Μικρός ο λογαριασμός των ασφαλιστικών για το Μάτι - Τα υπόλοιπα από την τσέπη μας

Αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι μία ολόκληρη περιοχή έγινε στάχτη και ότι οι πληρωθείσες ασφαλισμένες αποζημιώσεις έφτασαν μόλις τα 36 εκατ, «πέφτουμε» πάνω σε ένα μεγάλο «κενό», το κενό μεταξύ του συνόλου των οικονομικών ζημιών που συμβαίνουν από φυσικές καταστροφές και των ασφαλισμένων. Ο Έλληνας, με άλλα λόγια, είναι ανασφάλιστος και πληρώνει από την τσέπη του.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) δηλώθηκαν, τότε, μόνο 835 ζημιές, με τις αποζημιώσεις ασφαλίσεων περιουσίας για κατοικίες και επαγγελματικούς χώρους να φτάνουν μόλις στα 34,480,218 εκατ. ευρώ και το μέσο κόστος αποζημίωσης να φτάνει τα 41 χιλιάδες ευρώ. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, δηλώθηκαν 248 ζημιές σε αυτοκίνητα, οι αποζημιώσεις των οποίων έφτασαν στο 1,53 εκατ. ευρώ, με την μέση ζημιά να υπολογίζεται στις 6 χιλ. ευρώ. Σύμφωνα με την διευθύντρια γενικών κλάδων στην Ευρωπαϊκή Πίστη, Εύα Λαμπρινούδη, τα ασφαλισμένα ακίνητα σε Δυτική και Ανατολική Αττική το 2018 ήταν 9,549 με ασφαλισμένα κεφάλαια 1,98 δισ.

Έναν χρόνο και κάτι μέρες μετά, η υπόθεση για την αντιμετώπιση των καταστροφών που συνέβησαν στην Ανατολική Αττική - και κυρίως στο Μάτι - παραμένει ανοικτή.

«Αγριεύουν» όλο και περισσότερα τα έντονα καιρικά φαινόμενα

Τα τελευταία 30 έτη, το άμεσο κόστος από τους σεισμούς στην Ελλάδα φτάνει τα 10 δισεκ. ευρώ. Ο σεισμός του 1999, των 5,9 Ρίχτερ, αν ανατρέξουμε στο κοντινό παρελθόν, προκάλεσε συνολικές ζημιές ύψους 3,5 δισεκ. και οι πληρωθείσες αποζημιώσεις έφτασαν μόλις τα 130 εκατ. ευρώ, λόγω του χαμηλού ποσοστού ασφάλισης.

Ας έρθουμε στο παρόν. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πίστη, μεταξύ 27-30 Σεπτεμβρίου 2018 δηλώθηκαν 879 ζημιές περιουσίας από ακραία καιρικά φαινόμενα με ασφαλισμένα κεφάλαια 1,36 δισεκ. Συνολικά καταβλήθηκαν 6,5 εκατ. για 551 κατοικίες, 289 εμπορικούς κινδύνους και 39 βιομηχανικούς. Από το σεισμό στην Ζάκυνθο στις 26 Οκτωβρίου 2018 καταγράφηκαν 101 ζημιές και κατεβλήθησαν αποζημιώσεις 2,4 εκατ. για 45 κατοικίες και 56 εμπορικούς κινδύνους. Από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, μεταξύ 23 – 26 Φεβρουαρίου 2019, καταγράφηκαν 420 ζημιές και αποζημιώθηκαν 215 κατοικίες, 166 εμπορικοί κίνδυνοι και 39 βιομηχανικοί με 5,3εκατ.

Από τον πρόσφατο σεισμό που χτύπησε την Αθήνα στις 19 Ιουλίου 2019 δεν έχουν ακόμα καταγραφεί στατικά στοιχεία ενώ η Ευρωπαϊκή Πίστη έχει καταγράψει ήδη 160 ζημιές.

Στην Ελλάδα, τα φαινόμενα των φυσικών καταστροφών γίνονται πιο συχνά και πιο έντονα τα τελευταία χρόνια. Το ύψος των οικονομικών ζημιών αυξάνεται, ενώ το κενό μεταξύ οικονομικών και ασφαλισμένων ζημιών είναι πολύ μεγάλο.

Τριπλάσιες των ασφαλισμένων οι οικονομικές ζημιές στην Ελλάδα

Οι οικονομικές ζημιές που προκύπτουν από φυσικές καταστροφές υπολογίζεται ότι είναι τριπλάσιες των ασφαλισμένων. Το 85% των κατοικιών είναι ανασφάλιστο στην χώρα μας, η οποία πλήττεται έντονα και από σεισμούς και από πλημμύρες.

Μαγειρέματα με συνδυασμούς επιδομάτων

Σήμερα, ο Έλληνας δεν αποζημιώνεται ούτε κατ’ ελάχιστον για φυσικές καταστροφές. Για παράδειγμα, το μοντέλο αντιμετώπισης και αποζημίωσης σεισμών από την ελληνική Πολιτεία περιλαμβάνει 33% κρατική βοήθεια, 67% έντοκο δάνειο, με επιδοτούμενο επιτόκιο 100%. Το μοντέλο αυτό, σύμφωνα με τα στελέχη της ιδιωτικής ασφάλισης, έχει μεγάλο κόστος για την ελληνική οικονομία και για τους φορολογούμενους.

Σοβαρό πρόβλημα αποτελεί το κόστος της διαχείρισης των ζημιών και η αντιμετώπιση των ζημιωθέντων, όπως για παράδειγμα τα κριτήρια που εφαρμόζονται για τη χορήγηση δανείων, επιδοτήσεων, κτλ. «Τα κριτήρια για τις εκτιμήσεις των ζημιών δεν είναι πάντα αντικειμενικά» έχει τονίσει ο διευθύνων σύμβουλος της Interlife Ιωάννης Βοτσαρίδης, ο οποίος υποστηρίζει τις συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών

Στην περίπτωση που, ένα από τα συνήθη σχήματα - κράτος - ασφαλιστικές - αντασφαλιστικές - φορείς πολιτικής προστασίας - εφαρμόζονταν στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, το κράτος δεν θα επωμίζονταν αυτό το κόστος, δεν θα είχε να αντιμετωπίσει τις τεράστιες ευθύνες που του αποδίδονται κάθε φορά και οι πολίτες δεν θα επιβαρύνονταν μέσω της φορολογίας. Συν ότι τα μοντέλα κινδύνου που χρησιμοποιούν μπορούν να βοηθήσουν σε μία πιο δίκαια λήψη των αποφάσεων για τον επιμερισμό του κινδύνου.

Ενεργοποίηση μηχανισμών για να μετριαστεί ο αντίκτυπος

Η ασφάλιση, σύμφωνα με τις αρχές της, βοηθά στην μείωση του οικονομικού αντίκτυπου και στην αποκατάσταση των ζημιών. Όπως έχει επισημάνει ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιουσίας Αντασφαλίσεων Μεταφορών και Σκαφών, Ερρίκος Μοάτσος, διευθύνων σύμβουλος της ΑΧΑ Ασφαλιστικής, «θα πρέπει να αρχίσουμε να συζητάμε για ένα μοντέλο καθολικής ασφάλισης για τον κίνδυνο του σεισμού στο πλαίσιο ασφαλιστικής αγοράς και πολιτείας». Σημειώνεται ότι η ΕΑΕΕ έχει σχεδιάσει χάρτες επικινδυνότητας καταστροφικών κινδύνων και ήδη έχει υποβάλλει τις προτάσεις της.

Ωστόσο, δεν αρκεί μόνο η υποβολή ολοκληρωμένων προτάσεων, οι ασφαλιστικές θα πρέπει να ενημερώσουν τον κόσμο για το πώς μπορεί να προστατεύσει την περιουσία του. Η ενημέρωση, η πρόληψη και η έγκαιρη αντιμετώπιση είναι τα βασικά κλειδιά για να εκπαιδευτούν οι πολίτες.

Μια ματιά στο κόσμο

Παγκοσμίως. οι ασφαλισμένες ζημιές από φυσικές καταστροφές το 2018 έφτασαν τα 76 δισεκ. δολάρια, σύμφωνα με την μελέτη της Swiss Re. Πάνω από το 60% των ζημιών προκλήθηκαν από δευτερογενείς κινδύνους. Συνδυαστικά, οι ασφαλισμένες ζημιές από φυσικές καταστροφές για το 2017-2018 έφτασαν τα 219 δισεκ, δολάρια, στα υψηλότερα από ποτέ επίπεδα δύο ετών.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Sigma της Swiss Re, οι ζημιές από δευτερογενείς κινδύνους θα αυξηθούν λόγω την αυξημένης έκθεσης περιουσιακών στοιχείων σε ακραίες καιρικές συνθήκες. Οι συνολικές οικονομικές ζημίες από φυσικές καταστροφές διαμορφώθηκαν στα 165 δισεκ., 13.500 άνθρωποι απώλεσαν τις ζωές τους. Οι (αντ) ασφαλιστές κάλυψαν τα 85 δισεκ. εκ του συνόλου των οικονομικών ζημιών, οι οποίες ξεπέρασαν το μέσο όρο δεκαετίας.

Στο 1ο εξάμηνο του 2019, οι οικονομικές ζημιές από φυσικές καταστροφές - σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις της AON - διαμορφώνονται στα 73 δισεκ. δολάρια, 22% κάτω του μέσου όρου. Οι ασφαλισμένες ζημιές στα 20 δισεκ. δολάρια, 26% κάτω του μέσου όρου.