Political entrepreneurship: Γιατί χρειαζόμαστε μια νέα γενιά πολιτικών επιχειρηματιών;

Ένας όρος, ωστόσο, όχι τόσο ευρεία διαδεδομένος στην Ελλάδα αλλά αρκετά γνωστός ως πρακτική στην υπόλοιπη Ευρώπη και στην Αμερική είναι ο Political Entrepreneur και η πρακτική, Political Entrepreneurship. Ο όρος πολιτικός επιχειρηματίας μπορεί να αναφέρεται σε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:

• κάποιος (συνήθως ενεργός στους τομείς της πολιτικής ή των επιχειρήσεων) που ιδρύει ένα νέο πολιτικό σχέδιο, ομάδα ή πολιτικό κόμμα,
• ένας επιχειρηματίας που επιδιώκει να αποκτήσει κέρδη μέσω επιδοτήσεων, προστατευτισμού, κυβερνητικών συμβάσεων ή άλλων παρόμοιων ευνοϊκών ρυθμίσεων από τις κυβερνήσεις μέσω πολιτικής επιρροής (γνωστός και ως «ενοικιαστής»).
• ένας πολιτικός παράγοντας (όχι απαραιτήτως πολιτικός) που επιδιώκει να προωθήσει τη δική του πολιτική καριέρα και δημοτικότητα, επιδιώκοντας τη δημιουργία μιας εύπεπτης πολιτικής (Political entrepreneur)

Ο ορισμός από τον γκουρού του είδους, Choi Taewook (2004), αναφέρει πως «ο πολιτικός επιχειρηματίας αναφέρεται σε έναν πολιτικό φορέα που επιδιώκει να κερδίσει ορισμένα πολιτικά και κοινωνικά οφέλη σε αντάλλαγμα για την παροχή των κοινών αγαθών που μπορούν να μοιραστούν από ένα ανοργάνωτο κοινό. Αυτά τα κοινά αγαθά που οι πολιτικοί επιχειρηματίες προσπαθούν να προσφέρουν στον πληθυσμό γενικά περιλαμβάνουν ξένη και εγχώρια δημόσια πολιτική, ενώ τα οφέλη που ελπίζουν να κερδίσουν περιλαμβάνουν τη στήριξη των ψηφοφόρων, τη δημόσια αναγνώριση και την προσωπική δημοτικότητα».

Η κυνική ανάλυση των παραπάνω ορισμών θα μπορούσε να οδηγήσει στο συμπέρασμα της αγοραπωλησίας της πολιτικής δημιουργίας με αντάλλαγμα τη δόξα, την αναγνώριση και την άσκηση άμεσης και έμμεσης επιρροής. Ίσως και να έχουν δίκιο οι κυνικοί αναλυτές, ωστόσο, αν λάβουμε υπόψη μας το momentum, θέτουμε την έννοια του πολιτικού επιχειρείν στη σωστή βάση.

Κάθε εμπλεκόμενος στην πολιτική αρένα, προσπαθεί να επιτύχει. Η επιτυχία αυτή, τουλάχιστον στα πολιτικά πλαίσια, έχει προκαθορισμένες παραμέτρους οι οποίες είναι η εκλογή, η άσκηση πολιτικής, η επιρροή για την προώθηση πολιτικών ωφέλιμων στο κοινό καλό και η πολιτική ανέλιξη.

Συγκρίνοντας τις προαναφερθείσες παραμέτρους με τις αντίστοιχες, βασικότερες στο παραδοσιακό επιχειρείν, εντοπίζουμε ομοιότητες, ταυτίζοντας την εκλογή με το κέρδος, την άσκηση πολιτικής με την επιτυχημένη επιχειρηματική δράση, την επιρροή με την δημιουργία δυνατού brand name και την ανέλιξη με την αντίστοιχη επιχειρηματική.

Άλλωστε, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως η άσκηση πολιτικής και η τακτική νομισματοποίησης της ουσιαστικά αγνοεί το γεγονός ότι οι πολιτικοί επιχειρηματίες δημιουργούν ιδέες και καινοτομίες και ενεργούν ως νέοι ηγέτες στον τομέα της πολιτικής. Πρόκειται για άτομα και ομάδες που επιδιώκουν να βελτιώσουν την επιστήμη και την τέχνη της πολιτικής μέσω ριζικών και ριζοσπαστικών αλλαγών. Οι ιδρυτές των κινήσεων όπως οι Chartists και Suffragettes, οι καπιταλιστές, οι Futurists και οι Luddites ήταν όλοι πολιτικοί επιχειρηματίες.

Η αξία του όρου και της σημασίας του έγκειται στην ξεχωριστή του περιγραφή των ανθρώπων που καταλήγουν σε νέους τρόπους επίλυσης πολιτικών προβλημάτων όσον αφορά την πολιτική φιλοσοφία, την πολιτική τεχνολογία, τις πολιτικές εκστρατείες και τη διακυβέρνηση (The rise of the political entrepreneur and why we need more of them).

Άρα, ποιο είναι το ουσιαστικό πεδίο δράσης των πολιτικών επιχειρηματιών, στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση που διανύουμε και στην κορύφωση της παγκοσμιοποίησης; Σήμερα, βλέπουμε ήδη νέα κινήματα και κοινότητες να αυξάνονται ανταποκρινόμενες στις προκλήσεις αυτής της βιομηχανικής επανάστασης. Για παράδειγμα, οι οδηγοί της Deliveroo και Uber έχουν οργανώσει μέσω της WhatsApp να αντιμετωπίζουν τους εργοδότες τους, ως απάντηση στο καθεστώς αμοιβών και απασχόλησης. Η Nat Whalley ίδρυσε την Organize Platform, μια νέα τεχνολογική εταιρεία που παρέχει τα εργαλεία για να οργανωθούν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Το Civic Triage αυτοματοποιεί τα πολιτικά καθήκοντα αντικαθιστώντας την παρεμβατικότητα των πολιτικών με ένα chatbot. Υπάρχουν πολλοί πολιτικοί επιχειρηματίες που χρησιμοποιούν το AI και πιο παραδοσιακά μέσα πολιτικής επιρροής για να διαταράξουν θετικά την πολιτική.

Γιατί χρειαζόμαστε μια νέα γενιά πολιτικών επιχειρηματιών;

Η εποχή μας παρουσιάζει μοναδικά προβλήματα που επιζητούν καινοτόμες λύσεις και όχι εφαρμογές μικροπολιτικής. Στην εποχή της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης, η παγκόσμια κοινωνία πρέπει να καταλάβει ότι πραγματεύεται την αυτοματοποίηση των θέσεων εργασίας, τη μετατόπιση της εξουσίας προς τις παγκόσμιες εταιρείες τεχνολογίας, τα fake news που στρεβλώνουν την όποια πολιτική συζήτηση, τις απειλές για την ουδετερότητα του δικτύου και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο καθώς και την ιδιοκτησία των δεδομένων των πολιτών και τις νέες μορφές εργασίας που χαρακτηρίζονται από ευελιξία, συμμετοχικότητα, ανοχή και αποδοχή.

Πώς μπορούμε να αναπτύξουμε την πολιτική επιχειρηματικότητα σε ευρύτερο επίπεδο;

Η θέσπιση μιας νέας γενιάς πολιτικών επιχειρηματιών, απαιτεί την ευρύτερη συμμετοχή στην πολιτική. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η συμμετοχή σε πολιτικά κόμματα είναι μικρότερη από 2%, ενώ πολιτικά γεγονότα όπως το Brexit, η πολιτική κρίση στην Ισπανία καθώς και η διακυβέρνηση των Η.Π.Α. πλήττουν τον θεσμό περαιτέρω

Σε αντίθεση με τον εφησυχασμό των παλαιών πρακτικών και τη συνήθεια και την έλλειψη δημιουργικότητας, πρέπει να αναρωτηθούμε: ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος;

Το πολιτικό επιχειρείν μπορεί να βρει νέες ιδέες, τεχνολογίες, πολιτικές, οράματα και πολιτικές ενέργειες για να διασφαλίσουμε ότι η εξελικτική κοινωνική πορεία θα βελτιώσει την κατάσταση του κόσμου. Αυτό μπορεί να συμβεί με τη διαφοροποίηση της συμμετοχής των πολιτικών κομμάτων, την εκπαίδευση των μελλοντικών πολιτικών επιχειρηματιών, την εμπλοκή των σημερινών πολιτικών ηγετών στις αλλαγές και την ανάπτυξη μιας νέας πολιτικής φιλοσοφίας που θα καθοδηγεί τους ηγέτες όλων των πολιτικών χρωματισμών σε αυτή τη νέα εποχή.