Business plan: ουσιώδες εργαλείο ανάπτυξης της επιχειρηματικής ιδέας ή γυαλιστερό περιτύλιγμα;

Μπορεί μια ιδέα να βρεθεί από το ζενίθ στο ναδίρ; Η απάντηση είναι πως μπορεί. Μια ιδέα δεν είναι ποτέ αρκετή για να στηρίξει μια επιχειρηματική κίνηση. Δεν έχω σκοπό να μειώσω τη σημασία της ύπαρξης μιας πρωτότυπης και καινοτομικής ιδέας, αλλά να τονίσω τον τρόπο που η εκάστοτε ιδέα εκφράζεται και παρουσιάζεται. Το συγκεκριμένο άρθρο δεν βασίζεται μόνο σε πορίσματα από ακαδημαϊκού τύπου εγχειρίδια, αλλά και σε προσωπικές εμπειρίες και απόψεις που όμως έχουν βάση και κοινή αποδοχή.

Αρκεί μια επιχειρηματική ιδέα, εκφρασμένη προφορικά, να την παρουσιάσει κάποιος σε επίδοξους επενδυτές; Η απάντηση είναι όχι. Το πρώτο που θα σου ζητήσουν είναι η «χειροπιαστή» μορφή της ιδέας. Κυριολεκτικά. Θα ζητήσουν το έντυπο πολυσέλιδο και περιεκτικό κείμενο που θα περιλαμβάνει τον τρόπο που θα μετασχηματιστεί η ιδέα σε επιχείρηση. Θα βασιστούν (και) στο κείμενο αυτό για να κρίνουν τη βιωσιμότητα της.

Το επιχειρηματικό σχέδιο πρέπει να εμπεριέχει συγκεκριμένες ενότητες, όπως τη διοικητική ομάδα, τη στρατηγική της επιχείρησης, τους απαιτούμενους πόρους για την υλοποίηση της επένδυσης καθώς επίσης την αγορά και τον ανταγωνισμό. Το επιχειρηματικό σχέδιο πρέπει να αντανακλά τις ιδέες και τις επιδιώξεις της επιχείρησης με τον πιο σαφή τρόπο, έτσι ώστε οι πιθανοί επενδυτές να μπορούν να σχηματίσουν άποψη για την επενδυτική ευκαιρία που περιγράφεται αλλά και για την ικανότητα της διοίκησης να την εκμεταλλευτεί αποτελεσματικά.

Προσπαθώντας να παρουσιάσουμε ρεαλιστικά τη σημασία ενός επιχειρηματικού σχεδίου, θα αναφερθούμε στο ρόλο του και σε σχέση με τη χάραξη στρατηγικής. Εκτός από τη χρήση του ως εργαλείου παρουσίασης της ιδέας στους επενδυτές, το πλάνο πρέπει να αποτελεί «οδηγό» και για τον ίδιο τον επιχειρηματία. Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να θέτει τα εξής ερωτήματα: πού βρίσκεται η επιχείρησή μου τώρα, πού θέλω να πάει (ποιος είναι το όραμα του για την επιχείρησή του) και πώς (με ποια στρατηγική, ποιες τακτικές και ποιες ενέργειες) θα υλοποιηθεί το όραμα. Το επιχειρησιακό πλάνο μπορεί και πρέπει να εμπεριέχει όλες εκείνες τις πληροφορίες που απαντούν στα ερωτήματα αυτά. Ενδεικτικά, εργαλεία όπως οι αναλύσεις PEST (Political, Economic, Social, Technological - εξωτερικό περιβάλλον) και SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats - εσωτερικό περιβάλλον) δεν πρέπει να λείπουν από κανένα πλάνο. Χωρίς αυτά τα εργαλεία δεν μπορεί να γίνει αποτελεσματική και ορθή κρίση του ενδεχόμενου επιχειρηματικού κινδύνου.

Απαιραίτητες είναι οι σχετικές πληροφορίες που θα δώσουν το στίγμα της ιδέας καθώς και τις προοπτικές εξέλιξης. Πώς θα κρίνει κάποιος αν μια ιδέα είναι εφικτή και υλοποιήσιμη; Το επιχειρηματικό πλάνο είναι ίσως το πρώτο έμπρακτο βήμα. Μετά θα πρέπει να ακολουθήσουν πιλοτικές έρευνες για δοκιμές των προτεινόμενων προϊόντων ή/και υπηρεσιών.

Τα 3 σημεία που συνοψίζουν τη σημασία του επιχειρηματικού σχεδίου είναι τα ακόλουθα:

1. Το επιχειρηματικό σχέδιο δημιουργείται με σκοπό να επικοινωνήσει την επιχειρηματική ιδέα
2. Μπορεί και πρέπει να αποτελεί εργαλείο [αποτελεσματικής] διοίκησης
3. Χρησιμοποιείται για να σχεδιαστούν αποτελεσματικά διάφορες φάσεις της επιχείρησης

Το πρώτο στάδιο για την εκπόνηση ενός επιχειρηματικού σχεδίου μπορεί να προκαλεί πανικό και να φαίνεται χαώδες. Ένας «πρωτάρης» στο «επιχειρείν» θα αναρωτηθεί... Τι πληροφορίες χρειάζονται; Από πού θα τις αντλήσω; Θα είναι αξιόπιστες; Θα είναι πρόσφατες; Τι χρονικό ορίζοντα θα πρέπει να έχει; Σε καμιά από τις ερωτήσεις δεν υπάρχει μια και μοναδική απάντηση λόγω της ιδιαιτερότητας της κάθε ιδέας, επιχείρησης καθώς και αγοράς στην οποία αυτή θα απευθύνεται.

Σε αυτό το σημείο, κρίνεται σκόπιμο να γίνει ένας κρίσιμος διαχωρισμός. Ποιά η διαφορά μεταξύ Επιχειρηματικού Σχεδίου και Σχεδίου Μάρκετινγκ; Συνοπτικά, το επιχειρηματικό σχέδιο αφορά σε σχεδιασμό και ενέργειες που αφορούν σε ολόκληρη την εταιρία και τη στρατηγική της, ενώ το πλάνο μάρκετινγκ γίνεται για προϊόντα και υπηρεσίες της εκάστοτε επιχείρησης. Το πλάνο μάρκετινγκ περιγράφει τις επιμέρους στρατηγικές και τακτικές για κάθε προϊόν/ υπηρεσία που θα διατίθεται μέσω της επιχείρησης. Το πλάνο μάρκετινγκ βασίζεται στη συνολική στρατηγική της επιχείρησης όπως αυτή παρουσίαζεται στο επιχειρησιακό πλάνο.

Το πρώτο και κυριότερο που πρέπει να γνωρίζει/ να έχει αποφασίσει κάποιος πριν να εκπονήσει ένα επιχειρηματικό σχέδιο είναι το είδος της επιχείρησης που που θέλει να δημιουργήσει.

Τι λάθη να αποφύγετε κατά την εκπόνηση ενός επιχειρηματικού σχεδίου:

1. Άλλο το πρόχειρο σχέδιο (αυτό πριν την τελική μορφή) και άλλο το γραμμένο πρόχειρα.
2. Άρτια παρουσίαση του σχεδίου ειδικά στα αντίτυπα που θα δωθούν σε ενδιαφερόμενους επενδυτές (και όχι μόνο).
3. Πρέπει να είναι ολοκληρωμένο. Να εμπεριέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για να σχηματιστεί μια πλήρης εικόνα.
4. Το πλάνο πρέπει να είναι ξεκάθαρο και σαφές.
5. Το πλάνο δεν πρέπει να περιέχει υπερβολικές λεπτομέρειες (ειδικότερα σε τεχνικά θέματα).
6. Το πλάνο εμπεριέχει ανεδαφικά και μη εφικτά συμπεράσματα και ενέργειες.
7. Το πλάνο εμπεριέχει ανεπαρκή έρευνα ή έρευνα με αναξιόπιστα στοιχεία.
8. Ο ισχυρισμός ότι η υλοποίηση της ιδέας έχει μηδαμινό ρίσκο.
9. Ο ισχυρισμός ότι δεν υπάρχει ανταγωνισμός.
10. Η αντίληψη ότι το επιχειρηματικό σχέδιο δεν πρέπει να αναθεωρείται πριν το πέρας του χρονικού ορίου που έχει οριστεί.

Συμπερασματικά, το επιχειρηματικό πλάνο αποτελεί και πρέπει να αποτελεί μια σοβαρή υπόθεση. Χρειάζονται γνώσεις, υπομονή και επιμονή. Γι' αυτό και όταν κριθεί αναγκαίο, υπάρχουν ειδικοί που μπορούν να καταρτίσουν το πλάνο για εσάς. Δεν είναι μια απλή γραφειοκρατική ενέργεια. Είναι απαραίτητο εργαλείο για να γίνει η ιδέα σας πράξη. Μην υπονομεύσετε την ιδέα σας από την έλλειψη ή την αναποτελεσματική χρήση του εργαλείου που ονομάζεται επιχειρηρηματικό σχέδιο ή όπως είναι ευρέως γνωστό ως business plan.

	Αγγελική Μητροπούλου Η Αγγελική Μητροπούλου είναι απόφοιτος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ στην Ουαλία με ειδίκευση στο Μάρκετινγκ, τη Διοίκηση του Ανθρωπίνου Δυναμικού και τις Διεθνείς Σχέσεις. Εργάζεται σε διαφημιστική εταιρία, ενώ στο παρελθόν έχει εργαστεί σε εταιρία Συμβούλων Επιχειρήσεων σε έργα πολιτιστικά και περιβαλλοντικά. Αρθρογραφεί συστηματικά σε online και έντυπα περιοδικά στην Ελλάδα και το εξωτερικό για θέματα επιστημονικού, πολιτιστικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος. Παράλληλα, υποστηρίζει ενεργά μη κυβερνητικούς οργανισμούς που προωθούν την περιβαλλοντική ευαισθησία, την επιχειρηματικότητα και τον πολιτισμό. Είναι μέλος της Ελληνικής Ακαδημίας Μάρκετινγκ και της Ένωσης Αποφοίτων Βρετανικών Πανεπιστημίων.