Υπάρχει χώρος για ψηλά κτίρια στην Αθήνα; [video]

Η αλήθεια βρίσκεται πάντα κάπου στη μέση και – δυστυχώς ή ευτυχώς– έχουν και οι δύο πλευρές και δίκιο και άδικο ταυτόχρονα. Η δημοφιλής αυτή φράση εκφράζεται συνήθως σε καταστάσεις διαφωνίας, όταν όλα τα μέρη που διαφωνούν αδυνατούν να συμφωνήσουν...

Για να γίνει όμως μία ουσιαστική συζήτηση πάνω σε μία θεματική, είναι βασική προϋπόθεση οι συμμετέχοντες σε αυτήν να έχουν μελετήσει (καταρχήν) το θέμα και να έχουν ορισμένες στοιχειώδεις γνώσεις για αυτό.  Στην Ελλάδα (και όχι μόνο) αποτελεί μία πραγματικότητα ότι όλοι έχουν άποψη για όλα χωρίς να έχουν τις απαραίτητες γνώσεις για να εκφέρουν άποψη. Η προσωπική μου στάση είναι πως «Γνώμη δικαιούται να έχει μόνον αυτός που έχει γνώση» όπως είπε κάποτε ο Πλάτωνας.

Με αφορμή τη δημόσια διαβούλευση για το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ) για το Μητροπολιτικό Πόλο Ελληνικού - Αγ. Κοσμά θεωρώ πως είναι μία ευκαιρία να ανοίξουμε ξανά τη συζήτηση περί της κατασκευής ή μη ψηλών κτιρίων στη χώρα μας και πιο συγκεκριμένα στην Αθήνα. Πριν από 10 χρόνια έγραφα σε ένα εκτενές άρθρο μου:

«Πρόκειται για μια χώρα όπου ο αφορισμός των ψηλών κτιρίων (για τους όποιους λόγους) έχει οδηγήσει στο ίσως πρωτοφανές παγκοσμίως φαινόμενο, όχι μόνο της μη κατασκευής τους αλλά και στην πλήρη ανυπαρξία οποιασδήποτε σκέψης πιθανής εφαρμογής τους – ακόμα και από την αρχιτεκτονική κοινότητα.

Βασική θέση αυτού του κειμένου είναι ότι χρειάζεται άμεσα μια πρόταση η οποία να έχει σοβαρές πιθανότητες να γίνει πραγματικότητα σε εύλογο χρονικό διάστημα. Για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα να συνειδητοποιήσουν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (Μηχανικοί – Πολιτικοί – Πολίτες – κ.α.) ότι στην ιστορική και τεχνολογική πορεία κάθε πολιτισμού και της χώρας στην οποία εκφράζεται, υπάρχουν ορισμένα στάδια τα οποία πρέπει να ακολουθούνται.»

Και σε κάποιο άλλο σημείο εκείνου του άρθρου:

«Το θέμα δεν είναι ούτε κατασκευαστικό (αν είναι δηλαδή ακριβότερο το μέταλλο από το σκυρόδεμα, αν υπάρχουν σεισμοί, και λοιπές δικαιολογίες), ούτε αισθητικό (εκτός και αν υπάρχει κάποιος πολίτης που πιστεύει ότι η εικόνα των πόλεων μας αρμόζει στην αισθητική του – ίσως και να αρμόζει δυστυχώς…), ούτε νομικό (με ένα απλό προεδρικό διάταγμα ύστερα από υπερψήφιση στη Βουλή και οποιαδήποτε περιοχή μπορεί να αποκτήσει ειδικούς όρους δόμησης).

Δε χρειάζεται καν να πειραματιστούμε πρώτα δοκιμαστικά με τα ψηλά κτίρια, γιατί υπάρχει τέτοια διεθνής εμπειρία που είναι εξαιρετικά απίθανο να αποτύχει μια οργανωμένη μορφή ανάπτυξης τους. Κι όμως δεν τολμάει κανείς πολιτικός να το προτείνει, φοβούμενος το πολιτικό κόστος. »

Η ζωή τα έφερε έτσι ώστε μέσα σε μία κακή για την Ελλάδα οικονομική και κοινωνική συγκυρία, όπου τα πάντα στο μεταξύ ξεπουλιούνται για ένα κομμάτι ψωμί (αν και για την περίπτωση του Ελληνικού η αλήθεια είναι κάπου στη μέση ως προς το τίμημα), να έχει φτάσει η ώρα να δούμε σοβαρά και το ζήτημα των ψηλών κτιρίων.

Είχα την τύχη να συμμετέχω, μαζί με την εταιρία μας Vaco Group, στην ομάδα μελέτης αυτού του μεγαλόπνοου σχεδίου και πιο συγκεκριμένα στην θεωρητική τεκμηρίωση της παραγράφου 3.Γ του άρθρου 2 του νόμου 4062/2012 σχετικά με «Ύψος κτιρίων και εγκαταστάσεων» για το ύψος των κτιρίων και εγκαταστάσεων του Μητροπολιτικού Πόλου. Όσο τρέχει η έγκριση του ΣΟΑ και οι υπόλοιπες διαδικασίες δε δύναμαι να αναλύσω την άποψη μου πάνω στο συγκεκριμένο masterplan και στα ψηλά κτίρια που προτείνονται να κατασκευαστούν εντός αυτού. Μπορώ όμως να εκφράσω την άποψη μου γενικότερα.

Ναι, είμαι υπέρ της κατασκευής ψηλών κτιρίων στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στην Αθήνα. Ναι, τα ψηλά κτίρια έχουν πάρα πολλά πλεονεκτήματα. Όπως φυσικά έχουν και πολλά μειονεκτήματα. Και για τα χαμηλά κτίρια όμως ισχύει το ίδιο. Ναι, τα ψηλά κτίρια μπορούν να αποτελέσουν κτίρια τοπόσημα με όλα τα πλεονεκτήματα που δημιουργούν τα τοπόσημα σε μία πόλη. Το ζήτημα ήταν και παραμένει, πως αν υπάρχει ένας κεντρικός σχεδιασμός για το που θα χωροθετηθούν εντός του αστικού ιστού, πόσα κτίρια θα γίνουν και σε τι αποστάσεις μεταξύ τους, τι μέγιστα ύψη θα έχουν, τι επιπτώσεις θα έχουν στο μικροκλίμα και στο περιβάλλον γενικότερα, τότε τα ψηλά κτίρια μπορούν να αποτελέσουν μία πραγματικότητα.

Μία πραγματικότητα που θα βάλει ξανά την Αθήνα στους παγκόσμιους αρχιτεκτονικούς χάρτες, που θα απασχολήσει ξανά (θετικά αυτή τη φορά) τα διεθνή μέσα, που θα αποτελέσει πόλο έλξης, που θα βάλει το δικό της λιθαράκι στο να προκύψει η περίφημη και από όλους πιπιλισμένη «ανάπτυξη».