Θα μπορούσε για κάποιους να θεωρηθεί λογοπαίγνιο. Δεν είναι. Οι ασφαλιστικές πέφτουν θύματα απάτης, το πρόβλημα είναι πιο μεγάλο από όσο μπορούμε να φανταστούμε και δεν στρέφεται μόνο κατά των ασφαλιστικών, αλλά και κατά των ασφαλισμένων, αφού τα αποτελέσματα διαχέονται στην οικονομία. Κατασκευή συνθηκών ασφαλιστικού γεγονότος, πλαστά τιμολόγια, υπερτιμολογήσεις, ασυνεπείς δηλώσεις, συνεννοήσεις με συνεργεία, παραποιημένε έγγραφα είναι κάποιες από τις εξακριβωμένες περιπτώσεις απάτης. Η ασφαλιστική απάτη εκπροσωπεί περίπου το 10% των αποζημιώσεων σε υγεία και αυτοκίνητο. Δεν είναι εθνικό σπορ, είναι διεθνές και δεν καταστέλλεται.
Ένα στα δέκα αιτήματα ή δέκα στα 100 αιτήματα ασφαλιστικής αποζημίωσης στην Ευρώπη και διεθνώς είναι προϊόντα εξακριβωμένης ή και μη εξακριβωμένης ασφαλιστικής απάτης σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ. Η απάτη επιδρά αρνητικά στα οικονομικά αποτελέσματα των ασφαλιστικών, αρνητικά προς τους καταναλωτές, διαχέοντας τα αποτελέσματα σε όλη την οικονομία. Η απάτη χτυπά τους ασφαλισμένους που είναι συνεπείς και τυπικοί, καθώς καλούνται να πληρώσουν υψηλότερα ασφάλιστρα. Η απάτη, επίσης, πλήττει και τα δημόσια έσοδα λόγω της μη καταβολής φόρων από τους υπόχρεους.
Φαίνεται και αυτό απίστευτο αλλά οι απάτες μεγάλου βεληνεκούς θέτουν σε κίνδυνο μέχρι και την βιωσιμότητα των ασφαλιστικών. Είναι στους πέντε πρώτους μεγάλους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις και να περιέλθουν σε καθεστώς αφερεγγυότητας σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή και τις Επαγγελματικές Συντάξεις και την Ασφάλιση, (EIOPA).
Οι διαστάσεις της απάτης
Το φαινόμενο αντί να περιορίζεται αυξάνεται, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, (ΕΑΕΕ). Η έρευνα της ΕΑΕΕ αναδεικνύει ότι όσο αυξάνονται οι έλεγχοι κατά της απάτης τόσο περισσότερο αυξάνονται οι εξακριβωμένες περιπτώσεις. Δηλαδή, αυξάνοντας τους ελέγχους στο κλάδο αυτοκινήτου κατά 8%, από 6.068 έρευνες σε 6.561, οι εξακριβωμένες περιπτώσεις απάτης αυξήθηκαν κατά 55% από 2.318 σε 3.583 περιπτώσεις σε ετήσια βάση. Το οικονομικό όφελος, σύμφωνα με την ίδια έρευνα από την εξακρίβωση ψευδών απαιτήσεων για αποζημίωση, αυξήθηκε αντίστοιχα κατά 51%, από τα 4,9 εκατομμύρια ευρώ σε 7,5 εκατομμύρια ευρώ, συγκρίνοντας το ένα έτος με το άλλο έτος.
Ποιες είναι οι πιο δημοφιλείς μορφές απάτης
Οι πιο συχνές περιπτώσεις με το μεγαλύτερο οικονομικό αντίκτυπο είναι:
- Η σκηνοθέτηση και κατασκευή ασφαλιστικού γεγονότος ή η αλλοίωση του ασφαλιστικού γεγονότος όπως μπορεί να είναι η αντιστροφή υπαιτιότητας
- Η υπέρ-κοστολόγηση
- Η δήλωση ψευδών στοιχείων ασφάλισης που αλλοιώνουν την τιμολόγηση
- Η έκδοση πλαστών ασφαλιστηρίων όπως έχει συμβεί πολλές φορές στο πρόσφατο παρελθόν
- Η δήλωση ζημιών που δεν είναι συμβατές με τις συνθήκες που έγινε το ατύχημα
- Δήλωση ζημιών και απαίτηση για αποζημίωση σε σύντομο χρονικό διάστημα από την έναρξη της ασφάλισης είτε με την επέκταση του συμβολαίου και την προσθήκη νέων καλύψεων
- Δήλωση ατυχήματος σε αυτοκίνητα που ασφαλίζονται από τον ίδιο ασφαλιστικό διαμεσολαβούντα
- Συνεννοήσεις με συνεργεία επισκευής οχημάτων
- Αδυναμία προσκόμισης αποδεικτικών εγγράφων.
Η απάτη δεν αφορά μόνο το κομμάτι της αποζημίωσης
Η απάτη, όπως εξηγούν οι ειδικοί, δεν αφορά μόνο το κομμάτι της αποζημίωσης για τις ασφαλιστικές, δηλαδή τα λεφτά που καλούνται να πληρώσουν, αφορά και το κομμάτι του underwriting, δηλαδή το κομμάτι της αξιολόγησης του κόστους της ασφάλισης κινδύνων που αναλαμβάνει μία ασφαλιστική για τον πελάτη της. Αρκετοί ασφαλισμένοι δίνουν ανακριβή ή τελείως ψευδή στοιχεία για να πάρουν φτηνό ασφάλιστρο. Τέτοια στοιχεία μπορεί να είναι η διεύθυνση κατοικίας και η περιοχή, η αξία για παράδειγμα ενός οχήματος, αν μιλάμε για αυτοκίνητο. Η απάτη μπορεί να συμβεί και σε ασφαλιστήρια ζωής και υγείας. Έχουν παρατηρηθεί και φαινόμενα οργανωμένου εγκλήματος που στήνουν μεγάλες ζημιές για να αποκομίσουν μεγάλα κέρδη.
Σώζεται η κατάσταση; Μόνο με τη συνεργασία ασφαλιστικών με εταιρείες νέας τεχνολογίας
Όσο μειώνεται η απάτη τόσο πιο δίκαια ασφάλιστρα θα πληρώνουν οι ασφαλισμένοι που δεν “ανακατεύονται” σε τέτοιες επιχειρήσεις. Πώς μπορούν όμως να αντιμετωπιστούν οι καταστάσεις αυτές;
Οι ειδικοί τονίζουν με την ψηφιοποίηση και την συγκριτική ανάλυση των δεδομένων, προσθέτοντας ότι οι ασφαλιστικές θα πρέπει να πάρουν αποφάσεις, να αποδεχτούν τις νέες μεθόδους εργασίας, να συνεργαστούν με εταιρείες νέας τεχνολογίας. Τα big data analytics συμβάλουν στην πρόληψη, την ανίχνευση και τον σημαντικό περιορισμό του κινδύνου ασφαλιστικής απάτης, αν αξιοποιηθούν σωστά. Αρκετές ασφαλιστικές ακόμα χρησιμοποιούν παραδοσιακές μεθόδους αντιμετώπισης τέτοιων φαινομένων, χρησιμοποιώντας διακανονιστές ζημιών. Βεβαίως, τα μηχανήματα εντοπισμού απάτης δεν υποκαθιστούν τον άνθρωπο, μπορούν όμως να επεξεργαστούν στοιχεία και να δώσουν ένα προσανατολισμό.
Υπάρχει και το ΟΜΩΣ
Η ψηφιακή τεχνολογία, επισημαίνει η ΤτΕ, εγκυμονεί κινδύνους. Η χρήση αναλυτικών προσωπικών δεδομένων βοηθά τις ασφαλιστικές να εξειδικεύσουν τις υπηρεσίες τους, ΟΜΩΣ αυξάνει τις ευθύνες τους για την προστασία τους (των προσωπικών δεδομένων) ειδικά μετά την είσοδο του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (GDPR). Οι πελάτες θα πρέπει να γνωρίζουν τι δίνουν και οι ασφαλιστικές θα πρέπει κάνουν ορθή χρήση των δεδομένων με διαφάνεια και σεβασμό στα δικαιώματα των πελατών. Μέχρι σήμερα έχουν παρατηρηθεί σοβαρά φαινόμενα παραβίασης προσωπικών δεδομένων, όμως σημαίνει ότι η επιλογή των συνεργασιών, τόσο από πλευράς καταναλωτή - ασφαλιστικής όσο και από πλευράς προμηθευτή – ασφαλιστικής, θα πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά.
Σχόλια