Ως στέλεχος εταιρείας στον τομέα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού (σε μία προηγούμενη ζωή), με έχουν καλέσει ουκ ολίγες φορές σε ημερίδες ηγεσίας και σε σεμινάρια εκπαίδευσης. Πρέπει ωστόσο να πω ότι ήταν και δική μου επιθυμία να είμαι εκεί. Πίστευα πως η κάθε νέα ημερίδα ή το κάθε καινούργιο σεμινάριο μου παρείχε γνώσεις σχετικά με την ηγεσία και τη μαγεία της δημιουργίας ομάδας, που δεν θα μπορούσα ποτέ να αποκτήσω μόνη μου. Σε μεγάλο βαθμό, έκανα λάθος.
Και ιδού το πρόβλημα με την εκπαίδευση της ηγεσίας: παρασκευάζουμε και χορηγούμε εργαλεία και τεχνικές χωρίς να συζητάμε ποιο ακριβώς είναι το θέμα. Οι άνθρωποι που εργάζονται μαζί έχουν προσωπικότητες που «συγχωνεύονται» ή συγκρούονται όπως τα κύματα στον ωκεανό. Η σύγκρουση μπορεί να προκαλέσει ένταση. Αν δεν γίνει σωστή διαχείριση αυτής της έντασης, θα έρθει στην επιφάνεια στον χώρο εργασίας με την μορφή διαπληκτισμού, μάχης αρμοδιοτήτων, πολιτικής ίντριγκας, προσβολής και απώλειας παραγωγικότητας. Ωστόσο, οι εκπαιδευτές ηγεσίας συχνά αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν αυτά τα προβλήματα και συνεχίζουν δίνοντας απαντήσεις τύπου: «Ορίστε μερικές συμβουλές για να δοκιμάσετε». Δεν χρειάζεται διδακτορικό στην οργανωσιακή ψυχολογία για να συζητήσει κανείς ευθέως γύρω από το θέμα του φόβου και της εμπιστοσύνης στη δουλειά. Μπορούμε να έχουμε τέτοιες συζητήσεις. Πρέπει απλά να σταματήσουμε να κλεινόμαστε στο καβούκι μας για μεγάλο διάστημα και να θυμόμαστε πως πρώτα είμαστε άνθρωποι και μετά εργαζόμενοι.
Όλα τα μαθήματα ηγεσίας που έχω παρακολουθήσει βασίζονται στην ιδέα πως οι ηγέτες επιτελούν ένα εντελώς διαφορετικό έργο από τους ανθρώπους που εποπτεύουν. Μόνο οι ηγέτες ή οι υπό κατάρτιση ηγέτες βρίσκονται στην αίθουσα για τις συνεδριάσεις. Γιατί; Μήπως υπάρχει κάτι μαγικό που διαφοροποιεί τους ηγέτες από τους υπόλοιπους εργαζόμενους; Φυσικά. Κάποιος υψηλόβαθμος τους... «κρέμασε» μια ταμπέλα που λέει «έχεις το χρίσμα». Αυτή είναι η μόνη διαφορά και το μόνο που έχει σημασία σε ένα γραφειοκρατικό σύστημα. Ας μην ξεχνάμε πως αυτό που έχει σημασία για την ορισθείσα από τα υψηλά κλιμάκια ηγεσία, είναι πως παρέχει πρόσθετη εξουσία στο πρόσωπο που ορίζει ηγέτη. Αυτή η εξουσία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον φόβο – όπως: «Πρέπει να φοβόσαστε την κακή πλευρά του γιατί μπορεί να σας απολύσει».
Αυτό κυριαρχεί τόσο στην εκπαίδευση ηγεσίας όσο και στην ηγεσία της εταιρείας. Αν εξέλειπε ο φόβος από τον συνδυασμό, θα λέγαμε στους εργαζόμενους: «Κοιτάξτε, η Janice είναι επικεφαλής της ομάδας γιατί ξέρει τι συμβαίνει και επειδή είναι εδώ κάποιο διάστημα. Ωστόσο, όλοι είσαστε ηγέτες. Χρησιμοποιήστε την καλή σας κρίση. Η Janice δεν μπορεί να σας απολύσει – αυτό θα καταστήσει πολύ εύκολο για εκείνη να ασκήσει την εξουσία της πάνω στους ανθρώπους και να τους συντονίσει. Χρειαζόμαστε τις καλές ιδέες του καθενός στο βαθμό που του αξίζει. Αλλά χρησιμοποιήστε την Janice ως ένα μέσο και έναν οδηγό, επειδή ξέρει καλά την εταιρεία και είναι πολύ καλός ακροατής».
Τι θα συμβεί αν αυτό ήταν το μήνυμα προς τους εργαζόμενους, αντί του: «Το άτομο που σας προσέλαβε έχει απόλυτη εξουσία πάνω στη δουλειά σας εδώ και ως εκ τούτου συμπεριφερθείτε ανάλογα». Γνωρίζουμε ότι οι πραγματικοί ηγέτες χρησιμοποιούν περισσότερο την επιρροή και όχι την εξουσία για να επιτύχουν τους στόχους τους, αλλά εξακολουθούμε να διευθύνουμε τις επιχειρήσεις μας σαν να μην συναντήσαμε ποτέ έναν ηγέτη εμπιστοσύνης εμπνευσμένο και καθοδηγούμενο από τη δύναμη της επιρροής. Ίσως πολλοί ηγέτες των εταιρειών μας να μην έχουν συναντήσει τέτοιους. Όπου και αν ρίξουμε το βλέμμα μας παρατηρούμε φοβισμένους, μικροπρεπείς γραφειοκράτες, χωρίς φαντασία ή σπίθα ηγετικές ομάδες. Πηγαίνουν σε μαθήματα εκπαίδευσης ηγεσίας όπου μόνο οι επονομαζόμενοι ηγέτες γεμίζουν την αίθουσα. Οι εργαζόμενοι που πραγματικά κάνουν τη δουλειά δεν φαίνονται πουθενά. Προφανώς τα μαγικά μυστικά της ηγεσίας δεν είναι για τα μάτια και τα αυτιά των κοινών εργαζόμενων. Τι θέλει να μας πει αυτή η αποκλειστικότητα;
Δεν χρειάζεται να υπηρετούμε αυτό το γραφειοκρατικό στυλ πια. Η γενιά της ανθρώπινης εργασίας είναι εδώ, παρούσα. Η τεχνολογία και οι παγκόσμιες αγορές φωνάζουν αυτή την πραγματικότητα. Οι καλύτεροι άνθρωποι δεν θα παίξουν αυτό το ξεπερασμένο παιχνίδι. Δεν θα υποκύψουν σε έναν υποκινούμενο από τον φόβο πολιτισμό και να τον ευλογούν για αυτό. Χαράζουν τον δρόμο για εμάς τους υπόλοιπους, έξω από το «κουτί» και μέσα σε μια ανθρώπινη εργασία.
Διαβάστε εδώ το άρθρο της Liz Ryan στο capital.gr
Σχόλια