεφείς δραστηριότητες (που μπορούν να συντελέσουν στην πολύ συζητούμενη μετακίνηση από μη εμπορεύσιμους κλάδους σε εμπορεύσιμους)
- και κατά πόσο μπορούν να συντελέσουν στην αύξηση της ελληνικής παραγωγής/προστιθέμενης αξίας.
Δεν τις εξετάζω, λοιπόν, τόσο αυτόνομα σαν επιχειρηματικές προτάσεις που θα μπορούσαν ν’ αποφέρουν από ένα απλό εισόδημα ως μεγάλα κέρδη σ’ αυτούς που θα τις αναλάβουν, αλλά περισσότερο από την άποψη της αναπτυξιακής επίπτωσης που μπορούν να έχουν στην ελληνική οικονομία γενικώτερα.
Οι ιδέες είναι οι παρακάτω (δείτε το άρθρο για λεπτομέρειες, εδώ παραθέτω μόνο τον τίτλο και τη δική μου κριτική).
1. Επιστροφή στο Χωριό – Τοπικά Προϊόντα
Πάρα πολύ συζητημένο θέμα. Με βάση τα κριτήρια που έθεσα παραπάνω, ναι, μιλάμε για εμπορεύσιμο κλάδο κι ενδυνάμωση της ελληνικής προστιθέμενης αξίας. Επειδή όμως μιλάμε για ένα εντελώς παραμελημένο (πια) κλάδο, με τα εισαγώγιμα ανταγωνιστικά προϊόντα να έχουν ανοίξει πολλαπλές διόδους στην ελληνική αγορά, με καλύτερες τιμές σ’ αυτά που μετράει περισσότερο η τιμή, και καλύτερη perceived ποιότητα σ’ αυτά που παίζει ρόλο η διαφοροποιήση, οι προοπτικές των συγκεκριμένων επιχειρηματικών προσπαθειών δεν θ’ ανθοφορήσουν αυτόματα. Μπορεί να μιλάμε για επιστροφή στα παραδοσιακά προϊόντα, αλλά αν δε γίνει με γνώση, από ανθρώπους που θα λάβουν υπόψιν θέματα κλίμακας παραγωγής, τυποποίησης, μάρκετιν και καναλιών διάθεσης, μάλλον ονειροβατούμε.
2. Cloud Computing
Αυτή την πρόταση (μιας κι είναι πολύ πιο κοντά στα επαγγελματικά μου ενδιαφέροντα) τη βρίσκω πολύ ασαφή για να την πάρω σοβαρά. Τι σημαίνει ακριβώς; Ανάπτυξη εφαρμογών; Ανάπτυξη υποδομών; Και τα δύο; Και γιατί είναι ευκαιρία αφού μάλλον υπολειπόμαστε από τον περισσότερο δυτικό κόσμο στην αξιοποίηση ευκαιριών σ’ ότι έχει σχέση με τις νέες τεχνολογίες. Το ’80 παρόμοια λέγαμε ότι τα PC κι η εμβρυακή αγορά έτοιμου λογισμικού ήταν η επλίδα μας κι ότι είχαμε πολλές ευκαιρίες. Μετά ακολούθησαν διάφορα άλλα τέτοια ‘κύματα’ προσδοκιών: τα ERP, το internet εν γένει, κι εσχάτως τα Social Media. Το ότι αυτοί οι χώροι είναι καινούργιοι, κι ως νέες αγορές παρέχουν όντως πολλές ευκαιρίες, δε σημαίνει ότι η Ελλάδα μπορεί ν’ αξιοποιήσει τις ευκαιρίες τους. Όχι εύκολα σίγουρα. Ούτε καν δύσκολα. Γιατί έχουμε βασικό έλλειμμα στην παιδεία μας και στην επιστημονική κατάρτιση, κι ακόμα στην ουσιαστική αποδοχή της ίδιας της επιστημονικής σκέψης. Ο μέσος σπουδαγμένος έλληνας σκέφτεται περισσότερο ‘μεσαιωνικά’ παρά ‘διαφωτιστικά’ κι αυτό προβάλει ανάγλυφο στις επιλογές του, ακόμα κι αν διαθέτει τα τυπικά εφόδια μιας επιστημονικής παιδείας.
Παρόλααυτά, τελευταία κάποιες επιτυχίες (με διεθνή αντίκτυπο) αλλά το ποσοστό, η έκταση και το μέγεθος τους είναι ασήμαντες ακόμα για την ελληνική οικονομία.
3. Εκπτωτικά Καταστήματα
Μάλλον σωστή είναι η εκτίμηση εδώ αλλά με δύο αιρέσεις: αυτού του είδους οι δραστηριότητες βασικά προωθούν εισαγώμενα αγαθά κι επιπλέον δεν βλέπω βάθος χρόνου στις ευκαιρίες. Από το προσωρινα φτηνώτερο καλύτερο είναι το σταθερά φθηνό.
4. Υπηρεσίες καθαριότητας & επισκευής
Έχω προσωπική εμπειρία που απηχεί την ουσία της ιδέας, από τη μοδίστρα της γειτονιάς μου που ζητάει μαθητευόμενες και δε βρίσκει. Ναι, θα υπάρξει ανάγκη για αναβίωση τέτοιων δραστηριοτήτων. Αλλά δε μιλάμε για επιχειρηματική δραστηριότητα που μπορεί να δημιουργήσει πολλές θέσεις εργασίας, ούτε για δραστηριότητες που μπορούν να γίνουν tradables με κάποιο τρόπο. Πρόκειται μάλλον για λύσεις ανάγκης και για ουσιαστική οπισθοδρόμηση σε παλιότερες κοινωνικές δομές και μορφές οργάνωσης. Επιπλέον, ένα μεγάλο μέρος τέτοιων δραστηριοτήτων (ειδικά η καθαριότητα) καλύπτεται αυτή τη στιγμή από αλλοδαπούς. Το να φανταστώ να διεκδικούν πάλι αυτές τις δραστηριότητες Έλληνες, και μάλιστα, θεωρώντας τις ευκαιρία, μόνο καλό δεν μπορεί να προμηνύει.
5. Διαχείριση Υδάτινων πόρων
Σωστή η εκτίμηση. Κι εδώ όμως ισχύει η κριτική για το θέμα της παιδείας. Δεν αρκούν πρόθυμοι επιχειρηματίες γι αξιοποίηση ευκαιριών σ’ αυτούς τους τομείς. Συνήθως οι επίδοξοι επιχειρηματίες σ’ αυτούς τους κλάδους εκτός από προθυμία πρέπει επιπλέον να συνδιάζουν και την τεχνική παιδεία και να έχουν τη δυνατότητα ν’ αντλήσουν για εργαζόμενους μηχανικούς και τεχνίτες από μια σχετικά εκπαιδευμένη στο αντικείμενο μάζα, πράγμα που μάλλον θεωρώ ότι βρίσκεται σε έλλειψη.
6. Σκούτερ και ποδήλατα
Έχω αναρωτηθεί πολλές φορές γιατί δεν στάθηκε ποτέ μια βιομηχανία ποδηλάτων στη χώρα. Δεν είναι τρομακτική η τεχνογνωσία που απαιτείται για την κατασκευή τους. Κι υπάρχει κι πρόσφατη ιδεολογική στροφή προς το ποδήλατο που πράγματι μπορεί να βοηθήσει την ανάπτυξη σχετικών επιχειρήσεων. Πράγματι διαγνώνω ευκαιρίες εδώ. Αλλά και πάλι ο φόβος είναι μήπως η αυξητική τάση της αγοράς απλά ικανοποιηθεί από εισαγωγές. Χρειάζεται μια ελληνική καινοτομία, κάτι που ν’ απαντάει σε καθαρά ελληνική ανάγκη και που να καλυφθεί από ελληνική παραγωγή.
7. Κήποι για μικρούς χώρους
Κι αυτό είναι κάτι που έχω σκεφτεί προσωπικά (και σκέφτομαι ακόμα ομολογώ). Αλλά και πάλι εδώ το θέμα δεν είναι ο ‘χρυσός’ των μικρών κήπων που από μόνοι τους σα δραστηριότητα μπορούν να επιφέρουν μόνο μια μικρή ελάφρυνση στο οικιακό ή στο εμπορικό ισοζύγιο, αλλά το ποιός θα πουλάει τα εργαλεία εξόρυξης αυτού του ‘χρυσού’. Γιατί, ως γνωστόν, σε κάθε τρέλα χρυσοθηρίας αυτοί που πραγματικά πλουτίζουν είναι αυτοί που πουλάνε τα φτιάρια και τα κόσκινα. Μια βιοτεχνία με υψηλή ελληνική προστιθέμενη αξία για τέτοιες λύσεις όμως την κρίνω εφικτή.
8. Φροντίδα Ηλικιωμένων
Εδώ δε βλέπω κάτι νέο. Καινοτομία κι ευκαιρία θα ήταν να μπορείς να παράσχεις καλύτερες και φθηνότερες υπηρεσίες. Γιατί από κακές υπηρεσίες αυτού του είδους έχουμε υπερπροσφορά.
9. Εξοικονόμηση ενέργειας
Ίδιοι προβληματισμοί κι αιρέσεις με την ανάπτυξη υδάτινων πόρων και τα ποδήλατα κι εδώ: η ανάγκη είναι δεδομένη αλλά όπως έχει γίνει αμέτρητες φορές στο παρελθόν, το πιθανώτερο είναι να καλυφθεί από εισαγωγές.
10. Cocooning & Ανακαινίσεις Χώρων
Αυτή την ιδέα δεν την πολυκαταλαβαίνω για να ‘μαι ειλικρινής. Άπτεται μια μεγάλης γκάμας προϊόντων και δραστηριοτήτων. Υπάρχει κι εδώ το ερώτημα “που είναι η ευκαιρία για ελληνική παραγωγή κι όχι απλή εμπορία;”. Εμπορία στα σχετικά αντικείμενα έτσι κι αλλιώς συμβαίνει και μάλιστα κατά κόρον. Είχα διατυπώσει παλιότερα την άποψη ότι διακοσμητικά προϊόντα που αξιοποιούν ελληνικό design κι ενσωματώνουν μια κάποια ελληνικότητα, ότι κι αν σημαίνει αυτό, μπορούν ν’ αποτελέσουν μια εξωστρεφή επαγγελματική δραστηριότητα.
Σ’ αυτά τα πλαίσια συμφωνώ.
Κλείνοντας να θυμίσω (;) ότι οι ‘επιχειρηματικές’ ιδέες στην Ελλάδα υπόκεινται στους νόμους της μόδας. Εμφανίζονται δι αποκαλύψεως, ακολουθούνται αγεληδόν κι εξαφανίζονται μαζικά και νομοτελειακά σαν τα λέμμινγκ. Αρκεί να θυμηθούμε τα βιντεοκλάμπ του ’80, τις ΕΛΔΕ του ’90 και τα πρόσφατα φωτοβολταϊκά. Δεν είναι οι ιδέες που κάνουν τη διαφορά στην ανάληψη μια επιχειρηματικής δράσης. Είναι η εκτέλεση τους. Οι άνθρωποι που θα τις αναλάβουν σαν άτομα και, κυρίως -βασική ελληνική υστέρηση εδώ- σαν ομάδες.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στο προσωπικό blog του Νίκου Αναγνώστου, Metablogging.gr.
Σχόλια