Λιγότερη πράσινη ρητορική, περισσότερη πράσινη δράση

Το σύγχρονο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης και παραγωγής πλούτου δημιουργεί ανησυχητικά περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα και οι πιέσεις προς τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες είναι όλο και μεγαλύτερες για μια βιώσιμη ανάπτυξη. Έχει εδραιωθεί η αντίληψη πως πλέον για να επιβιώσει ένας οργανισμός και να διατηρήσει το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα χρειάζεται να συμφιλιώσει την ηθική με τους οικονομικούς του στόχους. Σε κάθε περίπτωση, η επιχείρηση μέχρι πρότινος είχε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, όταν δημιουργούσε πραγματική αξία για τους πελάτες της και αξιολογούνταν θετικά από τους καταναλωτές. Ο κεντρικός προσανατολισμός των εταιρειών πλέον, σε παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο, είναι η ουσιαστική συνεισφορά τους στην κοινωνία και στο περιβάλλον. Εξαιτίας του εθνικού και διεθνούς ανταγωνισμού, των απειλών από ακτιβιστικές οργανώσεις ή από ενώσεις καταναλωτών ή από μη κυβερνητικές οργανώσεις, ο πυρήνας της σκέψης των μάνατζερς είναι πως οι εταιρείες τους θα ενσωματώσουν στην κουλτούρα τους δράσεις για την ευημερία των κοινοτήτων και των κοινωνιών συνολικά.

Εκατόν ογδόντα ένας CEOs, οι οποίοι στηρίζουν την προσπάθεια του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Business Roundtable για θέματα βιωσιμότητας, διασαφήνισαν για τη δεκαετία του 2020 ότι η δημιουργία κοινής αξίας με τα ενδιαφερόμενα μέρη (επενδυτές, πελάτες, προμηθευτές, καταναλωτές, μη κυβερνητικές οργανώσεις, θεσμοί) δεν είναι πλέον ο μοναδικός σκοπός του επιχειρείν. Πολύ περισσότερο από τα να είναι ένας επιχειρηματικός οργανισμός καινοτόμος ή πρωτοποριακός σε όσα κάνει, παράγει ή προσφέρει, σημαντικότερο είναι να μπορεί να διαχειριστεί ζητήματα ανισότητας και διακρίσεων στο εργασιακό περιβάλλον, ανισότητας στις αποδοχές των εργαζομένων, να προστατεύσει τα εργασιακά δικαιώματα, να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, την έξαρση της ξενοφοβίας. Συνεπώς, το ζητούμενο για μια βιώσιμη ανάπτυξη (sustainability) είναι οι ίδιοι οι οργανισμοί να γίνουν βιώσιμοι, μετασχηματίζοντας την κουλτούρα και την μέχρι πρότινος επιχειρηματική στρατηγική τους.

Αυτό σημαίνει πως οι εταιρείες οφείλουν να λειτουργούν με τρόπους που διασφαλίζουν την μακροχρόνια οικονομική τους απόδοση, αποφεύγοντας το βραχυπρόθεσμο κέρδος εις βάρος της κοινωνίας και διαμορφώνοντας τις προϋποθέσεις για την δημιουργία μιας ανοικτής, ευέλικτης και προσαρμοζόμενης κοινωνίας στα νέα δεδομένα. Οι δράσεις εταιρικής υπευθυνότητας πρέπει να ξεπερνούν τα οφέλη των συναλλαγών (έσοδα, πωλήσεις) των οργανισμών και να εστιάζουν στα μακροπρόθεσμα ανταποδοτικά οφέλη όπως η ικανοποίηση, η αναγνώριση, η εμπιστοσύνη και η αφοσίωση των ενδιαφερόμενων μερών, κυρίως των καταναλωτών.

Αυτό έχει σημασία αν ληφθούν υπόψη και τα αποτελέσματα έρευνας του 2018 από την Edelman πως οι καταναλωτές παγκοσμίως και σε ποσοστό 64% είναι περισσότερο από ποτέ ευαισθητοποιημένοι σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα και επιβραβεύουν ή «τιμωρούν» τις εταιρείες εξαιτίας της θέσης τους σε πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα. Ένας τρόπος για να δείξει η εταιρεία πως με ειλικρίνεια συμμετέχει στα κοινωνικά ζητήματα και προσπαθεί να δώσει λύση σε αυτά είναι να το επικοινωνήσει και μέσα από διάφορα κανάλια (social media, blogs, έντυπα μέσα ενημέρωσης), καλώντας τα ενδιαφερόμενα μέρη να συμμετέχουν σε αυτές τις πρωτοβουλίες ενεργά. Η προοπτική της βιώσιμης ανάπτυξης έχει δυνατότητες να πραγματοποιηθεί μόνο όταν οι επιχειρήσεις μέσω της δυναμικής σχέσης τους με ένα εύρος ενδιαφερόμενων μερών θα συνδιαμορφώσουν πολιτικές και δράσεις με σκοπό την ευημερία της κοινωνίας. Το στοίχημα εν προκειμένω είναι λιγότερη πράσινη ρητορική και περισσότερη πράσινη δράση.

Η δεκαετία του 2020 αποτιμάται ως μια καθοριστική δεκαετία, αφού οι επιχειρήσεις σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις, τις τοπικές κοινωνίες και άλλους εταίρους θα προσδιορίσουν και θα δεσμευτούν ταυτόχρονα για το αν οι βιώσιμοι στόχοι ανάπτυξης που έχουν τεθεί από τα Ηνωμένα Έθνη και το όραμα της Συμφωνίας του Παρισιού θα επιτευχθούν. Είναι η ώρα για μια συστημική αλλαγή στον τρόπο του επιχειρείν και την διαμόρφωση μιας ανοικτής κοινωνίας χωρίς διαιρετικές τομές και διακρίσεις. Οι προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής επιβάλλουν αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι επιχειρήσεις, όπως για παράδειγμα ποιες προδιαγραφές θα θέσουν σε σχέση τις αλυσίδες προμήθειας τους ή οι ίδιες ως προμηθευτές με στόχο την μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ή την παραγωγή βιώσιμων προϊόντων. Οι επιχειρήσεις για να συνεχίσουν να υπάρχουν θα αναγκαστούν να μετασχηματιστούν και να εστιάσουν σε πολιτικές με αυστηρές προδιαγραφές βιωσιμότητας για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων. Παράλληλα, φαίνεται πως η λύση βρίσκεται στην τεχνολογία blockchain και τη τεχνητή νοημοσύνη, οι οποίες θα παίξουν καταλυτικό ρόλο στην δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με σκοπό τη διαφάνεια στον τρόπο λειτουργίας των οργανισμών.

Από αυτή την αλλαγή δεν θα εξαιρεθεί κανείς βιομηχανικός τομέας. Ήδη τομείς από την βιομηχανία του φαγητού έως και την βιομηχανία της μόδας, την βιομηχανία των καλλυντικών αλλά και εκείνη του τουρισμού, εφαρμόζουν σταδιακά αλλαγές και υιοθετούν στρατηγικές για την αξιοποίηση βιώσιμων πρώτων υλών, επενδύοντας στις νέες τεχνολογίες για μια ποιοτική ζωή. Είναι σημαντικό, ο κάθε επιχειρηματικός κλάδος, αλλά και η κάθε εταιρεία ξεχωριστά να αναπτύξει μοντέλα βιωσιμότητας και να αξιοποιήσει την τεχνογνωσία που διαθέτει ως ειδικός στο τομέα του/της για να υπηρετήσει έναν κοινωνικό ή περιβαλλοντικό σκοπό. Για αυτόν τον λόγο η επένδυση κεφαλαίου προς όφελος της κοινωνία με όρους διαφάνειας και σταθερότητας θα γίνει αναπόφευκτα ένας από τους κεντρικούς επιχειρηματικούς στόχους της εταιρείας για την δεκαετία που διανύουμε.