Ανάπτυξη συσκευής για τη μέτρηση αντιοξειδωτικών στα τρόφιμα και στο αίμα

Πρόκειται περί ενώσεων που είτε παράγονται από τον ίδιο τον οργανισμό μας φυσιολογικά, είτε προσλαμβάνονται μέσω της τροφής. Παίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην προστασία σε επίπεδο τόσο του κυττάρου όσο και ολόκληρου του οργανισμού από τις ελεύθερες ρίζες και έχει συσχετιστεί εδώ και χρόνια με πληθώρα παθολογικών καταστάσεων όπως διάφοροι καρκίνοι, καρδιαγγειακά νοσήματα, νευροεκφυλιστικές ασθένειες και άλλα.

Οι ελεύθερες είναι εν δυνάμει βλαβερά μόρια που μπορούν να παραχθούν ως παραπροϊόν του μεταβολισμού μας όσο και από εξωγενείς πηγές, όπως το κάπνισμα ή η ατμοσφαιρική ρύπανση. Διαδραματίζουν σημαντικό φυσιολογικό ρόλο κι έτσι σε μικρές ποσότητες χρειάζονται για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού.

Ωστόσο, όταν βρίσκονται σε περίσσεια μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στο DNA, τις πρωτεΐνες και τα λιπίδια. Έτσι, τα αντιοξειδωτικά εξουδετερώνουν την περίσσεια των ελευθέρων ριζών, ωστόσο όταν τα ενδογενή δεν επαρκούν κρίνεται απαραίτητη η χορήγηση διαιτητικών αντιοξειδωτικών.

Τα φυτικά προϊόντα, πριν καταλήξουν στον καταναλωτή, υφίστανται επεξεργασία η οποία μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις ιδιότητες τους. Και πάλι όμως, το τελικό προϊόν μπορεί να ενισχύσει την αντιοξειδωτική άμυνα του οργανισμού, όπως έχει φανεί σε κλινικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στο εργαστήριο Φυσιολογίας Ζωικών Οργανισμών, τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Πιο συγκεκριμένα, φάνηκε πως η καθημερινή κατανάλωση χυμού ροδιού για δυο εβδομάδες, βελτίωσε την οξειδοαναγωγική εικόνα του οργανισμού, αυξάνοντας τα αντιοξειδωτικά και μειώνοντας τους δείκτες οξειδωτικού στρες.

Η επιστημονική μας ομάδα,  σε συνεργασία με την εταιρεία Polytech, συνέλαβαν την ιδέα για την ανάπτυξη μιας συσκευής που θα μπορεί να υπολογίσει την αντιοξειδωτική ικανότητα υγρών τροφίμων όπως ο καφές, οι χυμοί, η μπύρα και το κρασί, η το γάλα.

Πρόκειται για ροφήματα που λίγο πολύ όλοι μας χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα μας, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε τα πιθανά οφέλη που μπορούν να προκύψουν αν η κατανάλωση τους ρυθμιστεί ώστε να λαμβάνουμε την «ιδανική» ποσότητα.

Οι έλεγχοι της αντιοξειδωτικής ικανότητας των τροφών διεξάγονται από τις αντίστοιχες βιομηχανίες, ωστόσο τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται είναι πανάκριβα και απαιτούν εξειδίκευση για το χειρισμό τους. Σαν αποτέλεσμα ο απλός καταναλωτής ή οι διατροφολόγοι που θα τους ενδιέφερε κάτι τέτοιο δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν τέτοιους ελέγχους.

Η συσκευή που αναπτύχθηκε προσφέρει αυτή τη δυνατότητα, καθώς είναι πολύ πιο φθηνή και αρκετά εύκολη στη χρήση. Περιλαμβάνει ένα χρωματόμετρο και μια εφαρμογή, ο συνδυασμός των οποίων επιτρέπει την αποτίμηση της αντιοξειδωτικής ικανότητας ενός υγρού χρησιμοποιώντας ουσιαστικά μια σταγόνα του. Με μια επιπλέον εφαρμογή μπορεί να μετρηθεί η αντιοξειδωτική κατάσταση στο αίμα του ανθρώπου.

Κατ’ αυτό τον τρόπο μπορεί να υπολογιστεί η κατανάλωση αντιοξειδωτικών και να δημιουργηθεί μια ατομική δίαιτα με βάση τις ανάγκες του καθενός.

Το όλο σκεπτικό έρχεται σε συμφωνία και με μια τάση που διαμορφώνεται διεθνώς τελευταία και αποσκοπεί στην εξατομίκευση της ιατρικής ώστε μακροχρόνια να καταστεί δυνατή η ύπαρξη ατομικών θεραπειών με βάση το μεταβολικό και γενετικό προφίλ του κάθε ατόμου.

Το μηχάνημα αυτό παρουσιάστηκε στο Athens Science Festival και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχει αναλάβει την προώθηση της τεχνολογίας αυτής σε μεγάλα ξενοδοχεία στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, ως παροχή υπηρεσιών στους πελάτες τους.

Τα οφέλη για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είναι αρκετά μεγάλα κάθε χρόνο. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο το Πανεπιστήμιο θα εισπράττει περίπου 50.000 ευρώ για δικαιώματα χρήσης της τεχνολογίας που αναπτύχθηκε από την ερευνητική ομάδα μας.

Τα χρήματα που θα εισπράττει το Πανεπιστήμιο θα γίνονται κυρίως υποτροφίες σε φοιτητές που κάνουν το διδακτορικό τους. Μας ενδιαφέρει να περάσει το μήνυμα ότι το Πανεπιστήμιο επιχειρεί για τους φοιτητές του σε συνθήκες κρίσης και τα πάει περίφημα. Ενώ όλοι φεύγουν από την χώρα, εμείς κρατάμε τα παιδιά εδώ.