Το coaching στην Ελλάδα: «Μόδα» ή «αποτελεσματική διαδικασία»;

Θα έχει όμως ενδιαφέρον, για αρχή, να (προσπαθήσουμε να) δώσουμε μια απάντηση στο ερώτημα «τι είναι, τελικά, το coaching». Σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει το ICF, αυτό αποτελεί τη συνεργασία του coach με τον «πελάτη» του με έναν δημιουργικό τρόπο, που να προκαλεί τη σκέψη και να εμπνέει τα στελέχη που λαμβάνουν τις σχετικές υπηρεσίες να μεγιστοποιήσουν τις προσωπικές και επαγγελματικές τους δυνατότητες.

Ναι, ο ορισμός ίσως είναι κάπως γενικόλογος και δεν δίνει μια ξεκάθαρη απάντηση, ιδίως σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτα επί του θέματος. Σύμφωνα με μια λίγο διαφορετική ανάλυση, το coaching είναι εκείνη η εξωτερική «ματιά» που «προσκαλεί» ένας επιχειρηματίας στην εταιρεία του, αναζητώντας τη βελτίωση σε όλα εκείνα τα «τυφλά» σημεία που εκείνος δεν μπορεί να εντοπίσει. Στόχος είναι πάντα η βελτίωση των διαδικασιών, με «στοχοποίηση» και λύση των όποιων προβλημάτων.

Η έρευνα για το coaching στην Ελλάδα

Στην έρευνα της Focus Bari συμμετείχαν 500 άτομα από τον ελληνικό επιχειρηματικό κόσμο. Από ιδιοκτήτες μέχρι manager και από διευθυντές μέχρι freelancers, με δραστηριοποίηση στην Ελλάδα ή ακόμη και διεθνώς. Η συγκεκριμένη έρευνα χωρίζει τις σχέσεις των συμμετεχόντων με το coaching σε τρία γκρουπ: σε εκείνους που δεν γνωρίζουν (non-aware, 13%), σε εκείνους που γνωρίζουν (aware, 52%) και σε εκείνους που δηλώνουν έμπειροι επί του θέματος (experienced, 35%).

Σύμφωνα με την ανάλυση που κάνει η έρευνα, υπάρχει ένα 66% του οποίου η άποψη συνοψίζεται στο ότι το coaching βοηθάει τα στελέχη να αναμοχλεύουν εσωτερικά τα θέματα ώστε να λάβουν οι ίδιοι τις απαντήσεις και λύσεις χωρίς να δεχθούν μασημένη τροφή, αποτελώντας ένα πολύ καλό εργαλείο που προβληματίζει τον δέκτη και τον ενεργοποιεί. «Ενισχύει τον άνθρωπο και του δίνει την δυνατότητα άμεσα και γρήγορα να φέρει αποτελέσματα, τόσο στην δουλειά του όσο και στην προσωπική του ζωή».

Από την άλλη, πέρα από ένα ποσοστό που αναφέρει πως δεν ξέρει πολλά επί του θέματος και πως έχει απλά σχηματίσει μια αντίληψη απ' αυτού, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως υπάρχει ένα 8% του οποίου η άποψη περιγράφεται από το εξής: «το coaching δεν προσφέρει αποτελέσματα, είναι γενικόλογο και υπάρχουν και εκείνοι που ψάχνουν για θύματα, ειδικά μέσω του διαδικτύου». «Υπόσχονται εξωπραγματικά αποτελέσματα, προσφέροντας μια επιδερμική και επιφανειακή προσέγγιση, ιδιαίτερα κατευθυντική και χειριστική».

Τα δύο «clusters» επί της διαδικασίας διαμορφώνονται σε εκείνους - κυρίως άνδρες - που δεν έχουν εμπειρία επί του θέματος, αμφισβητώντας την πρακτική και τα αποτελέσματα της, και στους «enthusiasts», που είναι κυρίως γυναίκες, έχουν λάβει εκπαίδευση ή σχετικές coaching υπηρεσίες και δηλώνουν χαρούμενοι με τα αποτελέσματα που υπήρξαν. Σύμφωνα πάντως με τα ευρήματα της έρευνας, οι συμμετέχοντες (70%) θεωρούν πως κάθε στέλεχος μιας επιχείρησης θα πρέπει να δέχεται coaching, όχι μόνο οι manager και επικεφαλής.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι συμμετέχοντες δείχνουν να θεωρούν το coaching μια δημιουργική διαδικασία που βοηθάει κάποιον να πετύχει τους στόχους του και να γίνει περισσότερο δεκτικός στις αλλαγές και τις προκλήσεις. Είναι σημαντικό να τονιστεί πως το 99% εκείνων που δηλώνουν έμπειροι επί του θέματος συμφωνεί πως όσο καλός και αν είναι ο coach, κάποιος δεν θα δει αποτελέσματα αν δεν είναι ο ίδιος αφοσιωμένος στους στόχους και τα επιτεύγματα του.

Ένα άλλο σημαντικό ποσοστό (77% των «experienced», 78% των «aware») αναφέρει πως το coaching έχει γίνει μόδα και πως εμπλέκονται σε αυτό πολλοί που δεν διαθέτουν την κατάλληλη εκπαίδευση, ενώ παράλληλα το coaching χαρακτηρίζεται από την πλειοψηφία ως μια πολύ παρεξηγημένη ιδέα που οι άνθρωποι φαίνεται πως χρειάζονται ακόμα πολύ εκπαίδευση και κατάρτιση για να κατανοήσουν.

Τι λέει η Ξένια Κούρτογλου, Focus Bari

Επί του θέματος, συζητήσαμε με την κ. Ξένια Κούρτογλου, την ιδρύτρια της Focus Bari και του e-satisfaction, Business Coach & Mentor και συγγραφέα. Σύμφωνα με την ίδια «τα αποτελέσματα της πρώτης Β2Β έρευνας στην Ελλάδα σχετικά με το Coaching αναδεικνύουν με "χειροπιαστά" στοιχεία τις τρέχουσες απόψεις γύρω από αυτή την ταχέως ανερχόμενη αγορά. Όλο και περισσότερες εταιρείες υιοθετούν εκπαίδευση και αρχές του coaching προκειμένου να ενδυναμώσουν τα στελέχη και τους συνεργάτες τους με ιδιότητες αυτόηγεσίας, αυτοδιαχείρισης, περισσότερης αυτονομίας και μεγαλύτερη ευθυγράμμιση με την εταιρική αποστολή και σκοπούς».

Η έρευνα, σύμφωνα με την κ. Κούρτογλου, έδειξε πως το coaching είναι ευρέως γνωστό στο κοινό των στελεχών ως όρος, και - τουλάχιστον σε θεωρητικό επίπεδο - γίνεται αντιληπτό ως μια λειτουργία που υποστηρίζει τους ανθρώπους να διευρύνουν την οπτική και την σκέψη τους, να παίρνουν πρωτοβουλίες και να στηρίζονται στις δυνάμεις τους, να πετυχαίνουν τους στόχους τους, να αυξάνουν την απόδοσή τους και να βελτιώνουν τις σχέσεις τους, τόσο σε επαγγελματικό, όσο και σε κοινωνικό και προσωπικό επίπεδο. «Ειδικά στους σύγχρονους απαιτητικούς καιρούς, το coaching ενδυναμώνει τους ανθρώπους να αναπτύσσουν ψυχική αντοχή, να διαχειρίζονται τις αλλαγές με επιτυχία και να αυξάνουν συνεχώς την συνειδητότητα και υπευθυνότητά τους».

«Μεταξύ όσων έχουν λάβει εκπαίδευση ή υπηρεσίες coaching, οι απόψεις είναι πολύ πιο θετικές, ενώ εκείνοι που δεν το γνωρίζουν σε βάθος, εκφράζουν διστακτικότητα ως προς την αποτελεσματικότητά του. Εξ άλλου, ένα θέμα που εκφράζεται καθολικά είναι το ότι με το coaching ασχολούνται αρκετοί «μη επαρκώς καταρτισμένοι» επαγγελματίες, και γι’ αυτό «είναι απαραίτητη η δια βίου εκπαίδευση και πιστοποίηση των επαγγελματιών που προσφέρουν υπηρεσίες coaching από διεθνώς αναγνωρισμένους φορείς».

Τέλος, όπως υπογραμμίζει στο epixeiro.gr η ιδρύτρια της Focus Bari, «κάτι που κρίνεται απαραίτητο προκειμένου να αναπτυχθεί υγιώς ο κλάδος του coaching και να προσφέρει στην πράξη τα θεωρητικά αποτελέσματά του, είναι η οργανωμένη ενημέρωση και εκπαίδευση του κοινού ως προς την διαδικασία, τις προϋποθέσεις και τα αποτελέσματά του, καθώς και το ROI του».