Νέμεοι Αγώνες: Αναβιώνοντας το Πνεύμα του Ολυμπισμού

Πόσο δύσκολο ήταν να αναβιώσετε - μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες και την αναβίωσή τους έναν αιώνα πριν - τους αρχαίους αγώνες της Νεμέας; Ας μη ξεχνάμε ότι στους αγώνες της αρχαιότητας συμπεριλαμβάνονταν τα Ολύμπια, τα Νέμεα, τα Ίσθμια και τα Πύθια. Ποιο ήταν το κίνητρό σας για αυτή την τεράστιας σημασίας κίνηση;

Είμαστε μία ομάδα περίπου χιλίων ενεργών μελών από τριάντα διαφορετικές χώρες, η οποία δημιουργήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 1994 με σκοπό τη διεξαγωγή της αναβίωσης των αρχαίων αγώνων της Νεμέας. Σας παραπέμπουμε στην ιστοσελίδα μας, nemeangames.org, και στη σχετική ιδρυτική διακήρυξη:

«Πεποίθησή μας είναι ότι οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, παρά την προφανή, από πολλές απόψεις, επιτυχία τους, όλο και απομακρύνονται από τον μέσο άνθρωπο. Δική μας επιδίωξη είναι η δυνατότητα καθολικής συμμετοχής των ανθρώπων σε αγώνες που θα λαμβάνουν χώρα στην ιερή αρχαία Γη της Ελλάδας και θα αναβιώνουν το Πνεύμα του Ολυμπισμού. Και θα πετύχουμε το σκοπό μας ζωντανεύοντας αυθεντικές αρχαίες αθλητικές συνήθειες, στο αρχαίο Στάδιο της Νεμέας».

Με άλλα λόγια, δεν θεωρούμε την αναβίωσή μας ως έναν ανταγωνιστή των Ολυμπιακών Αγώνων, αλλά, αντιθέτως, ως επέκταση του ολυμπιακού κινήματος, ιδιαίτερα όσον αφορά στα μαθήματα που παίρνουμε από την Αρχαία Ελλάδα.

Οι συμμετέχοντες στους αγώνες μας εισέρχονται στο αρχαίο αποδυτήριο, φορούν απλούς λευκούς χιτώνες και περνούν ξυπόλητοι τη θολωτή στοά, όπου πολλοί αισθάνονται την παρουσία αρχαίων αθλητών, και τοποθετούν τα δάχτυλα των ποδιών τους στην ίδια αφετηρία που χρησιμοποιούσαν οι δρομείς πριν 2.400 χρόνια. Η επαφή με την Αρχαία Ελλάδα είναι άμεση και προκαλεί έμπνευση. Οι συμμετέχοντες φεύγουν με μια αίσθηση ανθρώπινης συνέχειας που ξεκινά από την Αρχαία Ελλάδα και φτάνει μέχρι τη σύγχρονη παγκόσμια κοινότητά μας.

Εμπεριέχει μόνο έμπνευση, τελικά, η προσπάθεια της αναβίωσης αρχαίων αγώνων;

Μακάρι να ήταν μόνο αυτό. Υπάρχει και το άλλο κομμάτι, το πιο δύσκολο. Μόνο στις προσπάθειες και στα έξοδα του Συλλόγου μας οφείλονται και οι εργασίες συντήρησης που έχουν πραγματοποιηθεί στο στάδιο τα τελευταία 15 χρόνια: κλάδεμα δέντρων και θάμνων, αποψιλώσεις, βάψιμο της πύλης και του φράχτη, αντικατάσταση ξύλινων καθισμάτων που έχουν σαπίσει κ.λπ.

Παρακαλούμε, μην ξεχνάτε ότι οι αγώνες μας πραγματοποιούνται κάθε τέσσερα χρόνια, αλλά υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες επισκεπτών κάθε χρόνο που έρχονται να δουν τη Νεμέα. Όλοι αυτοί θέλουμε να φεύγουν με την εντύπωση πως η Νεμέα τυγχάνει σωστής φροντίδας. Μάλιστα, έχουμε έρθει μέχρι και σε συμφωνία με την αρχαιολογική υπηρεσία για να αναζητήσουμε τους οικονομικούς πόρους για να κατασκευαστούν σύγχρονες τουαλέτες στην είσοδο του αρχαίου σταδίου.

Θεωρείτε ότι η Ελλάδα μπορεί ή δεν μπορεί να είναι εκπαιδευτικός προορισμός «κλασσικής» παιδείας όπως ήταν κάποτε;

Τα δεδομένα μιλάνε από μόνα τους. Το διάστημα Ιανουαρίου - Μαρτίου του 2015, τον Σύλλογό μας επισκέφθηκαν 16 διαφορετικά γκρουπ, μεταξύ των οποίων το Κρατικό Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνας, το Κολλέγιο St. Mary's από τη Moraga της Καλιφόρνιας, το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, το Κολλέγιο Dartmouth, το 57ο Γυμνάσιο Αθηνών και το Γυμνάσιο Λεβιδίου. Υπήρξαν και άλλα γκρουπ που δεν επισκέφθηκαν το γραφείο μας και τις λεπτομέρειες των οποίων δεν γνωρίζουμε. Προσέξτε ότι όλα αυτά ήταν γκρουπ μαθητών ή φοιτητών που είχαν έρθει στη Νεμέα για να μάθουν. Πώς όμως μπορεί να υπάρξει «εκπαιδευτικός τουρισμός» όταν οι αρχαιολογικοί χώροι κλείνουν;

Τι λοιπόν κάνουμε λάθος;

Μια γρήγορη ματιά στο παράδειγμα της Νεμέας είναι αρκετή. Για αρκετά χρόνια, στον Σύλλογό μας είχε επιτραπεί να πληρώσει τους μισθούς επιπρόσθετων φυλάκων, έτσι ώστε η Νεμέα να παραμείνει ανοιχτή. Δίνουμε εδώ το παράδειγμα του 2016 με στατιστικά από την ΕΛΣΤΑΤ:

Τα νούμερα με κίτρινο (Ιανουάριος - Απρίλιος) είναι αυτά που προέκυψαν το διάστημα που ο Σύλλογός μας πλήρωνε τους επιπρόσθετους φύλακες. Διαφορετικά, η Νεμέα θα ήταν κλειστή αυτούς τους μήνες. Προσέξτε όμως πως η Νεμέα έκλεισε πάλι για δύο μήνες στο τέλος του έτους, όταν δεν μας επετράπη να πληρώσουμε ξανά για να τοποθετηθούν φύλακες.

Είμαστε λοιπόν τόσο ανοργάνωτοι;

...και ακόμα περισσότερο. Για παράδειγμα, το Σάββατο 30 Δεκεμβρίου 2017 υπήρχαν δύο νοικιασμένα αυτοκίνητα στον χώρο στάθμευσης του μουσείου και οκτώ άνθρωποι που κοιτούσαν πίσω από το φράχτη τον Ναό του Νεμείου Διός στο βάθος. Ήταν δύο οικογένειες, η καθεμιά με άντρα, γυναίκα και δύο παιδιά σε εφηβική ηλικία.

Αποδείχθηκε πως ήταν γείτονες από την Santa Cruz της Καλιφόρνιας και πως μία από τις συζύγους είχε καταφέρει να πείσει τον σύζυγό της, και έπειτα τους γείτονές, να έρθουν εκείνη τη χρονιά στην Ελλάδα, στις διακοπές των Χριστουγέννων, και ως αποκορύφωμα του ταξιδιού να επισκεφθούν τη Νεμέα. Όλοι τους ήταν πολύ απογοητευμένοι που η Νεμέα ήταν κλειστή. Μία από τις μητέρες ανέφερε πως οι χριστουγεννιάτικες διακοπές είναι η καλύτερη περίοδος – ουσιαστικά, η μόνη δυνατή περίοδος – για να μπορέσουν όλα τα μέλη της οικογένειάς τους να έρθουν μαζί στην Ελλάδα. Εξεπλάγη που η Ελλάδα αυτό δεν το καταλάβαινε.

Τα διεθνή πρωτοσέλιδα του ελληνικού τουρισμού κυριαρχούνται από προορισμούς όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη. Θα μπορούσαν άραγε προορισμοί όπως η Ολυμπία και η Νεμέα να δημιουργήσουν αντίστοιχη φήμη; αν ναι πώς;

Πρώτον, σημειώστε πως η Ολυμπία και η Νεμέα δεν είναι νησιά και, επιπλέον πως είναι αρχαιολογικοί χώροι που βρίσκονται υπό την επίβλεψη του Υπουργείου Πολιτισμού (σε αντίθεση με τις παραλίες των νησιών), κάτι που δυσκολεύει τη διαχείρισή τους.

Παρατάυτα, πιστεύουμε πως πρέπει να αναπτυχθεί μια οργανωμένη και συστηματική «υποδομή εκπαιδευτικού τουρισμού». Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε αναπτύξει κι εμείς ένα σχέδιο για μια Σχολή Αρχαίου Ελληνικού Αθλητισμού κοντά στον αρχαιολογικό χώρο Νεμέας, η οποία θα στεγάζεται σε πλήρους κλίμακας αντίγραφα του «Ξενώνα» και του «Λουτρού», όπου οι αρχαίοι αθλητές διέμεναν και προπονούνταν για τα αγωνίσματά τους.

Αυτά τα κτίρια θα μπορούσαν επίσης να χρησιμεύσουν ως ξενοδοχεία για επισκέπτες που θα ζούσαν για λίγες ώρες ή ημέρες σαν Αρχαίοι Έλληνες – ακόμα μία «αναβίωση». Εάν πετύχουμε, τότε ο ρόλος της Νεμέας στο να επιμορφώνει τους ανθρώπους σχετικά με την Αρχαία Ελλάδα θα έχει αυξηθεί ακόμα πιο πέρα και από την τωρινή του επιτυχία.

Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο και τις πληροφορίες. Που θα μπορούσε να σας βρει όποιος επιθυμεί να στηρίξει την προσπάθειά σας;

Οι επόμενοι αγώνες θα γίνουν στις 26-28 Ιουνίου 2020. Για να λάβει μέρος κάποιος πρέπει να δηλώσει τη συμμετοχή του πριν από την 1η Μαΐου 2020. Φυσικά οι εγγραφές δεν έχουν ανοίξει ακόμα. Ευχόμαστε πραγματικά να λάβετε μέρος και είστε όλοι καλοδεχούμενοι για να εμπνευστείτε μαζί μας!