Οργανωσιακή απορροφητική ικανότητα: Κομβικός παράγοντας επιτυχίας στον ψηφιακό κόσμο

Έτσι, οι επιχειρήσεις μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις προκλήσεις της ψηφιακής διατάραξης, αναλαμβάνοντας πρώτιστος πρωτοβουλίες που αφορούν τις δομές και την κουλτούρα ενός οργανισμού, παρά τεχνικές. Μόνο με την ουσιαστική αλλαγή του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η οργάνωση - μέσω της ισοπέδωσης των ιεραρχιών, των στερεοτυπικών μοντέλων σκέψης και δράσης, της επιτάχυνσης της λήψης αποφάσεων, της βοήθειας των εργαζομένων στην ανάπτυξη των απαιτούμενων δεξιοτήτων και της κατανόησης, τόσο των ευκαιριών όσο και των απειλών στο περιβάλλον, μπορεί μια οργάνωση να προσαρμοστεί πραγματικά σε έναν ψηφιακό κόσμο.

Σε ένα εξαιρετικό άρθρο, που δημοσιεύτηκε το 1990, οι Wesley M. Cohen και Daniel A. Levinthal εισήγαγαν την έννοια της απορροφητικής ικανότητας (Absorptive capacity) την οποία χαρακτηρίζουν ως ικανότητα ενός οργανισμού να αναγνωρίζει, να αφομοιώνει, να μετασχηματίζει και να χρησιμοποιεί εξωτερική γνώση, έρευνα και πρακτική. Με άλλα λόγια, η απορροφητική ικανότητα είναι το μέτρο του ρυθμού με τον οποίο μια εταιρεία μπορεί να μάθει και να χρησιμοποιήσει επιστημονικές, τεχνολογικές ή άλλες γνώσεις που υπάρχουν εκτός της επιχείρησης.

Οι Cohen και Levinthal υποστηρίζουν ότι «η αρχή της απορρόφησης είναι ότι ο οργανισμός χρειάζεται προηγούμενη σχετική γνώση για να αφομοιώσει και να χρησιμοποιήσει τη νέα γνώση». Η γνώση άλλωστε χτίζει πάνω στη γνώση. Αυτό απλά σημαίνει ότι όσο περισσότερο γνωρίζει μια εταιρεία, τόσο περισσότερο μπορεί να μάθει, καθώς διαθέτει μία ισχυρή βάση για τη δόμηση νέων γνώσεων σε στερεές βάσεις. Σημειώνουν ότι «η απορροφητική ικανότητα ενός οργανισμού θα εξαρτηθεί από τις απορροφητικές ικανότητες των μεμονωμένων μελών του».

Η απορροφητική ικανότητα μιας επιχείρησης δεν είναι, ωστόσο, απλώς το άθροισμα των απορροφητικών ικανοτήτων των υπαλλήλων της. Η απορροφητική ικανότητα εξαρτάται, επίσης, από τον τρόπο που μια οργάνωση μαθαίνει για το εξωτερικό περιβάλλον και το πώς τα διάφορα μέρη μιας εταιρείας μεταφέρουν πληροφορίες μεταξύ τους. Άλλωστε, σε κάθε οργανισμό δημιουργούνται φαινόμενα συνέργειας και μία δυναμική που συχνά υπερβαίνει το μεμονωμένο άθροισμα.

Το προφανές ερώτημα είναι αν και πώς ένας οργανισμός μπορεί να αυξήσει την απορροφητική του ικανότητα, με στόχο τη μείωση του χάσματος προσαρμογής. Οι Cohen και Levinthal πιστεύουν ότι η απορροφητική ικανότητα είναι οργανωτική ικανότητα που μπορεί να καλλιεργηθεί.

• Επέκταση της ποικιλομορφίας των ταλέντων με στόχο την αύξηση της προηγούμενης σχετικής γνώσης. Η πρόκληση εδώ έγκειται στην προσέλκυση των σωστών ατόμων με ικανότητες αλλά και χαρακτηριστικά προσωπικότητας που ταιριάζουν στον οργανισμό. Άτομα που έχουν δημιουργική αμφισβήτηση, ροπή στη συνεχή μάθηση και καινοτομική ματιά.
• Αυξήστε την προηγούμενη βάση γνώσεων των μεμονωμένων εργαζομένων παρέχοντάς τους ευκαιρίες για ανάπτυξη δεξιοτήτων που θα τους καταστήσουν ανταγωνιστικούς στο ψηφιακό περιβάλλον.
• Ενισχύστε τους μηχανισμούς του οργανισμού (π.χ. συστήματα ανίχνευσης μαθησιακών κενών) για την αποτελεσματικότερη απόκτηση γνώσης από το εξωτερικό περιβάλλον, αυξάνοντας έτσι τη βάση γνώσεων της επιχείρησης. Οι δομές και οι διαδικασίες που αφορούν τη διαχείριση της γνώσης είναι κομβικής σημασίας.
• Αυξήστε την ταχύτητα των εσωτερικών ροών πληροφόρησης μέσω πρωτοβουλιών που κυμαίνονται από την εναλλαγή των εργαζομένων σε εργαλεία συνεργασίας (π.χ. Slack) σε επανασχεδιασμένους χώρους εργασίας που ενθαρρύνουν την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των εργαζομένων.
• Επικεντρωθείτε στο να βοηθήσετε τους υπαλλήλους να κατανοήσουν το «γιατί» κάθε αλλαγής και πρωτοβουλίας.

Η απορροφητική ικανότητα βασίζεται στον εαυτό της με την πάροδο του χρόνου. Οι Cohen και Levinthal υποστηρίζουν ότι οι υπάρχουσες σχετικές γνώσεις μιας εταιρείας αποτελούν βασικό προηγούμενο για την ικανότητά της να ενσωματώνει νέες γνώσεις. Αυτή η βασική γνώση είναι γιατί οι εταιρείες διατηρούν τις πρωτοβουλίες έρευνας και ανάπτυξης, αντί να αγοράζουν μόνο τις ίδιες τις καινοτομίες. Με άλλα λόγια, ο οργανισμός πρέπει να μάθει πώς να μαθαίνει. Αντίθετα, αν ο οργανισμός σκοτώσει για καιρό καινοτόμο πειραματισμό, η ενσωμάτωση νέων γνώσεων στο μέλλον μπορεί να είναι πιο δύσκολη.