Ναι ή όχι στην εργασία από το σπίτι; - 18 σημεία που χρειάζονται προσοχή

Σήμερα, θα δούμε 9 θετικά και 9 αρνητικά που προκύπτουν από το να δουλεύει κάποιος από το σπίτι. Φυσικά, θα πρέπει να τονιστεί πως υπάρχουν πολλοί παράγοντες που παίζουν ρόλο και πως δεν μιλάμε για μια κατάσταση άσπρο - μαύρο.

Εντούτοις, τα παρακάτω σχετίζονται με πολλές περιπτώσεις εργασίας από το σπίτι, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, και μπορούν να δώσουν μια γενική εικόνα για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα μιας τέτοιας κατάστασης.

Εργασία από το σπίτι: 9 θετικά σημεία

• Είσαι στο δικό σου περιβάλλον, με τις συνθήκες και όρους που προτιμάς. Είναι όλα στο χέρι σου, από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το γραφείο σου μέχρι το τι τρως, τι πίνεις και το τι φοράς. Από το αν θα ακούς δυνατά μουσική ή αν θα έχεις το κλιματιστικό ανοικτό ή κλειστό. Λαμβάνοντας υπόψιν και το ενδεχόμενο να μένεις με κάποιον άλλο, το περιβάλλον σου διαμορφώνεται αποκλειστικά από εσένα. Και μπορεί να μην είναι ούτε καν το σπίτι σου.
• Έχεις τον δικό σου εξοπλισμό. Σαφώς και εδώ υπάρχουν εξαιρέσεις και ειδικές συνθήκες, αλλά όταν μιλάμε για δουλειές που πραγματοποιούνται σε υπολογιστή - με την ενδεχόμενη απαίτηση και σύνδεσης με το διαδίκτυο, όλα αυτά μπορούν να διαμορφωθούν από εσένα. Θυμήσου πως, σε ένα γραφείο, συνήθως δεν επιλέγεις τον τεχνολογικό εξοπλισμό. Και δεν είναι λίγες οι φορές που αυτός μπορεί να μην αποδίδει τα μέγιστα. Στο σπίτι σου, ο υπολογιστής και η σύνδεση δεν αποκλείεται να είναι κατά πολύ καλύτερα.
• Αν και κάποια πράγματα θα πρέπει να γίνουν σε συγκεκριμένες ώρες, είναι σαφές πως στις περισσότερες περιπτώσεις μάλλον θα δουλεύεις με το δικό σου ευέλικτο ωράριο, το οποίο θα μπορείς να προσαρμόσεις όπως επιθυμείς, κάνοντας διαλείμματα ό,τι ώρα επιθυμείς, χωρίς να ακολουθείς συγκεκριμένα προγράμματα ή απαιτήσεις. Διαμορφώνεις τον χρόνο σου όπως εσύ επιθυμείς και ενδεχομένως ξεχνάς τα πολύ πρωινά ξυπνήματα.
• Κανένας λόγος για να σπαταλήσεις χρόνο σε ένα βαγόνι του μετρό γεμάτο κόσμο, σε ένα λεωφορείο που αργεί να έρθει ή στο να περπατήσεις υπό καταρρακτώδη βροχή για να φτάσεις στη δουλειά σου. Κανένας λόγος για να ξοδέψεις ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό σε εισιτήρια και κάρτες απεριορίστων διαδρομών. Εννοείται πως αν πρέπει να παίρνεις αυτοκίνητο, το ξεχνάς και αυτό. Και μαζί ξεχνάς το κόστος της βενζίνης και τις άπειρες ώρες που θα περνούσες πίσω από ένα τιμόνι, λίγο πιο πίσω από μια νταλίκα που «καπνίζει» πάνω σου.
• Είναι σαφές πως, δουλεύοντας από το σπίτι, πραγματοποιείς όσες επαφές χρειάζονται μέσω email ή με κάποιον άλλο τρόπο επικοινωνίας, όπως το Messenger, το Skype, το τηλέφωνο ή κάποια άλλη (διαδικτυακή) πλατφόρμα. Αυτό θέτει τις σχέσεις με τους συνεργάτες σε διαφορετικές βάσεις, αφού είσαι σε θέση να δεις τα πράγματα από μια «απόσταση», να τα επεξεργαστείς και να δώσεις απαντήσεις σε διαφορετικό χρόνο και τρόπο από ότι αν αυτές δίνονταν στον συνάδελφο που κάθεται στο διπλανό γραφείο και περιμένει άμεσα μια απόκριση, παρατηρώντας όλες τις εκφράσεις που παίρνει το πρόσωπο σου.
• Είναι επίσης σαφές πως βρίσκεσαι πολύ πιο κοντά στα αγαπημένα σου πρόσωπα, για περισσότερες ώρες της ημέρας. Ακόμη κι αν δουλεύεις σε έναν υπολογιστή, η φυσική σου παρουσία είναι πολύ σημαντική για την οικογένεια σου και κατά πάσα πιθανότητα σου προσφέρονται περισσότερες ευκαιρίες να αλληλεπιδράσεις μαζί της από ότι αν βρισκόσουν σε ένα γραφείο, στην άλλη πλευρά της πόλης.
• Δουλεύοντας στον δικό σου χώρο, με τις δικές σου συνθήκες, είναι πιθανό πως θα μπορείς να επικεντρωθείς ευκολότερα στην εργασία και στους εκάστοτε στόχους, από ότι αν αυτό γινόταν σε κάποιο πολύβουο γραφείο. Δεν χρειάζεσαι hands-free για να γλυτώσεις από τον θόρυβο των πλήκτρων του διπλανού, τη μουσική του, τις φωνές, τα τηλέφωνα που χτυπάνε, τους πελάτες, τους θορύβους. Αν το περιβάλλον στο οποίο ζεις είναι ήρεμο, χωρίς ιδιαίτερη φασαρία, τότε αυτό ίσως είναι και ένα ιδανικό περιβάλλον εργασίας.
• Στο σπίτι, έχεις περισσότερες πιθανότητες να φας κάτι υγιεινό, ακόμη και αν δεν το έχεις φτιάξει εσύ, από το να παραγγείλεις κάτι από έξω, όπως ενδεχομένως θα έκανες στη δουλειά. Με λίγο προγραμματισμό, μάλλον θα χαλάς λιγότερα λεφτά σε delivery. Ακόμη και στον καφέ, αφού θα μπορείς με περισσότερη ευκολία να φτιάξεις τον δικό σου, από τα είσαι (σχεδόν) αναγκασμένος να παραγγείλεις από έξω.
• Θυμίζοντας πως ισχύουν πάντα εξαιρέσεις και ειδικές συνθήκες, δουλεύοντας από το σπίτι μπορεί να σου δοθεί η ευκαιρία να κάνεις περισσότερες από μια δουλειές. Για παράδειγμα, μπορεί να αναλαμβάνεις κάτι και να πληρώνεσαι με το κομμάτι ή με την ώρα που θα χρειαστεί για να το ολοκληρώσεις ή να δουλεύεις κάποιες ώρες στο σπίτι, για μια συγκεκριμένη εργασία, και μετά κάπου τελείως διαφορετικά, για κάποια άλλη.

Εργασία από το σπίτι: 9 αρνητικά σημεία

• Η δουλειά στο σπίτι μπορεί να αποτελέσει την απόλυτη καταστροφή του προγράμματος σου, των ωρών που κοιμάσαι, που τρως, που κοινωνικοποιείσαι. Η ελευθερία που έχεις να κάνεις ότι θέλεις και να προσαρμόσεις το πρόγραμμα σου όπως ακριβώς θέλεις εσύ, χωρίς συγκεκριμένο οκτάωρο με αρχή, μέσα και τέλος, μπορεί να οδηγήσει σε κάτι τελείως ανοργάνωτο, αποσυντονισμένο και ενδεχομένως επιζήμιο για την καριέρα και την υγεία σου. Την ίδια στιγμή, μπορεί να καταλήξεις να δουλεύεις περισσότερες ώρες από όσες θα αφιέρωνες σε ένα τυπικό γραφείο.
• Σε συνδυασμό και με το παραπάνω, τα παρατεταμένα χρονικά διαστήματα εργασίας στο σπίτι είναι σαφές πως θα αποτελέσουν πλήγμα για την κοινωνική σου ζωή, τις σχέσεις με τους φίλους, τον γάμο σου κτλ. Ναι μεν θα βρίσκεσαι στο σπίτι περισσότερες ώρες, η επικέντρωση σου, όμως, μπροστά από έναν υπολογιστή για 10 και 15 ώρες είναι σίγουρο πως δεν θα χαροποιήσει ιδιαίτερα τους οικείους σου, ούτε θα τους προκαλέσει κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον να αλληλεπιδράσουν μαζί σου. Άλλωστε, δεν αποκλείεται την ώρα που τελειώνουν τα περισσότερα οκτάωρα, εσύ να ξεκινάς το δικό σου, έτσι όπως έχεις προγραμματίσει τις καταστάσεις.
• Αν και ισχύει πως με λίγο προγραμματισμό και με το ενδιαφέρον κάποιου τρίτου μπορείς να φας πιο υγιεινά αν εργάζεσαι από το σπίτι, αυτό δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις. Πόσο μάλλον εάν μένεις μόνος σου, εργάζεσαι με περίεργα ωράρια και το μόνο που σου μένει όταν πεινάσεις ή όταν θελήσεις να πιείς έναν καφέ είναι να ανοίξεις μια online delivery πλατφόρμα και να παραγγείλεις σουβλάκια ή πίτσα, για ακόμη μια φορά.
• Όπως όλες οι σχέσεις των ανθρώπων, έτσι και αυτές με συναδέλφους μπορείς να περάσουν διάφορα στάδια, ευκολότερα ή δυσκολότερα. Ακόμη και αυτό όμως, είναι μέρος της διαδικασίας, του «παιχνιδιού» αν θέλεις, κάτι από το οποίο πάντα μαθαίνεις κάτι για το μέλλον. Και εννοείται πως είναι διαφορετικό να αλληλεπιδράς με ανθρώπους, να δημιουργείς σχέσεις μαζί τους και να περνάτε τόσες ώρες της ημέρας μαζί, από το να βρίσκεσαι στους τέσσερις τοίχους ενός σπιτιού και να κοιτάς μόνο έξω από το παράθυρο, όταν δεν θέλεις πια να κοιτάξεις την οθόνη.
• Ναι, οι συνθήκες σε ένα γραφείο μπορεί να είναι δύσκολες, να σε κουράσουν, να σε εκνευρίσουν. Η παραγωγή ενός αποτελέσματος όμως, όλο αυτό που συμβαίνει γύρω σου και μπροστά στα μάτια σου, είναι κάτι που μπορεί να σε κινητοποιήσει για να κάνεις ακόμη περισσότερα, ακόμα καλύτερα. Η εργασία από το σπίτι μπορεί να εξελιχθεί σε μια βαρετή και μονότονη διαδικασία, που δεν θα σου προσφέρει κανένα κίνητρο για να συνεχίσεις και να πας ένα βήμα παραπέρα.
• Δουλεύοντας από το σπίτι, θέτεις τα δικά σου προγράμματα. Κανείς όμως δεν σου υπόσχεται πως αυτά θα είναι αποδοτικά, πως θα λειτουργήσουν υπέρ σου ή πως - στο τέλος της ημέρας - δεν θα βρεθούν στο δρόμο σου περισπασμοί που θα σε οδηγήσουν σε κάτι διαφορετικό. Είναι σίγουρο πως δεν θα αφιερώσεις 2 ώρες στο Netflix όταν βρίσκεσαι στο γραφείο και κάνεις το οκτάωρο σου. Δεν είναι σίγουρο όμως πως δεν θα το κάνεις στο σπίτι σου, επειδή έτσι αποφάσισες. Και να μην χαθούν έτσι πολύ περισσότερες ώρες ή και όλος ο προγραμματισμός της ημέρας.
• Σε αυτό το σημείο υπάρχουν κατηγορίες και εξαιρέσεις, αλλά συνήθως, όταν εργάζεσαι από το σπίτι, η εργασιακή σου σχέση είναι περισσότερο ελαστική. Μπορεί να πληρώνεσαι με το κομμάτι ή με την ώρα, αλλά δεν αποκλείεται τα λεφτά που παίρνεις, όταν κάνεις τον τελικό υπολογισμό, να είναι σημαντικά λιγότερα από όσα θα έβγαζες δουλεύοντας σε ένα γραφείο, ακόμη και με τη σημερινή μισθολογική εικόνα, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί στα χρόνια της οικονομικής κρίσης.
• Σε σχέση και με το παραπάνω, θα πρέπει να δεχθείς το ενδεχόμενο κανείς να μην σε παίρνει στα... σοβαρά, όταν δουλεύεις από το σπίτι. Εδώ, βέβαια, παίζει ρόλο τόσο η δουλειά που κάνεις όσο και το αν σε ενδιαφέρει η άποψη των άλλων για αυτό που κάνεις, αλλά θα πρέπει πάντα να έχεις υπόψιν σου πως η σημερινή κοινωνία μάλλον δεν θα δεχθεί το ίδιο μια δουλειά που γίνεται από το σπίτι σε σύγκριση με μια θέση σε γραφείο, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για χαμηλά αμειβόμενες θέσεις.
• Τέλος, θα πρέπει κάποιος να λάβει υπόψιν πως, όταν εργάζεται από το σπίτι, μπορεί να χάσει ενημέρωση που θα καθυστερήσει ή που δεν θα φτάσει ποτέ σε αυτόν. Μιλάμε για σημαντικές εξελίξεις στη δουλειά ή άλλα θέματα, τα οποία δεν θα περάσουν από κάποιο ηλεκτρονικό κανάλι ή ένα τηλεφώνημα αλλά θα γίνουν μέσω «πατροπαράδοτων» face-to-face συζητήσεων. Ακόμη χειρότερα αν πίσω από την δουλειά που πραγματοποιεί κάποιος από το σπίτι του υπάρχει και ολόκληρη εταιρεία, με εργαζομένους που δεν βρίσκονται στο σπίτι τους αλλά στο γραφείο.

Συμπερασματικά

Έχοντας κάνει και τα δύο (αλλά και συνδυασμούς αυτών), τόσο με εργασία από το σπίτι (για μεγάλα χρονικά διαστήματα), όσο και με πιο «συμβατικές» μορφές απασχόλησης, μπορώ να πω πως η 100% εργασία από το σπίτι μπορεί να εξελιχθεί σε μια προβληματική κατάσταση, ακόμη και σε προβλέψιμο «burnout». Η εργασία από το σπίτι μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες απαιτήσεις, τόσο από τον εργοδότη όσο και από τον εργαζόμενο, κάτι που θα ακυρώσει την ελευθερία προγραμματισμού και ελευθερίας κινήσεων που (θεωρητικά) προσφέρεται.

Το πιο σημαντικό - και εκεί που μάλλον αντιμετωπίζονται τα περισσότερα προβλήματα - είναι αδυναμία ορισμού συγκεκριμένων ωραρίων, πόσο μάλλον σε δουλειές που μπορούν να πραγματοποιηθούν οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Είναι σαφές πως δεν μπορούν όλοι οι άνθρωποι να αντέξουν 12 ώρες στον υπολογιστή ή να κάθονται στις 5 το πρωί και να προσπαθούν να ολοκληρώσουν ένα ακόμη project, ακόμη και αν έχουν οδηγηθεί μόνοι τους σε αυτό το αποτέλεσμα.

Η «συμβατική» εργασία, με συγκεκριμένες ώρες, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, σε ένα συγκεκριμένο γραφείο, μπορεί να φέρει προσφέρει διαφορετικά αποτελέσματα, πιο «ανεκτά» και «αντιμετωπίσιμα» από τους περισσότερους εργαζομένους. Ναι, μπορεί να υπάρχουν δυσκολίες, αλλά το «όλος ο κόσμος είναι το γραφείο μου» ή το «το γραφείο μου είναι όπου βρίσκεται το laptop μου» είναι μια συνθήκη που δεν είναι συμβατή με κάθε εργαζόμενο.