MicroΕπιχειρήσεις: Ο πυλώνας της ελληνικής επιχειρηματικότητας και οικονομίας

Ο ισχνός βαθμός προσβασιμότητας σε τραπεζικό δανεισμό, η μη αξιοποίηση πληροφοριών οι οποίες προέρχονται από το εξωτερικό περιβάλλον, η «οθωμανοποίηση» του φορολογικού συστήματος με την επιβολή σύγχρονων «αβαρίζ», η ολοκληρωτική συγκέντρωση της επιχείρησης σε μια γεωγραφική περιοχή. η έλλειψη κεφαλαίων για έρευνα και ανάπτυξη, η γραφειοκρατία και εγγραφοκρατία, η μειωμένη διαπραγματευτική δύναμη έναντι των μεγάλων εταιριών, η άγνοια βασικών αρχών διοίκησης, οι δυσβάστακτες ασφαλιστικές εισφορές, η μη εφαρμογή τεχνικών marketing αποτελούν τροχοπέδη για την μεγέθυνση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.\

Οι «micro» επιχειρήσεις στην Ελλάδα εξακολουθούν να προσφέρουν σχεδόν το 60% των θέσεων εργασίας στον επιχειρηματικό - ιδιωτικό τομέα και το μερίδιο των απασχολουμένων σε «micro» επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι διαχρονικά σχεδόν διπλάσιο από το αντίστοιχο μερίδιο στην Ευρώπη. Οι Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις αποτελούν σημαντικό πυλώνα της επιχειρηματικότητας και της οικονομίας τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε εθνικό επίπεδο, με ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 99,8% και 99,9%.

Οι μεσαίες επιχειρήσεις αύξησαν τα περιθώρια κέρδους έως 35%, ενώ οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις σημείωσαν πτώση 50%. Επίσης, αν και μειώθηκε ο συνολικός αριθμός των μεσαίων επιχειρήσεων, η μοναδιαία προστιθέμενη αξία παρέμεινε σταθερή, ενώ των πολύ μικρών και μικρών μειώθηκε σε ανησυχητικό βαθμό (-12,5%). Η‭ παραγωγικότητα (προστιθέμενη αξία ανά εργαζόμενο) στις μεσαίες επιχειρήσεις είναι περίπου ‬40% μεγαλύτερη από τις μικρές και περίπου 178% μεγαλύτερη από τις πολύ μικρές.

Είναι σημαντικό το γεγονός ότι οι ΜμΕ, σε αντίθεση με τις μεγάλες επιχειρήσεις, μπορούν και διατηρούν τις θέσεις εργασίας τους σε περίοδο υφέσεων, απορροφώντας καλύτερα τους κραδασμούς. Αυτό οφείλεται στο ότι οι ΜμΕ χαρακτηρίζονται από δημιουργικότητα και συνεχή προσπάθεια βελτίωσης, με αυξημένο το αίσθημα ατομικής πρωτοβουλίας και ευθύνης. Άλλο ένα πλεονέκτημα των ΜμΕ είναι η δημιουργία προσωπικών σχέσεών με τους πελάτες τους, αφού υπάρχει στενότερη σχέση και περισσότερη επαφή μαζί τους απ’ ότι στις μεγάλες επιχειρήσεις.

Επιπλέον, σύμφωνα με εμπειρικές μελέτες, οι μικρές εταιρείες αναπτύσσονται ταχύτερα από μεγάλες της ίδιας ηλικίας όπως επίσης οι νεότερες μεταξύ επιχειρήσεων ίσου μεγέθους. Σε κλάδους που χαρακτηρίζονται από συχνές αλλαγές και τροποποιήσεις στην παραγωγική διαδικασία, οι ΜμΕ μπορούν να ισοσκελίζουν το μειονέκτημα του υψηλότερου κόστους. Επίσης, οι ΜμΕ, λόγω του περιορισμένου μεγέθους τους, χαρακτηρίζονται από μεγάλη ταχύτητα στην λήψη αποφάσεων. Λόγω της διοικητικής και οργανωτικής τους δομής, προσαρμόζονται πιο εύκολα και γρήγορα στις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς. Παράγουν εξειδικευμένα προϊόντα για συγκεκριμένους πελάτες που αδυνατούν να παράγουν οι μεγάλες επιχειρήσεις λόγω του μικρού μεγέθους της αγοράς.

Με την διεθνοποίηση ελλοχεύουν κίνδυνοι (συναλλαγματικοί, εμπορικοί, χρηματοοικονομικοί), στην πραγματικότητα όμως τα οφέλη που προσδίδει, όπως είναι ένα διευρυμένο πελατολόγιο, μεγαλύτερος αριθμός προμηθευτών και επαφή με νέες τεχνολογίες, αμβλύνουν τον φόβο του επιχειρηματικού ρίσκου. Όμως, η μειωμένη παραγωγική δυναμικότητα, η έλλειψη εξειδικευμένων στελεχών, το σχετικά υψηλό κόστος έρευνας αγοράς εξωτερικού, η έλλειψη εξαγωγικής νοοτροπίας και εμπειρίας και ποιοτικού ελέγχου της παραγωγής σε πολλές από αυτές, αποτελούν βασικούς ανασταλτικούς παράγοντες για την προώθηση των εξαγωγών των ΜΜΕ.‬‬‬‬‬‬‬‬

Ως προς την δημιουργία ευνοϊκού επιχειρηματικού κλίματος, προτείνεται η παροχή κέντρων εξυπηρέτησης επιχειρήσεων σε πλήρη λειτουργία για τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρηματιών και δημοσίου τομέα, η μεταρρύθμιση του νομικού και θεσμικού πλαισίου για την αδειοδότηση επενδύσεων και επιχειρήσεων, η άρση ασαφειών σχετικά με τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, και αναθεώρηση της εμπορικής πολεοδομίας, η προώθηση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης και η προώθηση απευθείας εταιρικής δικτύωσης για επιχειρήσεις.

Επίσης, πρέπει να θεσπιστούν μέτρα άρσης των εμποδίων εισόδου των επιχειρήσεων στην αγορά, όπως η καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου μέσω αυστηρών ελέγχων στις αποθήκες καθώς και στο δίκτυο πωλήσεων, οι αποτελεσματικότεροι έλεγχοι στα τελωνεία με σαρωτές, η διενέργεια αυστηρότερων έλεγχων στη διαμόρφωση τιμών με έμφαση στις εντός ομίλου και τριγωνικές συναλλαγές στο σύνολο της οικονομίας και η στενότερη εποπτεία της αγοράς για την αποφυγή ολιγοπωλιακών και μονοπωλιακών καταστάσεων.

Όσον αφορά στην φορολογική πολιτική, κρίνεται απαραίτητη η σταθεροποίηση του οικονομικού - φορολογικού πλαισίου, η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για τις ΜμΕ (ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης, ενέργειας και τοπικοί φόροι), η επαναφορά του αφορολόγητου αποθεματικού για τις παραγωγικές ΜμΕ, προσφέροντας έτσι μια εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης για επενδύσεις, η στοχευμένη στελέχωση της φορολογικής διοίκησης, η διενέργεια τακτικών και αποτελεσματικότερων έλεγχων, η επέκταση ορισμένων ευνοϊκότερων φορολογικών διατάξεων που ισχύουν για μεμονωμένες, προσωπικές και περιορισμένης ευθύνης εταιρείες ώστε να ισχύουν και για ανώνυμες εταιρείες (ΑΕ) και η επέκταση σε ορισμένες εμπορικές επιχειρήσεις της πρόβλεψης για επισφαλείς απαιτήσεις για τους αυτοαπασχολούμενους.

Επιπρόσθετα, η πολιτική χρηματοδότησης αποτελεί τον σημαντικότερο πυλώνα στον οποίο στηρίζεται η οικονομική αναγέννηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η δέσμη μέτρων, η οποία θα ενδυναμώσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, είναι ο βέλτιστος σχεδιασμός χρηματοδοτικών μέσων μέσω της χρήσης των κονδυλίων της προγραμματικής περιόδου 2014-2020 για την καλύτερη αντιμετώπιση των αναγκών των ΜμΕ, η υιοθέτηση καλύτερου νομικού πλαισίου για την αναδιάρθρωση των δανείων των επιχειρήσεων, η κατάργηση και απλοποίηση όλων των επικαλυπτόμενων ή ανταγωνιστικών προγραμμάτων, η τοποθέτηση μιας διαφανούς και αποτελεσματικής δομής διακυβέρνησης για το σχεδιασμό, την παρακολούθηση και την κατανομή των μέτρων οικονομικής στήριξης και η ανάπτυξη ορισμένων συγκεκριμένων δομών στήριξης (κέντρα πληροφόρησης με συμβούλους, μέντορες, επιχειρηματικούς «αγγέλους») προκειμένου να καθοδηγούνται οι επιχειρηματίες.

Επίσης, η ενδυνάμωση της καινοτομίας αποτελεί τη λυδία λίθο για την ανάπτυξη της οικονομίας. Η βελτίωση της αναπτυξιακής πολιτικής για την προώθηση συνεργατικών σχηματισμών (clusters) και επιχειρηματικών πάρκων και η δημιουργία υποστηρικτικών δομών οι οποίες θα συνδέουν μικρές επιχειρήσεις με ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.