Μήπως τελικά το φθηνό είναι ακριβότερο;

Υπάρχει μία σύγχυση σχετικά με τα φθηνά και τα ακριβά αγαθά και τις φθηνές και τις ακριβές υπηρεσίες. Σε ότι αφορά τα υλικά αγαθά είναι πιο εύκολο να καταλάβει κάποιος ότι αν αγοράσει ένα πολύ φθηνό ένδυμα, τότε θα χρειαστεί σύντομα να το αντικαταστήσει. Ενώ αν αγοράσει ένα σχετικά ακριβό και καλής ποιότητας ένδυμα αυτό θα διαρκέσει περισσότερο και επομένως σε βάθος χρόνου, βάσει της χρήσης που θα έχει κάνει θα του έχει κοστίσει συνολικά φθηνότερα.

Σε αυτή την εξίσωση δεν υπολογίζονται κάποιες βασικές παράμετροι που είναι και αυτές που έχουν δημιουργήσει τη σύγχυση στην αγορά. Υπάρχουν ορισμένες μάρκες που είναι εξώφθαλμα ακριβές, πέραν της όποιας ποιότητας των υλικών, της επεξεργασίας και της αισθητικής, απλά και μόνο επειδή καλύπτουν την ανάγκη της σημαντικότητας του ανθρώπου που θα το αποκτήσει. Στην υπερκαταναλωτική κοινωνία που ζούμε, όπου οι μόδες αλλάζουν συνεχώς και ένα από τα αρνητικά οχήματα για να καλυφθεί η ανάγκη της σημαντικότητας είναι ο καταναλωτισμός, υπάρχει πιθανότητα το όποιο ποιοτικό αγαθό να πάψει να χρησιμοποιείται για άλλους λόγους και όχι επειδή αχρηστεύθηκε. Άρα στην παραπάνω εξίσωση χάνεται μία σημαντική μεταβλητή. Υπάρχει η πεποίθηση ότι μπορεί να χαθεί, ή να χαλάσει, ή να κλαπεί και επομένως καλύτερα να δώσει κάποιος λίγα χρήματα και να μην έχει σκοτούρες από το να πληρώσει κάτι ακριβότερα. Στα υλικά αγαθά λοιπόν και οι δύο πλευρές έχουν δίκιο και η απόφαση παίρνεται βάσει των προσωπικών, κοινωνικών, οικονομικών και όποιων άλλων κριτηρίων από τον καθένα ξεχωριστά.

Σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες όμως, και δη τις αρχιτεκτονικές για τις οποίες θα μιλήσω, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ένα από τα πολλά φαινόμενα της «κρίσης» είναι μία νέα καταναλωτική «κουλτούρα» όπου ο επιχειρηματίας θεωρείται πλέον «πεινασμένος» και άρα θα πρέπει να ‘’ξεβρακωθεί’’ στον εκάστοτε πελάτη γιατί τον έχει ανάγκη. 

Τι συμβαίνει λοιπόν όταν κάποιος αποφασίσει να κάνει την αρχιτεκτονική μελέτη του νέου του σπιτιού ή την ανακαίνιση του ήδη υπάρχοντος; Επειδή οι συνάδελφοι θα γελάνε με τη νέα μελέτη (καθώς ελάχιστες οικοδομικές άδειες βγαίνουν πλέον στην Ελλάδα), η αλήθεια είναι πως αυτοί οι ελάχιστοι που τολμούν να ξεκινήσουν αυτή την εποχή να χτίσουν το δικό τους οίκημα είναι άνθρωποι που έχουν την αισθητική παιδεία και να χρησιμοποιήσουν αρχιτέκτονα και να πληρώσουν τις καλές παρεχόμενες υπηρεσίες. Ας πάμε σε κάποιον που αποφασίζει να ανακαινίσει το διαμέρισμά του. Η τάση είναι να βρει τη φθηνότερη προσφορά, αφού φυσικά μαζέψει καμία δεκαριά λες και ψάχνει για ψυγείο και πηγαίνει στα πολυκαταστήματα. Χωρίς κανείς να συνυπολογίζει πως ένα σοβαρό γραφείο για να μετρήσει, σχεδιάσει, κάνει υπολογισμούς, πάρει προσφορές από τα συνεργεία, ξοδεύει πολλές εργατοώρες που δεν πληρώνονται. Σε αυτό φυσικά έχει μεγάλη ευθύνη και όλος ο κλάδος των αρχιτεκτόνων και των μηχανικών. Διότι σκεφτείτε να συνέβαινε το ίδιο και στους γιατρούς. Να έκανα εγώ γύρα σε πέντε γιατρούς, να με εξέταζαν τζάμπα, να έκαναν διάγνωση και μετά να επέλεγα ποιον θέλω...

Η φθηνή λύση εγκυμονεί κινδύνους. Όταν κάποιος κυνηγάει τη χαμηλότερη τιμή, εκείνος που θα του την προσφέρει, δύσκολα είναι σε θέση να παρέχει υψηλή ποιότητα, υπηρεσία και υποστήριξη. Έτσι, μολονότι η αρχή της συνεργασίας φαίνεται να είναι χαμηλού κόστους, μακροπρόθεσμα αποδεικνύεται ακριβώς το αντίθετο.

Σπάνια, λοιπόν, φαίνεται από την αρχή το κρυμμένο κόστος της φθηνής λύσης. Και, ενώ μοιάζει σαν εξαιρετική ευκαιρία, σε βάθος χρόνου κοστίζει πολύ. Επειδή η ανακαίνιση όμως είναι κάτι που, σε αντίθεση με τα ενδύματα ή τα προϊόντα, το κάνει κάποιος λίγες φορές στη ζωή του, όταν το καταλάβει είναι πλέον αργά. Όποιος έχει χρησιμοποιήσει και τις δύο αυτές επιλογές, ξέρει καλά ότι μια «ακριβή» τιμή στην πραγματικότητα είναι κάθε άλλο από ακριβή. Χωρίς αυτό φυσικά να αποκλείει και την περίπτωση να πετύχει κάποιος έναν κακό επαγγελματία, και ανεξάρτητα από το τι θα πληρώσει να μην παραλάβει καλό αποτέλεσμα. Σε αυτό παίζει σημαντικό ρόλο η ανθρώπινη διαίσθηση που αποτελεί και το τελειότερο εργαλείο που διαθέτει ο άνθρωπος. Εάν ο άνθρωπος που είναι απέναντι σου σε εμπνέει, σου αποπνέει εμπιστοσύνη, τα έργα που έχει κάνει ήδη σε ικανοποιούν και το πάθος του για αυτό που κάνει σε κινητοποιεί τότε να θυμάσαι...ότι η καλή επένδυση γίνεται μία φορά, αλλά γίνεται σωστά.