Γιατί οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν και ακολουθούν πολιτικές που αποτυγχάνουν ξεκάθαρα; Γιατί οι εταιρείες υιοθετούν ανόητες στρατηγικές που προκαλούν τεράστιες απώλειες; Γιατί οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, τα δικηγορικά γραφεία και οι θρησκευτικές οργανώσεις κάνουν αυτοκαταστροφικά λάθη; Και το παράδοξο είναι πως πολλά από τα στελέχη των παραπάνω παραδειγμάτων είχαν διαφορετική άποψη αλλά η φωνή τους δεν ακούστηκε.
Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, οι επιστήμονες έχουν σημειώσει πρόοδο στην κατανόηση του γιατί τα άτομα κάνουν άσκοπες επιλογές και γιατί οι ομάδες δεν διορθώνουν και συχνά επιδεινώνουν τα λάθη των μελών τους. Η συνηθέστερη και πιο καταστροφική αποτυχία της ομαδικής διαδικασίας είναι η ατελής ανταλλαγή πληροφοριών και η σιωπή στα πλαίσια μίας κίβδηλης συναίνεσης. Ένα σημαντικό σύμπτωμα της αποτυχημένης επικοινωνίας, τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στις κυβερνήσεις, είναι η ομαδική πόλωση, που σημαίνει ότι, μετά από συζήτηση, οι ομάδες καταλήγουν να υιοθετούν μια πιο ακραία εκδοχή του τι νόμιζαν τα μέλη τους προτού καν αρχίσουν να μιλάνε. Επίσης, η συμφωνία με την πλειοψηφία και άρνηση έκφρασης προσωπικής άποψης και αντίδρασης στις αποφάσεις.
Πώς όμως μπορούν να αμβλυνθούν τα αρνητικά φαινόμενα της ομαδικής λήψης αποφάσεων;
Δημιουργία μιας κουλτούρας κριτικής σκέψης
Όταν οι άνθρωποι σιωπούν στην ομαδική συζήτηση, είναι συχνά επειδή πιστεύουν ότι η φήμη τους θα πληγεί και ότι θα τιμωρηθούν, δεν ανταμειφθούν, για την αποκάλυψη πληροφοριών που διαφέρουν από τη θέση της πλειοψηφίας.
H δημιουργία μίας κουλτούρας κριτικής σκέψης και η ενθάρρυνση και η ανταμοιβή συμπεριφορών που προωθούν αυτή την κουλτούρα είναι ένα βήμα προς την άμβλυνση του φαινομένου της οργανωσιακής σιωπής. Η ανώτατη διοίκηση είναι υπεύθυνη ώστε στη φιλοσοφία και τις αξίες της επιχείρησης να είναι η κριτική και αντισυμβατική σκέψη και, το πιο σημαντικό, η ελευθερία έκφρασής της.
Η παγίδα της πληροφόρησης
Ας υποθέσουμε ότι 10 άτομα πρέπει να αποφασίσουν εάν θα προχωρήσουν σε ένα νέο προϊόν. Ας υποθέσουμε επίσης ότι η πλειοψηφία τους έχει πληροφορίες που υποστηρίζουν σθεναρά την έναρξη, αλλά ότι δύο μέλη έχουν αντίθετες πληροφορίες, αποδεικνύοντας ότι η εκτόξευση θα αποτύχει. Οι δεκαετίες μελετών υποδηλώνουν ότι η ομάδα είναι πιθανό να προχωρήσει με το προϊόν. Ο λόγος είναι ότι οι ομάδες επηρεάζονται υπερβολικά από κοινές πληροφορίες, δηλαδή πληροφορίες που έχουν ήδη τα περισσότερα ή όλα τα μέλη τους. Οι πληροφορίες που αρχικά είναι γνωστές σε λίγα μόνο μέλη θα έχουν ελάχιστες επιπτώσεις.
Οι ηγέτες μπορούν να κάνουν τις ομάδες αποτελεσματικές στη λήψη αποφάσεων υπογραμμίζοντας την επιθυμία τους να ακούσουν όλες τις απόψεις, συμπεριλαμβανομένων των αποκλινουσών απόψεων.. Οι ηγέτες μπορούν να αρνούνται να δηλώσουν από την αρχή μια σταθερή άποψη, η οποία δημιουργεί χώρο για τους άλλους να μοιράζονται τις σκέψεις τους πιο ελεύθερα.
Επιπλέον, το φιλτράρισμα των πληροφοριών με όρους όχι μόνο ποσοτικούς αλλά και ποιοτικούς είναι απαραίτητο. Η προέλευση των πληροφοριών και η εγκυρότητα τους πρέπει να διερευνηθεί και αναλόγως να αξιοποιηθεί στη λήψη αποφάσεων.
Εστιάζοντας στην ομαδική και όχι στην ατομική επιτυχία
Τα μέλη της ομάδας συχνά αποτυγχάνουν να αποκαλύψουν αυτό που γνωρίζουν επειδή πιστεύουν ότι δεν θα επωφεληθούν προσωπικά από αυτό. Ο δικός τους λογισμός υποστηρίζει τη σιωπή. Ωστόσο, οι οργανώσεις μπορούν να αλλάξουν τα κίνητρα, έτσι ώστε τα άτομα να επιβραβευθούν εάν η ομάδα πετύχει. Σε στρατιωτικές ομάδες, όλοι τιμωρούνται εάν αποτύχει ένα μέλος της ομάδας και οι ανταμοιβές δίνονται σε επίπεδο ομάδας, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης. Αυτή η μέθοδος μπορεί να παράγει εκπληκτική απόδοση μίας ομάδας.
Οι άνθρωποι είναι πολύ πιο πιθανό να αποκαλύψουν αυτό που γνωρίζουν όταν αισθάνονται ότι έχουν πάντα να κερδίσουν από μια σωστή απόφαση ομάδας. Αλλά αν τα μέλη των ομάδων επικεντρωθούν στις δικές τους προοπτικές και όχι στην ομάδα, η ομάδα είναι πολύ πιο πιθανό να μην οδηγηθεί στα επιθυμητά αποτελέσματα.
Γνωρίζοντας τη σημασία των καθορισμένων ρόλων
Φανταστείτε ότι μια ομάδα αποτελείται από άτομα με συγκεκριμένους ρόλους που εκτιμούν και γνωρίζουν όλα τα μέλη της ομάδας. Ένα άτομο μπορεί να έχει ιατρική εμπειρία. Άλλος μπορεί να είναι δικηγόρος. Ένα τρίτο μπορεί να γνωρίζει τις δημόσιες σχέσεις. Ένα τέταρτο μπορεί να είναι στατιστικός. Μια τέτοια ομάδα είναι πιθανό να πάρει τις πληροφορίες που χρειάζεται απλώς και μόνο επειδή κάθε μέλος γνωρίζει εκ των προτέρων ότι ο καθένας έχει κάτι ιδιαίτερο να συμβάλει.
Εάν ένας manager θέλει να μάθει τι σκέφτονται τα μέλη της ομάδας, βοηθά να δίνει στους ανθρώπους ξεχωριστούς ρόλους και να πει στα μέλη, προτού ξεκινήσει η συζήτηση, ότι όλοι έχουν διαφορετικές και σχετικές πληροφορίες για να συνεισφέρουν. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι συναντήσεις με πρόσωπο με πρόσωπο γνωριμία είναι κρίσιμες, ιδιαίτερα για τις ομάδες των οποίων τα μέλη εργάζονται σε διαφορετικές τοποθεσίες.
Σχόλια