Λίστα ελέγχου πανδημίας: Πώς μπορούν να προετοιμαστούν άτομα και επιχειρήσεις

Παρά τις προσπάθειες περιορισμού της επιδημίας, ο κορονοϊός συνεχίζει να εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο. Μέχρι την 8η Μαρτίου, ο ιός είχε ήδη κοστίσει τη ζωή 3,594 ατόμων παγκοσμίως, ενώ υπάρχουν περισσότερες από 9,740 αναφερόμενες περιπτώσεις κρουσμάτων μόλυνσης στην Ευρώπη, σύμφωνα με την πλατφόρμα αναφοράς «Coronavirus COVID-19 / Global Cases by Johns Hopkins CSSE”. Σε παγκόσμιο επίπεδο, υπάρχουν περίπου 106.000 (8/3/2020) επιβεβαιωμένες περιπτώσεις COVID-19 (από τις οποίες ήδη 60,093 έχουν ήδη ανανήψει) σε περισσότερες από 70 χώρες και εδάφη.

Λόγω της σοβαρότητας της νόσου ζητήσαμε από έμπειρo στέλεχος της ασφαλιστικής αγοράς, τον κ. Νότη Βαγιακάκο, Managing Director της HDI Global SE Hellas, να συντάξει μια βασική «λίστα ελέγχου» για άτομα/ιδιώτες και επιχειρήσεις ώστε να βοηθήσει όλους να προετοιμαστούν για πιθανές ασθένειες, επιπτώσεις και για την επιβράδυνση στις αλυσίδες εφοδιασμού και παραγωγής/λειτουργίας των επιχειρήσεων.

Αξιολόγηση του κινδύνου

Πρώτον, τα άτομα και οι επιχειρήσεις πρέπει να εκτιμήσουν τον κίνδυνο έκθεσης στην νόσο ή τον κίνδυνο μόλυνσης από τον νέο ιό, ώστε να κατανοήσουν τις κατάλληλες προφυλάξεις και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν.

Υψηλός κίνδυνος

• Αν ζουν στο ίδιο νοικοκυριό, ή έχουν στενές προσωπικές σχέσεις και/ή αν παρέχουν φροντίδα για κάποιον με επιβεβαιωμένη περίπτωση προσβολής από τον COVID-19 χωρίς να χρησιμοποιούνται οι κατάλληλες προφυλάξεις (ως ελάχιστες προφυλάξεις είναι το να κρατούν τον άρρωστο σε ξεχωριστή κρεβατοκάμαρα, να γίνεται χρήση γαντιών και χρήση μάσκας για οποιαδήποτε επαφή και να γίνεται σωστό/συχνό πλύσιμο χεριών).
• Αν έχουν ταξιδέψει φέτος προς/από την επαρχία Hubei της Κίνας.

Μέσος κίνδυνος

• Αν υπάρχει στενή επαφή με κάποιον με συμπτώματα λοίμωξης αλλά χωρίς να ανήκει στην κατηγορία υψηλού κινδύνου: Αν συνεπιβαίνουν σε αεροπλάνο ή άλλο μαζικό μεταφορικό μέσο σε απόσταση <1,5-2 μέτρων από κάποιον που ήδη πάσχει από τη λοίμωξη, αν ζουν στο ίδιο νοικοκυριό, αν έχουν στενές προσωπικές σχέσεις ή φροντίζουν κάποιον που πάσχει από τη λοίμωξη και χρησιμοποιούν συστηματικά όλες τις προτεινόμενες προφυλάξεις.
• Αν ταξίδεψαν από/προς την ηπειρωτική Κίνα, αλλά εκτός της επαρχίας Hubei, αλλά/και δεν είχαν έκθεση σε άτομα υψηλού κινδύνου.

Χαμηλός κίνδυνος

• Αν συνυπάρχουν στο ίδιο εσωτερικό περιβάλλον με κάποιον που έχει τον ιό για παρατεταμένο χρονικό διάστημα αλλά όχι σε κοντινή επαφή (<1,5–2 μέτρα).
• Αν ταξίδεψαν σε αεροσκάφος σε απόσταση >2 σειρών καθισμάτων με συνταξιδιώτη με τον ιό, αλλά όχι σε απόσταση <1,5 μέτρων και χωρίς να έχουν άλλη έκθεση που να αποτελεί μεσαίο ή υψηλό κίνδυνο.

«Όχι» κίνδυνος

Δεν υπάρχουν αλληλεπιδράσεις με άτομα με συμπτώματα της νόσου, όπως π.χ. το περπάτημα δίπλα στο άτομο ή έστω σύντομη παρουσία μαζί στο ίδιο δωμάτιο.

Κατάλογος ελέγχου πανδημίας

Τα άτομα (ατομικά)

• Πλένετε τα χέρια σας συχνά για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα (και ανάμεσα στα δάχτυλα και στα ακροδάχτυλα), ιδιαίτερα όταν φτάνετε στο σπίτι από έξω. Επίσης, η αλλαγή ρούχων δεν είναι κακή ιδέα.
• Σκουπίζετε τις επιφάνειες τακτικά, ειδικά τα ντουλάπια, τους πάγκους κουζίνας , τα πόμολα ή άλλες επιφάνειες.
• Καθαρίζετε τα τηλεχειριστήρια, τα τηλέφωνα, τα πληκτρολόγια.
• Αποθηκεύετε ξηρά/συσκευασμένα /κατεψυγμένα προϊόντα και τρόφιμα (απαραίτητα για περίπου 7-14 ημέρες), ώστε αν χρειάζεται να μπείτε σε καραντίνα, να μην χρειαστείτε άμεσα προμήθειες. Δεν υπάρχει ανάγκη να συσσωρεύσετε σοβαρές ποσότητες, αλλά έχοντας κάποιες επιπλέον προμήθειες άμεσα, σας δίνει μια ευχέρεια. Βεβαιωθείτε ότι έχετε Acetaminophen, ασπιρίνη, Gatorade ή παρόμοια ποτά, καθώς και φάρμακα για την ναυτία για καλό και για κακό.
• Βεβαιωθείτε ότι έχετε επάρκεια τυχόν συνταγογραφούμενων φαρμάκων που χρειάζεστε συνήθως, μην περιμένετε μέχρι να ξεμείνετε από τα φάρμακά σας για να παραγγείλετε.
• Δεν χρειάζονται μάσκες προσώπου εκτός αν είστε άρρωστοι. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αν δεν είστε καλά για να αποτρέψετε την εξάπλωση του ιού σε άλλους. Είναι σημαντικό αν χρησιμοποιείτε μάσκα προσώπου να σας ταιριάζει σωστά και αποφεύγετε να αγγίζετε το μπροστινό της μέρος.
• Σκεφτείτε ήδη κάποιο σχέδιο για το εάν κλείσουν τα σχολεία ή αν το παιδί σας είναι άρρωστο και δεν μπορεί να πάει στο σχολείο/νηπιαγωγείο. Το τρέχον εναλλακτικό σας "σχέδιο Β" μπορεί να μην είναι εφαρμόσιμο, οπότε ας έχετε ένα «σχέδιο Γ».
• Εάν ήδη ταξιδεύετε, σχεδιάστε τί θα κάνετε αν κολλήσετε στο εξωτερικό ή σε κάποιο πλοιο και δεν μπορείτε να επιστρέψετε σπίτι.
• Αποφύγετε να ταξιδέψετε με αεροπλάνο αν δεν είναι αναγκαίο. Προσέχετε τους γύρω σας και τον εαυτό σας στα υπόλοιπα μαζικά μέσα μεταφοράς και αν μπορείτε να αποφεύγετε γενικά τους κλειστούς, συνωστισμένους χώρους.

Επιχειρήσεις (ως εργοδότης)

• Ενθαρρύνετε τους ασθενείς υπαλλήλους σας να μένουν σπίτι. Μην ζητάτε να σας φέρουν για δικαιολογητικά από παρόχους υγειονομικής περίθαλψης - τα γραφεία αυτά είναι πιθανό να είναι εξαιρετικά απασχολημένα και είναι καλύτερα να κρατηθούν όσοι προσβληθούν από τον ιό μακριά από άλλους. Οι εργαζόμενοι δεν θα πρέπει να επιστρέψουν στην εργασία εκτός αν δεν έχουν πυρετό (36,4 βαθμούς) για τουλάχιστον 24 ώρες χωρίς χρήση αντιπυρετικών φαρμάκων. Επεκτείνετε τις άδειες ασθενείας έτσι ώστε οι εργαζόμενοι να μην αισθάνονται υποχρεωμένοι να επιστρέψουν στην εργασία επειδή θα έχουν επιπτώσεις.
• Ξεχωρίστε τους εργαζόμενους που έρχονται στην δουλειά με αναπνευστική ασθένεια ή προκύψει κάτι ανάλογο κατά τη διάρκεια της ημέρας και στείλτε τους αμέσως στο σπίτι.
• Ενθαρρύνετε τους υπαλλήλους να εργάζονται εξ αποστάσεως (τηλε-εργασία από το σπίτι) αν αυτό είναι δυνατό. Φροντίστε προληπτικά, να το καταστήσετε εφικτό (π.χ. δημιουργία δικτύου VPN) για την εξ αποστάσεως πρόσβαση στα εταιρικά συστήματα/εφαρμογές, όταν αυτό είναι δυνατόν
• Εάν η εξ αποστάσεως εργασία δεν είναι δυνατή, επιτρέψτε στους υπαλλήλους να κλιμακώσουν τις βάρδιες.
• Δοκιμάστε τις εξ αποστάσεως ή κλιμακωτές βάρδιες ήδη από τώρα, προτού βρεθείτε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ώστε να εντοπίσετε τυχόν πιθανές δυσλειτουργίες που μπορεί να προκύψουν.
• Επιτρέψτε στους υπαλλήλους να μείνουν σπίτι για να φροντίζουν τα άρρωστα μέλη της οικογένειάς τους. Οι άνθρωποι μπορούν να έχουν ήδη τον ιό και να μην έχουν ακόμα συμπτώματα. Όσοι έχουν άρρωστα μέλη στην οικογένεια μπορεί να το έχουν επίσης αλλά δεν το ξέρουν.
• Προμηθευτείτε χαρτομάντηλα και δοχεία απορριμμάτων (ανέπαυα). Αναρτήστε υπενθυμίσεις σχετικές την υγιεινή στους χώρους της εργασίας.
• Αναπτύξτε ένα εταιρικό / επαγγελματικό σχέδιο επικοινωνίας με το προσωπικό, για να ενημερώσετε τους υπαλλήλους σχετικά με την κατάσταση του ιού. Εξασφαλίστε ότι οι υπάλληλοι γνωρίζουν τα σχετικά με το σχέδιο επικοινωνίας.
• Δημιουργήστε ένα σχέδιο ενεργοποίησης (σχέδιο κρίσεως) και διασφαλίστε ότι όλοι οι εργαζόμενοι ξέρουν τι πρέπει να περιμένουν.
• Αξιολογήστε το προσωπικό - ποια εργασία είναι κρίσιμη και ποιοι υπάλληλοι μπορούν να εκτελέσουν αυτά τα καθήκοντα. Εάν δεν απαιτείται να συνεργάζονται μαζί, εξετάστε το ενδεχόμενο να τους χωρίσετε, ώστε να υπάρχει λιγότερη πιθανότητα να αρρωστήσουν μαζί/συγχρόνως όλοι οι κρίσιμοι υπάλληλοι.
• Παρέχετε μαντηλάκια μίας χρήσης, ώστε οι συνήθεις επιφάνειες (πόμολα, γραφεία, πληκτρολόγια κ.λπ.) να μπορούν να σκουπίζονται/καθαρίζονται τακτικά στην διάρκεια της ημέρας.
• Αναθεωρήστε τα επαγγελματικά ταξίδια των εργαζομένων. περιορίστε τα σε όσα είναι απολύτως απαραίτητα. Προγραμματίστε αντ’ αυτών βίντεο-κλήσεις ή χρησιμοποιήστε άλλη τεχνολογία τηλεδιάσκεψης. Συμβουλέψτε τους υπαλλήλους να έχουν σχέδια δράσης σε περίπτωση που κολλήσουν τον ιό σε περιοχή που κυρηχθεί σε καραντίνα εξαιτίας του ιού. Θα χορηγήσετε άδεια ασθενείας στους εργαζομένους ή αμειβόμενες διακοπές εάν ένας υπάλληλος αρρωστήσει ή βρεθεί παγιδευμένος σε ζώνη απομόνωσης;
• Παρέχετε μαντηλάκια με βάση το αλκοόλ στο γραφείο και ενθαρρύνετε τη χρήση τους. Τοποθετήστε τα σε ανοικτούς χώρους, αίθουσες συνεδριάσεων, κουζίνες και σαλόνια αναμονής.
• Ενθαρρύνετε τους εργαζόμενους που αρρωσταίνουν ενώ ταξιδεύουν ή βρίσκονται σε προσωρινή αποστολή να επικοινωνούν με τον προϊστάμενο ή/και τον ιατρό τους, αν χρειαστεί.
• Προσέχετε και εντείνετε τις λειτουργίες καθαρισμού του γραφείου (τουλάχιστον εβδομαδιαία, μία ή περισσότερες φορές). Βεβαιωθείτε ότι όλες οι επιφάνειες γραφείων, ντουλαπιών κλπ σκουπίζονται και καθαρίζονται λεπτομερώς.
• Οι εργοδότες πρέπει να τσεκάρουν την ασφαλιστική τους κάλυψη.
  • Η τυπική κάλυψη απώλειας εσόδων/κερδών της επιχείρησης λόγω διακοπής της λειτουργίας της από το ισχύον ασφαλιστήριο περιουσίας παρέχει κάλυψη μόνο για διακοπή ή παρεμπόδιση συνεπεία φυσικής/ υλικής ζημίας των εγκαταστάσεων από εξωγενείς ασφαλισμένους κινδύνους. Κάποιες Επεκτάσεις/Ειδικοί Όροι συνεπεία δράσης της πολιτικής αρχής, όπως η καραντίνα, παρέχεται πολύ σπάνια, προαιρετικά και με αρκετούς περιοριστικούς όρους.
  • Υπάρχει κάλυψη αστικής ευθύνης της επιχείρισης έναντι τρίτων αν οι πελάτες κολλήσουν τον ιό στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης;
  • Υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη εργοδοτικής ευθύνης, για αξιώσεις των εργαζομένων προς την επιχείρηση, εάν οι εργαζόμενοι κολλήσουν τον ιό στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης ή/και γενικά από υπαιτιότητά ή παράλειψή της;
  • Υπάρχει ομαδική ασφαλιστική κάλυψη υγείας/νοσηλείας του προσωπικού αν νοσήσουν;
• Υπάρχουν εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού της επιχείρησης εάν δεν διατίθενται προϊόντα και Α’ ύλες από την Κίνα ή άλλες τοποθεσίες;
• Αποθηκεύστε επαρκές στοκ από τις βασικές προμήθειες γραφείου καθώς και αναφορικά με προμήθειες που απαιτούνται για εργασίες παραγωγής και άλλες εργασίες.
• Μπορούν οι επιχειρηματικές λειτουργίες να διεξάγονται σε/από εναλλακτική τοποθεσία, εάν η τρέχουσα θέση βρίσκεται σε καραντίνα;
• Εάν οι εργαζόμενοι δεν έχουν διαθέτουν κατάρτιση για βασικά ή κρίσιμα καθήκοντα, ξεκινήστε τη σταδιακή κατάρτιση ήδη από τώρα για να αποφύγετε κενά στην παραγωγή ή την λειτουργία σας.