H ΕΕ σταθμίζει τις δυνατότητες να σπάσει τη «γυάλινη οροφή» για τις γυναίκες στα ΔΣ

Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύτηκε σήμερα δείχνει ότι έναν χρόνο αφού η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κα Viviane Reding, Επίτροπος της ΕΕ αρμόδια για θέματα δικαιοσύνης, κάλεσε τις επιχειρήσεις να λάβουν αξιόπιστα εθελοντικά μέτρα, η πρόοδος που επιτεύχθηκε όσον αφορά την αύξηση του αριθμού των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια των επιχειρήσεων, ήταν περιορισμένη.

Μόνο ένα από τα επτά μέλη των διοικητικών συμβουλίων στις σημαντικότερες επιχειρήσεις της Ευρώπης είναι γυναίκα (13,7%). Το ποσοστό αυτό είναι ελαφρά καλύτερο από το 11,8% το 2010. Ωστόσο, με το ρυθμό αυτό θα πρέπει να περάσουν περισσότερο από 40 χρόνια για να επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό η ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων (τουλάχιστον 40% για κάθε φύλο).

Η ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων σε υψηλές θέσεις έχει αποδειχτεί ότι αυξάνει τις επιχειρηματικές επιδόσεις, βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα και εξασφαλίζει μεγαλύτερα οικονομικά κέρδη. Για παράδειγμα, έκθεση της εταιρίας McKinsey διαπίστωσε ότι εταιρείες με ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων έχουν 56% υψηλότερα κέρδη εκμετάλλευσης από ό, τι οι εταιρείες μόνο με άνδρες. Η Ernst & Young εξέτασε τις 290 μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες. Διαπιστώθηκε ότι τα κέρδη στις εταιρείες με τουλάχιστον μία γυναίκα στο διοικητικό συμβούλιο ήταν σημαντικά υψηλότερα από ό, τι στις εταιρείες χωρίς κανένα γυναικείο μέλος του συμβουλίου.

Η Επιτροπή, προκειμένου να προσδιορίσει τα κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενδημικής έλλειψης ποικιλότητας ως προς το φύλο στα διοικητικά συμβούλια των εισηγμένων εταιρειών στην Ευρώπη, δρομολόγησε σήμερα δημόσια διαβούλευση. Η Επιτροπή συγκεντρώνει απόψεις για ενδεχόμενα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των νομοθετικών, σε επίπεδο Ένωσης ώστε να αποκατασταθεί η ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών. Η διαβούλευση θα διαρκέσει έως τις 28 Μαΐου 2012. Με βάση τα αποτελέσματα της διαβούλευσης, η Επιτροπή θα αποφασίσει αργότερα για την περαιτέρω δράση της.

Η σημερινή έκθεση για την ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων στα διοικητικά συμβούλια δημοσιεύεται ένα χρόνο αφού η κα Viviane Reding, Επίτροπος της ΕΕ αρμόδια για θέματα δικαιοσύνης, προκάλεσε τις εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες της Ευρώπης να αυξήσουν οικειοθελώς τον αριθμό των γυναικών στα διοικητικά συμβούλιά τους υπογράφοντας την «Επίσημη δέσμευση για την προώθηση των γυναικών στην ηγεσία των επιχειρήσεων της Ευρώπης». Υπογράφοντας αυτή την επίσημη δέσμευση, οι εταιρείες δεσμεύονται να αυξήσουν τη γυναικεία εκπροσώπηση στα διοικητικά συμβούλιά τους κατά 30% μέχρι το 2015 και κατά 40% μέχρι το 2020. Ωστόσο, στη διάρκεια των προηγούμενων δώδεκα μηνών, μόνο 24 εταιρείες σε όλη την Ευρώπη υπέγραψαν την επίσημη δέσμευση.

«Πριν από ένα χρόνο, ζήτησα από τις εταιρείες να αυξήσουν οικειοθελώς την παρουσία των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών. Το αίτημα αυτό υποστηρίχτηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και διαβιβάστηκε στις επιχειρηματικές οργανώσεις από τα υπουργεία απασχόλησης, κοινωνικών υποθέσεων και ισότητας των φύλων σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ. Ωστόσο, διαπιστώνω προς μεγάλη μου λύπη ότι παρά τα αιτήματά μας, η αυτορρύθμιση δεν έχει αποφέρει μέχρι στιγμής ικανοποιητικά αποτελέσματα,» δήλωσε η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Επίτροπος της ΕΕ αρμόδια για θέματα δικαιοσύνης, κα Viviane Reding. «Η έλλειψη γυναικών σε υψηλές διοικητικές θέσεις στον επιχειρηματικό κόσμο βλάπτει την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης και παρεμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ – συγκεκριμένα, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες και η Ισπανία – έχουν αρχίσει να επιλαμβάνονται της κατάστασης θεσπίζοντας νομοθεσία που εισάγει ποσοστώσεις όσον αφορά το φύλο για τα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών. Ορισμένες χώρες – Δανία, Φιλανδία, Ελλάδα, Αυστρία και Σλοβενία – έχουν θεσπίσει κανόνες για την ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων στα διοικητικά συμβούλια των κρατικών εταιρειών. Προσωπικά, δεν είμαι ένθερμη οπαδός των ποσοστώσεων. Ωστόσο, με ικανοποιούν τα αποτελέσματά τους. Παρατηρώ επίσης ότι επιχειρήσεις που λειτουργούν διασυνοριακά στην εσωτερική αγορά ενδέχεται να πρέπει να συμμορφωθούν με διαφορετικούς εθνικούς νόμους για ποσοστώσεις εάν θέλουν να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων έργων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το νομοθετικό πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2012 περιλαμβάνει πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής. Σήμερα, καλώ το κοινό – μεμονωμένες επιχειρήσεις, τους κοινωνικούς εταίρους, ενδιαφερόμενες ΜΚΟ και πολίτες – να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το είδος των μέτρων που η ΕΕ θα έπρεπε να λάβει για να αντιμετωπίσει την έλλειψη ποικιλότητας φύλων στα διοικητικά συμβούλια. Πιστεύω ότι έφτασε η ώρα η Ευρώπη να σπάσει τη γυάλινη οροφή που συνεχίζει να φράζει την πρόσβαση των προικισμένων γυναικών στην ηγεσία των εισηγμένων εταιρειών της Ευρώπης. Θα συνεργαστώ στενά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και όλα τα κράτη μέλη για να φέρω την αλλαγή.»

Η πρόοδος για τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των δύο φύλων στα διοικητικά συμβούλια της Ευρώπης κατά τον προηγούμενο χρόνο ήταν η σημαντικότερη εδώ μεγάλο χρονικό διάστημα (αύξηση κατά 1,9 ποσοστιαία μονάδα από τον Οκτώβριο του 2010 μέχρι τον Ιανουάριο του 2012, σε σύγκριση με τη μακροχρόνια μέση αύξηση του 0,6% ετησίως καθ’όλη την τελευταία δεκαετία). Η αύξηση αυτή μπορεί να αποδοθεί στα αιτήματα της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και σε σειρά εθνικών νομοθετικών πρωτοβουλιών. Η Γαλλία, που το 2011 θέσπισε νομοθεσία για την ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων στα διοικητικά συμβούλια, είναι υπεύθυνη από μόνη της για το ήμισυ περίπου της αύξησης στην ΕΕ. Ωστόσο, συνολικά η αλλαγή παραμένει πεισματικά αργή. Ο αριθμός γυναικών που προεδρεύουν των διοικητικών συμβουλίων σημαντικών εταιρειών έχει ελαττωθεί, με αποτέλεσμα από 3,4% το 2010 να μειωθεί σε 3,2% τον Ιανουάριο του 2012.

Οι λαοί της Ευρώπης είναι σαφώς σύμφωνοι ότι η κατάσταση αυτή θα πρέπει να αλλάξει. Το 88% των Ευρωπαίων πιστεύει ότι εφόσον είναι εξίσου ικανές, οι γυναίκες θα πρέπει να εκπροσωπούνται εξίσου στις διευθυντικές θέσεις στις επιχειρήσεις, σύμφωνα με νέα έρευνα του Ευρωβαρομέτρου που δημοσιεύτηκε σήμερα. Εντωμεταξύ, το 76% των Ευρωπαίων πιστεύει ότι οι γυναίκες έχουν τα απαραίτητα προσόντα. Τέλος, το 75% των ερωτηθέντων είναι υπέρ της θέσπισης νομοθεσίας για την ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών, και η σχετική πλειονότητα των ερωτηθέντων (49%) δήλωσαν ότι τα χρηματικά πρόστιμα είναι ο πλέον αποτελεσματικός μηχανισμός για την επιβολή ανάλογης νομοθεσίας.

Ιστορικό

Διαρκώς περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι η πιο ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων στη διαδικασία λήψης οικονομικών αποφάσεων αποφέρει οικονομικά οφέλη. Η παρουσία περισσότερων γυναικών σε διευθυντικές θέσεις μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία ενός παραγωγικότερου και περισσότερου καινοτόμου περιβάλλοντος και να βελτιώσει γενικά τις επιδόσεις της επιχείρησης. Αυτό ενισχύει την ανταγωνιστικότητα. Οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 60% των νέων πτυχιούχων πανεπιστημίου, αλλά λίγες μόνο ανέρχονται στην ιεραρχία των εταιρειών. Το άνοιγμα των ανώτερων θέσεων λειτουργεί ως κίνητρο για τις γυναίκες ώστε να εισέλθουν και να παραμείνουν στο εργατικό δυναμικό, γεγονός που θα συμβάλει στην αύξηση των ποσοστών γυναικείας απασχόλησης και τη βελτίωση του δυναμικού των γυναικών ως ανθρώπινων πόρων. «Εάν θέλουμε να επιτύχουμε τον στόχο που έθεσε η στρατηγική «Ευρώπη 2020» - η στρατηγική ανάπτυξης της ΕΕ – δηλαδή να αυξηθεί το ποσοστό απασχόλησης για γυναίκες και άνδρες ηλικίας 20-64 ετών σε 75%, πρέπει να καταστήσουμε την ποικιλότητα φύλων αναπτυξιακό πλεονέκτημα», δήλωσε η Επίτροπος κα Viviane Reding.

Η προώθηση μεγαλύτερου βαθμού ισότητας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων είναι ένας από τους στόχους του Ευρωπαϊκού Χάρτη των Γυναικών, που υπήρξε πρωτοβουλία του Πρόεδρου José Manuel Barroso και της Αντιπροέδρου Reding, τον Μάρτιο του 2010. Η Επιτροπή έδωσε συνέχεια σε αυτές τις δεσμεύσεις υιοθετώντας τη Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων, τον Σεπτέμβριο του 2010, για τα επόμενα πέντε έτη, η οποία περιλαμβάνει τη διερεύνηση στοχευμένων πρωτοβουλιών για να αυξηθεί η παρουσία γυναικών στις ανώτερες βαθμίδες της διαδικασίας λήψης οικονομικών αποφάσεων. Στο Πρόγραμμα Εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2012 ανακοινώνει νομοθετική πρωτοβουλία για την επίτευξη πιο ισόρροπης εκπροσώπησης των δύο φύλων στις εταιρείες των οποίων οι μετοχές είναι εισηγμένες σε χρηματιστήριο.

Η σημερινή έκθεση της Επιτροπής δείχνει ότι παρά κάποιες πρόσφατες θετικές εξελίξεις, ιδίως στις χώρες που έχουν εισαγάγει ποσοστώσεις όσον αφορά το φύλο, η πρόοδος παραμένει αργή. Επίσης, παρατηρούνται μεγάλες διαφορές μεταξύ χωρών, με γυναίκες να εκπροσωπούν το 27% των διοικητικών συμβουλίων στις μεγαλύτερες φιλανδικές εταιρείες και 26% στη Λετονία, αλλά μόνο 3% στη Μάλτα και 4% στην Κύπρο.