Το ΕΜΠ είχε προλάβει τη Microsoft, αλλά σκόνταψε στο... κράτος

Είναι 15 Οκτωβρίου 1997 και το CNN παρουσιάζει ένα εκτενές αφιέρωμα για μία ελληνική, παγκόσμια καινοτομία.

Το επιτελείο της εκπομπής "CNN Passport" έχει έρθει στην Αθήνα για να κάνει ρεπορτάζ για τον Δυναμικό Χάρτη Κυκλοφοριακής Πληροφόρησης του ΕΜΠ. «Το πραγματικό εύρημα για την ομάδα του ΕΜΠ σχετικά με τις υπηρεσίες πληροφοριών μετακίνησης που βασίζονται στο Διαδίκτυο, είναι το απλό γεγονός ότι χρησιμοποίησε την υπάρχουσα υποδομή του Κέντρου Ελέγχου Κυκλοφορίας για την παροχή αυτής της βασικής πληροφόρησης, που γίνεται για δημόσια χρήση» αναφερόταν στο ρεπορτάζ της εποχής.

Η ομάδα του καθηγητή του τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), κ. Αντώνη Σταθόπουλου, αξιοποιώντας δεδομένα, τα οποία το υπουργείο Περιβάλλοντος θεωρούσε άχρηστα, είχε πετύχει μία μοναδική, ψηφιακή καινοτομία, αφού άνοιξε τα δεδομένα του κυκλοφοριακού χάρτη της πρωτεύουσας, παρέχοντάς τα ελεύθερα μέσα από το διαδίκτυο, μέσα από έναν «δυναμικό» χάρτη.

Μάλιστα, τα μέλη της ομάδας του ΕΜΠ ενδέχεται να ήταν και τα πρώτα στον κόσμο που «άνοιξαν» τα κυκλοφοριακά στοιχεία ενός κέντρου σηματοδότησης. Και όλα αυτά αρκετά χρόνια προτού οι κολοσσοί του διαδικτύου ξεκινήσουν να παρέχουν αυτές τις δωρεάν υπηρεσίες, όπως γίνεται σήμερα. Ωστόσο, η κρατική γραφειοκρατία δεν άφησε αυτή την επιτυχία να μακροημερεύσει και το 2005 το υπουργείο Περιβάλλοντος «κλείδωσε» τα κυκλοφοριακά δεδομένα, «σκοτώνοντας» μία ελληνική καινοτομία.

Όπως σημειώνει ο κ. Σταθόπουλος στο πρόσφατο ενημερωτικό δελτίο του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ), «χρειάστηκε να περάσουν επτά χρόνια μέχρις ότου η Αθήνα να ξαναποκτήσει έναν δυναμικό χάρτη κυκλοφορίας» και αυτό διότι «το έτος 2005, ο Δυναμικός Χάρτης Κυκλοφορίας του ΕΜΠ έπαψε να λειτουργεί σε πραγματικό χρόνο γιατί, μετά από μακροχρόνια συνεργασία, το κράτος του έκοψε τη δυνατότητα επικοινωνίας με το σύστημα παροχής στοιχείων που το ίδιο είχε επινοήσει, αναπτύξει και χρηματοδοτήσει, αρχικά με δημόσιους πόρους του τακτικού προϋπολογισμού του και στη συνέχεια από τα ερευνητικά του προγράμματα».

Επτά χρόνια μετά από το «μπλόκο» του ΥΠΕΧΩΔΕ στην παροχή των συγκοινωνιακών δεδομένων, «από το τέλος Μαΐου 2012, η Microsoft μέσω της εφαρμογής view traffic της υπηρεσίας Bing Maps και σε συνεργασία με τη Nokia παρέχουν πληροφορίες για την κυκλοφορία σε 24 χώρες ανάμεσα στις οποίες και η Ελλάδα. Ενδεχομένως σύντομα θα ακολουθήσει και η Google η οποία μέχρι σήμερα δεν έχει περιλάβει την Ελλάδα στο σχετικό της πρόγραμμα των Google Map» γράφει ο καθηγητής.

«In memoriam λοιπόν στη προσπάθεια μίας μικρής ερευνητικής ομάδας, που 15 χρόνια πριν την Microsoft ή την Google, παρείχε αυτό το οποίο παρέχεται σήμερα επενδυμένο με δεκάδες διπλώματα ευρεσιτεχνίας αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων από τους δύο κολοσσούς της τεχνολογίας» σημειώνει.

«Πριν από επτά χρόνια, με μία Υπουργική Απόφαση που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, τα στοιχεία αυτά δεν μπορούν πλέον να διατίθενται ως δημόσιο αγαθό, ακόμη και για την εκπαίδευση, ορίζοντας ότι "για Ανώτατα και Ανώτερα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, καθώς και για καθηγητές και σπουδαστές των σχολών αυτών, η τιμή διάθεσης των παραπάνω κυκλοφοριακών στοιχείων ορίζεται στο 50% των αναφερομένων παραπάνω τιμών και θα χορηγούνται βάσει βεβαίωσης, που θα αποδεικνύει στην ιδιότητα (sic) του ενδιαφερομένου"» γράφει.

«Αυτό οδήγησε σε μία ραγδαία υποβάθμιση των ερευνητικών και αναπτυξιακών προσπαθειών και σταδιακά κατέστησε αδύνατη την οικονομική βιωσιμότητα των προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας, αφού η βάση της ανάπτυξης, η εξασφάλιση δηλαδή πρωτογενών στοιχείων, έγινε τόσο απαγορευτική που δεν μπόρεσε ποτέ να αντισταθμιστεί από την οποιαδήποτε προστιθέμενη επιστημονική αξία. Σημειώνεται ότι σχεδόν σε όλα τα προγράμματα συνεργασίας ,οι τράπεζες απέρριπταν πάντα τα σχέδια χρηματοδότησης (business plan) ως ασύμφορα» υπογραμμίζει ο κ. Σταθακόπουλος.

«Το ΕΜΠ προκειμένου να διατηρήσει τη διεθνή παρουσία του στην έρευνα στο σχετικό τεχνολογικό αντικείμενο, δαπανά δημόσιους πόρους από τα συνεχώς μειούμενα (μέχρι οριστικού μηδενισμού) κονδύλια του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για να εγκαταστήσει καινούργιες διατάξεις, οι οποίες όμως λόγω του μεγάλου κόστους, αναπτύσσονται σε περιορισμένη έκταση με υψηλό κόστος λειτουργίας και συντήρησης» επισημαίνει ο καθηγητής.

«Πώς θα τα καταφέρει η χώρα να "επανεκκινήσει"; Πού θα αναπτυχθούν η τεχνολογική έρευνα και η καινοτομία, η απαρχή δηλαδή της ανάπτυξης; Τώρα όλοι ξέρετε ή, ενδεχομένως, μερικοί τελευταίοι από εσάς και να απεύχεστε: εκεί που ξενιτεύονται οι τέως φοιτητές μας για ένα δεύτερο master ή διδακτορικό;» διερωτάται.

Επτά χρόνια μετά το «μπλόκο» του πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ στα συγκοινωνιακά δεδομένα της πρωτεύουσας- τα οποία έχουν περάσει στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας Αττικής- χρειάστηκε να έρθει η Microsoft, μέσω της εφαρμογής view traffic της υπηρεσίας Bing Maps για να ανοίξει τα δικά της δεδομένα στο κοινό. Η εν λόγω εφαρμογή είναι real-time και συγκεντρώνει στοιχεία από χρήστες κινητών Nokia, διατηρώντας, όμως την ανωνυμία τους με κατάλληλους αλγόριθμους.

Και είναι μόλις μία από τις δεκάδες εφαρμογές που μπορούν να δημιουργηθούν και να διευκολύνουν τη ζωή των πολιτών σε κάθε επίπεδο και δεν απαιτούν τίποτε άλλο παρά την διάθεση δημοσίων δεδομένων, που κατά κανόνα «αραχνιάζουν» στα συρτάρια και τους υπολογιστές των υπουργείων, στο κοινό.

Σύμφωνα με μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το «άνοιγμα» των δημοσίων δεδομένων, μπορεί να δημιουργήσει μία νέα αγορά για την Ελληνική οικονομία, με περιθώριο ανάπτυξης έως και τα 3,5 δισ. ευρώ, και να ανοίξει χιλιάδες θέσεις εργασίας, με «αιχμή του δόρατος» τον κλάδο των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ).

Αν και νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει - όπως ο Ν. 3882/2010, που έβαλε την Ελλάδα στην ομάδα των οκτώ πρώτων χωρών στον κόσμο που άνοιξαν τα δεδομένα τους- εκκρεμεί ακόμη η έκδοση κοινών υπουργικών αποφάσεων από το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και τα εκάστοτε συναρμόδια υπουργεία, που θα καθορίζουν τόσο το ποια στοιχεία θα «ανοίξουν» όσο και το πώς θα διατεθούν στο κοινό.

Δείτε εδώ το άρθρο του Αχιλλέα Χεκίμογλου στο tovima.gr.