Η Ρύθμιση Οφειλών σύμφωνα με τον Ν. 3816/10 όπως τροποιήθηκε με τον Ν. 4336/15

Με την πρόσφατη τροπολογία που ψηφίστηκε διευρύνονται οι δυνατότητες του νόμου για τα υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα, ενώ μειώνεται και ο χρόνος εκδίκασης των υποθέσεων.

Σύμφωνα με την ερμηνευτική εγκύκλιο «επιχειρείται εκσυγχρονισμός του πλαισίου του ν. 3869/10 για τα υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα, έτσι ώστε να καταστεί περισσότερο αποτελεσματικός και λειτουργικός και να καταστεί εφικτή η παροχή δικαστικής κρίσης σε εύλογο χρόνο».

Με την τροποποίηση του «Νόμου Κατσέλη» εισάγονται οι εξής ρυθμίσεις:

1. Οφειλές προς το Δημόσιο

Μπορούν πλέον να ρυθμιστούν βεβαιωμένες οφειλές προς το Δημόσιο, τη Φορολογική Διοίκηση, τους ΟΤΑ Α' και Β' βαθμού και τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης. Οι οφειλές προς το Δημόσιο πρέπει υποχρεωτικά να συντρέχουν με οφειλές προς ιδιώτες. Σε περίπτωση υπαγωγής των οφειλών προς το Δημόσιο σε άλλο ρυθμιστικό πλαίσιο, ο οφειλέτης επιλέγει εάν επιθυμεί να το διατηρήσει ή να υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3869/2010, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν είναι δυνατή η παράλληλη χρήση άλλου θεσμικού πλαισίου διευθέτησης οφειλών. Εξαιρούνται της ρύθμισης, οφειλές αιτία των οποίων είναι τυχόν αδίκημα ή σε χρηματικές ποινές ή διοικητικά πρόστιμα. Συνεπώς, δεν είναι δυνατή η ρύθμιση οφειλών που προέρχονται από μη απόδοση ΦΠΑ.

Ενώ, οφειλέτες που έχουν ήδη υποβάλει αιτήσεις υπαγωγής αλλά κατά τη δημοσίευση του Ν. 4336/15 δεν έχει επέλθει δικαστικός συμβιβασμός αυτών, δύνανται να επανυποβάλλουν αιτήσεις προκειμένου να συμπεριληφθούν και οφειλές τους προς το Δημόσιο, παραιτούμενοι από την προηγούμενη αίτηση.

2. Δικάσιμος/προσωρινή διαταγή

Η δικάσιμος για τη συζήτηση της αίτησης προσδιορίζεται εντός έξι (6) μηνών από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της υποβολής της αίτησης. Η ημερομηνία επικύρωσης/συζήτησης προσωρινής διαταγής προσδιορίζεται εντός 2 μηνών από την ολοκλήρωση της κατάθεσης. Η ακροαματική διαδικασία προσδιορίζεται εντός τεσσάρων (4) μηνών από την έκδοση προσωρινής διαταγής.

Επιπλέον, υποχρεούνται όλοι οι οφειλέτες που έχουν υποβάλει αίτηση υπαγωγής στις διατάξεις του ν. 3869/2010 που η υπόθεσή τους έχει προσδιοριστεί να συζητηθεί πέραν μιας τριετίας από το χρόνο έναρξης ισχύος του ν. 4336/2015, να υποβάλλουν, εντός τεσσάρων (4) μηνών από την έναρξη ισχύος, αίτηση για επαναπροσδιορισμό της συζήτησης της υπόθεσής τους σε συντομότερη δικάσιμο. Εάν δεν υποβληθεί σχετική αίτηση εντός του προβλεπόμενου διαστήματος, οι δικάσιμοι επαναπροσδιορίζονται αυτεπαγγέλτως σε συντομότερη δικάσιμο, εντός τριετίας. Οι παραπάνω επαναπροσδιορισμοί δικασίμων γίνονται ατελώς για τον αιτούντα.

3. Εύλογες δαπάνες διαβίωσης

Εισάγεται το κριτήριο των ευλόγων δαπανών διαβίωσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του, όπως εκάστοτε προσδιορίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ, ως εξαιρούμενες από το εισόδημα του οφειλέτη και της οικογένειάς του, προκειμένου να καθοριστούν οι μηνιαίες καταβολές προς του πιστωτές του. Ταυτόχρονα όμως προβλέπεται ότι, σε κάθε στάδιο, το τυχόν υπερβαίνον τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, αποδίδεται στους πιστωτές του οφειλέτη, μέσω των μηνιαίων καταβολών.

4. Προστασία κύριας κατοικίας

Η προστασία της κύριας κατοικίας εκτείνεται σε αντικειμενική αξία κύριας κατοικίας ύψους ίσου με το αφορολόγητο ποσό αντικειμενικής αξίας της πρώτης κατοικίας, συν πενήντα τοις εκατό (50%). Ενώ καθορίζονται ως κριτήρια για την προστασία της πρώτης κατοικίας α) το εισόδημα του οφειλέτη, β) η αξία της πρώτης κατοικίας και γ) το ύψος του συνόλου των οφειλών.

5. Διαδικασία ταχείας διευθέτησης μικρό-οφειλών (άρθρο 1 παρ. 13 Ν.4336/15)

Η διάταξη αφορά υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα για τα οποία συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α. Το σύνολο των οφειλών τους δεν υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ, β. Έχουν μηδενικό εισόδημα, γ. Δε διαθέτουν ακίνητη περιουσία, δ. Δεν έχουν μεταβιβάσει ή εκποιήσει ακίνητη περιουσία τον τελευταίο χρόνο, ε. Το σύνολο της λοιπής περιουσίας τους, συμπεριλαμβανομένων τυχών καταθέσεων δεν υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ, στ. Υπήρξαν συνεργάσιμοι δανειολήπτες, όπως η έννοια προσδιορίζεται στον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών (για αιτήσεις που θα υποβληθούν από το 2016 και έπειτα).

Για οφειλέτες που πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις, προβλέπεται: α) Άμεση διαγραφή οφειλών, β) Περίοδος επιτήρησης 18 μηνών κατά την οποία εάν υπάρξει οποιαδήποτε μεταβολή της περιουσιακής τους κατάστασης οφείλουν να ενημερώσουν τους πιστωτές τους και το δικαστήριο. Μετά τη λήξη της περιόδου επιτήρησης, η νομική κατάσταση της υπερχρέωσης του οφειλέτη αίρεται. γ) Σε περίπτωση μεταβολής της περιουσιακής κατάστασης, οι οφειλέτες νομιμοποιούνται να ζητήσουν μεταρρύθμιση της δικαστικής απόφασης, έτσι ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν οι λοιπές διατάξεις του ν. 3869/2010, προτείνοντας σχέδιο αποπληρωμής. δ) Τυχόν απόκρυψη περιουσιακής μεταβολής από τον οφειλέτη, κατά την περίοδο επιτήρησης, επιφέρει άρση διαγραφής και τις προβλεπόμενες στο ν. 3869/2010 κυρώσεις σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης ειλικρίνειας.

6. Κατάσταση απαιτούμενων δικαιολογητικών που προσκομίζονται

α) Πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, β) Ε1 των τελευταίων 3 (οικονομικών) ετών, γ) Εκκαθαριστικά σημειώματα των τελευταίων (οικονομικών) ετών, δ) Πρόσφατο Ε9 και ΕΝΦΙΑ, ε) Τυχόν καταστάσεις μισθοδοσίας ή πρόσφατος εκκαθαριστικός λογαριασμός σύνταξης ή βεβαίωσης ανεργίας/κάρτα ανεργίας ΟΑΕΔ, στ) Τυχόν αντίγραφα αδειών κυκλοφορίας τροχοφόρων, ζ) Βεβαιώσεις οφειλών των πιστωτών, η) Αντίγραφα δανειακών συμβάσεων, θ) Τυχόν καταγγελίες των δανειακών συμβάσεων, ι) Τίτλος/οι ιδιοκτησίας ακινήτου/ων, ια) Βεβαιώσεις οφειλών από Δημόσιο, ιβ) Βεβαιώσεις οφειλών από φορείς κοινωνικής ασφάλισης, ιγ) Αντίγραφο ποινικού μητρώου γενικής χρήσης (κατ' άρθρο 575 ΠΚ) από το οποίο να προκύπτει η μη καταδίκη του αιτούντος για οικονομικό ή φορολογικό αδίκημα σε βαθμό κακουργήματος, ιδ) Σε περίπτωση προηγούμενης άσκησης εμπορικής δραστηριότητας, βεβαίωση διακοπής εργασιών από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. (προκειμένου να διαπιστωθεί η έλλειψη πτωχευτικής ικανότητας του αιτούντος), ιε) υπεύθυνη δήλωση για πληρότητα καταστάσεων και μεταβιβάσεων, ιστ) λοιπά έγγραφα κατά την κρίση του οφειλέτη.