Ελιές, λαβράκι και τσιπούρα τα ισχυρά «χαρτιά» των Ελλήνων εξαγωγέων στις ΗΠΑ

Ισχυρά «χαρτιά» των ελληνικών εξαγωγών, με προοπτικές μάλιστα περαιτέρω διείσδυσης στην τεράστια αγορά των ΗΠΑ, είναι οι ελιές με το μερίδιο αγοράς στην κατηγορία να υπερβαίνει το 70%, τα προϊόντα των ιχθυοκαλλιεργειών και, κυρίως, το λαβράκι και η τσιπούρα, ενώ στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας έχει καταγραφεί αυξανόμενη ζήτηση για τα ροδάκινα κομπόστα, τα λαχανικά και τα φρέσκα φρούτα, καθώς και για τα τυροκομικά προϊόντα, όπως σημειώνεται σε σχετικό έγγραφο της πρεσβείας μας.

Σημαντική είναι και η αύξηση των εξαγωγών μας σε οίνο (+4,2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος), με σταθερά αυξανόμενη αναγνωρισιμότητα της ποιότητάς του, διεθνώς. Οι μεγάλες προσπάθειες φορέων και παραγωγών τα τελευταία χρόνια φέρνουν τις ΗΠΑ στη δεύτερη σημαντικότερη αγορά μας. Επίσης, αναφέρεται ότι τα ελληνικά κρασιά γίνονται ολοένα και πιο ανταγωνιστικά τόσο σε ποιότητα όσο και σε τιμή και ο Αμερικανός καταναλωτής αρχίζει να τα γνωρίζει.

Από την άλλη, εκτιμάται πως υπάρχουν προοπτικές ανάπτυξης και για το ελαιόλαδο, παρά τη μείωση στις εξαγωγές το 2014 (-18,6%) και μεγάλα περιθώρια «εκμετάλλευσης» των ποιοτικών χαρακτηριστικών του στη συνείδηση των καταναλωτών. Αλλά, το ισχυρό lobbying των Καλιφορνέζων παραγωγών οι οποίοι προωθούν οργανωμένα και συστηματικά το εγχώριο ελαιόλαδο, με στρατηγικές την τελευταία διετία που στοχοποιούν το εισαγόμενο ευρωπαϊκό, κυρίως, ελαιόλαδο ως νοθευμένο ή αμφιβόλου ποιότητας, φαίνεται να έχει επηρεάσει κάποιες ομάδες καταναλωτών.

Τα βιομηχανικά προϊόντα

Αξιοσημείωτη είναι η θέση στην αγορά των ΗΠΑ όχι μόνο των τροφίμων, αλλά και των ελληνικών βιομηχανικών προϊόντων. Χαρακτηριστικά αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο ότι από τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα μας για το 2014 ήταν τα ξυραφάκια, όπου η Ελλάδα καταγράφεται ως 2ος προμηθευτής των ΗΠΑ, με μερίδιο επί των συνολικών εξαγωγών μας περίπου το 10% και εξαγωγές της τάξης των 106 εκατ. δολ. Επίσης, η Ελλάδα ήταν 2ος προμηθευτής των ΗΠΑ στα ρυμουλκούμενα και ημιρυμουλκούμενα με μερίδιο επί των συνολικών αμερικανικών εισαγωγών το 2014 31,5%, και 3ος προμηθευτής στους αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου από σίδηρο ή χάλυβα (με μερίδιο αγοράς στην κατηγορία, 11,1%). Σταθερά 1ος προμηθευτής των ΗΠΑ παραμένει η Ελλάδα στην κατηγορία βερμικουλίτης, περλίτης και χλωρίτες, μη εκτονωμένοι, με αξία εξαγωγών περίπου 15,2 εκ. δολ. ΗΠΑ και μερίδιο στην αμερικανική αγορά σχεδόν 51%.

Επίσης, τα κράματα αλουμινίου, τα δομικά υλικά και οι οικοδομικοί λίθοι (π.χ. μάρμαρο) και εν γένει οι ηλεκτρικές συσκευές, έχουν προοπτικές σε όλες τις αγορές-στόχους, μεταξύ των οποίων και στις ΗΠΑ. Τέλος, σημαντικές εξαγωγικές προοπτικές διαφαίνονται στην ελληνική βιομηχανία ένδυσης και την κλωστοϋφαντουργία, ενώ ανταγωνιστικοί τομείς θεωρούνται και οι ακόλουθοι: Τεχνολογίας και καινοτομίας, ΑΠΕ, υπηρεσιών (κυρίως συμβουλευτικές).

Σημειώνεται, ωστόσο, ότι στις κατηγορίες με τη μεγαλύτερη συνολική αξία εισαγωγών για τις ΗΠΑ, η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει χαμηλή διείσδυση και περιορισμένα μερίδια το 2014. Για παράδειγμα, με εξαγωγές περίπου 58 εκατ. δολ. ήταν ο 10ος κυριότερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ στα βιομηχανικά προϊόντα αλουμινίου (φύλλα, πλάκες, ταινίες, κλπ), ικανοποιώντας το 3% περίπου των συνολικών αναγκών της αμερικανικής αγοράς στην κατηγορία, συνολικής αξίας σχεδόν 2 δις δολαρίων.

Τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας

Οι λόγοι μη ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων, κατά την πρεσβεία μας, θα πρέπει να αναζητηθούν σε παγιωμένες παθογένειες, όπως το μικρό μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων, άλλως η κατακερματισμένη βάση παραγωγής, που αδυνατεί να καλύψει αγορές του όγκου της αμερικανικής, η έλλειψη εξωστρέφειας όλα τα προηγούμενα χρόνια, με τη χώρα να μην παράγει/διαθέτει επώνυμα και καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες που προσφέρουν αξία στην παγκόσμια αγορά και την επιχειρηματική κοινότητα να διακατέχεται από τη νοοτροπία του «φασόν» και του «χύμα». Βέβαια, αναφέρεται ότι παρατηρείται, αργά μεν, αλλά σταθερά, αλλαγή της ανωτέρω νοοτροπίας, συνεπεία της οικονομικής κρίσεως μάλλον που «εξώθησε» τους Έλληνες επιχειρηματίες στην αναζήτηση ευρωπαϊκών και διεθνών πρακτικών προώθησης των προϊόντων τους.

Από την άλλη, προστίθενται, κυρίως, τα μη δασμολογικά εμπόδια που δυσχεραίνουν τις ευρωπαϊκές εξαγωγές στις ΗΠΑ και πλήττουν, ως επί το πλείστον, μικρής κλίμακας οικονομίες, όπως: Εκτενείς εισαγωγικές διαδικασίες, καθυστερήσεις στα τελωνεία, διαφορετικά πρότυπα και κριτήρια (π.χ. φυτοϋγειονομικοί φραγμοί), διαφορετικό σύστημα προστασίας εμπορικών σημάτων, κλπ. Εν λόγω και άλλα εμπόδια στο διατλαντικό εμπόριο καλούνται ΕΕ και ΗΠΑ να επιλύσουν με τη διατλαντική εταιρική σχέση εμπορίου και επενδύσεων (TTIP).

Αναφορικά με τον κλάδο των τροφίμων, κρίνεται εξαιρετικά σημαντική η δημιουργία ενός εθνικού brand που να συνδέει τα προϊόντα με τη διατροφή, τον τουρισμό και τον πολιτισμό. Παράλληλα, κρίνεται σημαντική η διάχυση στην αμερικανική αγορά στοιχείων για τη διατροφική αξία των προϊόντων, συνοδευόμενων από πληροφορίες για τρόπους κατανάλωσή τους, για λόγους «εκπαίδευσης» των καταναλωτών.

Περαιτέρω, αξίζει να σημειωθεί ότι η καινοτομία είναι ιδιαίτερα ελκυστική για τον Αμερικανό καταναλωτή. Οι καινοτομικές συσκευασίες μπορούν να υπερκεράσουν ανταγωνίστριες μάρκες και να στοχεύσουν στην κάλυψη της ανάγκης των καταναλωτών στις ΗΠΑ για πρακτικότητα και ευκολία στην χρήση του προϊόντος. Το τρίπτυχο «ποιότητα - τιμή - συσκευασία» και το σημείο ισορροπίας των τριών αυτών παραμέτρων χρειάζεται να κατακτήσει ο Έλληνας εξαγωγέας, ώστε να εδραιωθούν τα προϊόντα του στη συνείδηση των Αμερικανών καταναλωτών και να κατορθώσουν να σταθούν διαχρονικά στην αγορά των ΗΠΑ. Η ανάδειξη της ποιότητας και της ποικιλίας των ελληνικών προϊόντων, σε συνδυασμό με την προσφορά μίας πρακτικής και εύκολης συσκευασίας σε προσιτή τιμή, εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα για την περαιτέρω διείσδυση των ελληνικών εξαγωγών στην πολλά υποσχόμενη αγορά των ΗΠΑ.

Τέλος, σημειώνεται ότι, όσοι σκέφτονται να επιχειρήσουν κάποιο άνοιγμα στις διεθνείς αγορές και δη στις ΗΠΑ, οφείλουν να γνωρίζουν τα μυστικά της αγοράς που ενδιαφέρονται να προσεγγίσουν επαγγελματικά, όπως, για παράδειγμα, τις διαδικασίες εισαγωγών και εξαγωγών, τις τελωνειακές και φορολογικές διαδικασίες, κλπ, ενώ κρίνεται αναγκαία η εκ των προτέρων χάραξη εξωστρεφούς στρατηγικής (σχέδιο δράσης, εντοπισμός αγοράς, κλπ).

Πηγή: skai.gr