Τα κέντρα κόστους(cost centers) είναι οργανωτικές μονάδες, που αντιπροσωπεύουν περιοχές ευθύνης, στις οποίες διακινούνται κόστη, συγκεντρώνονται τα έξοδα και συντάσσεται και παρακολουθείται ο προγραμματισμός (planning) και ο προϋπολογισμός (budgeting).
Η δομή των κέντρων κόστους διαφέρει σημαντικά από επιχείρηση σε επιχείρηση. Για παράδειγμα συγκρίνοντας επιχειρήσεις από εντελώς διαφορετικούς κλάδους π.χ. ένα Νοσοκομείο, ένα Εργοστάσιο και μια εταιρία Παροχής Συμβουλευτικών υπηρεσιών παρατηρούμε ότι έχουν πολύ διαφορετική διάρθρωση κέντρων κόστους
Κριτήρια καθορισμού κέντρων κόστους
Τα κέντρα κόστους ομαδοποιούνται σε κατηγορίες σύμφωνα με τα παρακάτω κριτήρια:
- Ανάλογα με τη λειτουργία στην οποία ανήκουν π.χ. Διοίκηση, Παραγωγή, Διάθεση κλπ. και
- ανάλογα με τα κοινά χαρακτηριστικά τα σχετικά με τις δραστηριότητες που μπορούν και επιτρέπεται να παρέχουν, τον προγραμματισμό και τον προϋπολογισμό κλπ.
- ανάλογα με τον τρόπο που διαχειρίζονται τα κόστη
- ανάλογα με τη συμμετοχή τους στην Παραγωγική διαδικασία.
|
Κατηγορίες Κέντρων Κόστους |
|
| Κριτήριο Κατηγοριοποίησης Κέντρων Κόστους | Παρατηρήσεις |
|
Ανάλογα με τη λειτουργία στην οποία ανήκουν.
|
Οι βασικές λειτουργίες των επιχειρήσεων είναι η Διοίκηση, η Παραγωγή, οι Πωλήσεις κλπ Τα Κέντρα Κόστους (ΚΚ) διακρίνονται σε ΚΚ Διοίκησης, ΚΚ Πωλήσεων και Διανομής ΚΚ Παραγωγής κλπ. Στην Ελλάδα οι λειτουργίες καθορίζονται από τη νομοθεσία και πρέπει να αντιστοιχούν σε συγκεκριμένους λογαριασμούς της Αναλυτικής Λογιστικής |
|
Ανάλογα με εναλλακτικά από την τυπική ιεραρχία κοινά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με ειδικές αναφορές και τον προϋπολογισμό
|
Οι πέρα από την τυπική ιεραρχία, ομαδοποιήσεις των κέντρων κόστους αποτελούν μια εναλλακτική οργανωτική σύνθεση των κέντρων κόστους, που χρησιμοποιούνται τόσο για λόγους αναφορών (reporting), προγραμματισμού (planning) όσο και σαν εργαλεία κατάρτισης και παρακολούθησης του προϋπολογισμού (budgeting). Π.χ. κατά Διεύθυνση, κλάδο κλπ |
|
Ανάλογα με τον τρόπο που διαχειρίζονται τα κόστη
|
Tα κέντρα κόστους διακρίνονται σε κύρια και βοηθητικά. Τα κύρια κέντρα κόστους ονομάζονται και τελικά κέντρα κόστους καθώς εκεί καταλήγουν όλα τα κόστη, ενώ τα βοηθητικά κέντρα κόστους ονομάζονται και ενδιάμεσα καθώς το κόστος που συλλέγουν μεταβιβάζεται στο τέλος της διαδικασίας της συλλογής και του καταλογισμού του κόστους στα τελικά κέντρα κόστους. |
|
Ανάλογα με τη συμμετοχή τους στην Παραγωγική διαδικασία
|
Τα Κέντρα Κόστους διακρίνονται σε Παραγωγικά (Productive), μη παραγωγικά (unproductive) ή κέντρα κόστους εξυπηρέτησης (service) και μικτά (mixed). Τα Παραγωγικά Κέντρα Κόστους εμπλέκονται άμεσα στην Παραγωγική διαδικασία |
Σε κάθε οικονομική μονάδα, τα κέντρα κόστους είναι οργανωμένα σε μια δενδρική δομή ομαδοποίησης πολλών επιπέδων, που ονομάζεται ιεραρχία κέντρων κόστους (cost center hierarchy), και στις περισσότερες επιχειρήσεις ταυτίζεται με το οργανόγραμμά τους.
Καταχωρήσεις και Παρακολούθηση εξόδων
Οι Καταχωρήσεις και η Παρακολούθηση εξόδων στα κέντρα κόστους πραγματοποιούνται με τη χρήση των στοιχείων κόστους (Cost elements).
Τα στοιχεία κόστους (Cost elements) είναι οι λογαριασμοί κατ' είδος της Ελεγκτικής που περιγράφουν την προέλευση του κόστους (origin of costs) και επεξηγούν το είδος του κόστους που συγκεντρώνεται στα Κέντρα Κόστους ή τις εσωτερικές εντολές.
Οι λογαριασμοί αυτοί κατά ένα μέρος ταυτίζονται με τους λογαριασμούς εσόδων και εξόδων της Χρηματοοικονομικής Λογιστικής και συγκεκριμένα της Γενικής Λογιστικής, αλλά είναι αυξημένοι και με επιπλέον ειδικούς λογαριασμούς που αφορούν αποκλειστικά τη Διοικητική Λογιστική και συγκεκριμένα την Ελεγκτική.
Τα στοιχεία κόστους, στα οποία συγκεντρώνονται το κόστος κατ' είδος, διακρίνονται σε Πρωτεύοντα στοιχεία κόστους (Pimary cost elements) που συλλέγουν κόστη που προέρχονται από έξοδα που δημιουργήθηκαν έξω από την εταιρία και ταυτίζονται με τους αντίστοιχους λογαριασμούς των εξόδων της Γενικής Λογιστικής και σε δευτερεύοντα στοιχεία κόστους (secondary cost elements), που συλλέγουν κόστη που δημιουργήθηκαν εσωτερικά μέσα στην περιοχή της ελεγκτικής, μέσω ειδικών κινήσεων του υποσυστήματος της ελεγκτικής.
H AQS διοργανώνει το σεμινάριο Κοστολόγηση Βιομηχανικού Προϊόντος στην Αθήνα στις 18 Δεκεμβρίου και στη Θεσσαλονίκη στις 17 Δεκεμβρίου.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε εδώ.
Σχόλια