Β. Γούναρης, ΣΒΠΕ: Το πλαστικό να αποτελέσει μέρος της λύσης, όχι του προβλήματος

Αναλάβετε πολύ πρόσφατα, τον περασμένο Μάιο, καθήκοντα Προέδρου στον ΣΒΠΕ. Γιατί αυτό γίνεται «σε μια από τις πλέον καθοριστικές συγκυρίες της σύγχρονης ιστορίας» της συγκεκριμένης βιομηχανίας, όπως τόνιζε η σχετική ανακοίνωση;

Η σημερινή χρονική συγκυρία είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για τη βιομηχανία πλαστικών γιατί τα πλαστικά βάλλονται παγκοσμίως και πολύ συχνά υποβαθμίζεται η μεγάλη συνεισφορά τους στη βελτίωση της καθημερινότητας του πολίτη. Ανέλαβα, λοιπόν, την ηγεσία της ελληνικής βιομηχανίας πλαστικών γιατί πιστεύω ότι μπορώ να συμβάλλω, με συνέργειες και συσπειρώνοντας τα μέλη της βιομηχανίας, εντός και εκτός Συνδέσμου, προκειμένου να αντιμετωπιστούν πιο αποτελεσματικά οι μεγάλες προκλήσεις που αφορούν στα πλαστικά.

Ποιες θα λέγατε πως είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η βιομηχανία των πλαστικών στις μέρες μας;

Η αλλαγή αντίληψης των πολιτών για τα πλαστικά είναι η σημαντικότερη πρόκληση του κλάδου. Θεωρώ ότι η βασική μας προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η αλλαγή της εικόνας του υλικού στην κοινωνία. Αυτό απαιτεί καιρό, αλλά ξεκινάμε δυναμικά και θέλουμε να αποκτήσουμε ισχυρή φωνή ώστε να έχουμε θετικά αποτελέσματα στο μέλλον.

Η παγίωση του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδας ως αξιόπιστου εταίρου στην υιοθέτηση της κυκλικής οικονομίας θα συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση. Πρέπει να καταστήσουμε σαφές στους φορείς χάραξης πολιτικής ότι για να αντιμετωπίσουμε μεγάλες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, η διαχείριση απορριμμάτων, η βιώσιμη ανάπτυξη και η μετάβαση σε μία κυκλική οικονομία, θα πρέπει το πλαστικό να αποτελέσει μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος, όπως το αντιμετωπίζουν ως σήμερα.

Το πλαστικό βρίσκεται στο επίκεντρο εκστρατειών γύρω από την προστασία του περιβάλλοντος. Ποια η τοποθέτηση του ΣΒΠΕ επί του συγκεκριμένου ζητήματος;

Όλοι συμφωνούμε ότι τα πλαστικά απόβλητα δεν ανήκουν ούτε στις θάλασσες μας, ούτε στους ωκεανούς ούτε πουθενά αλλού στο περιβάλλον. Πολλές φορές όμως, δυστυχώς, κάποιες εκστρατείες γύρω από την προστασία του περιβάλλοντος περιέχουν εκτεταμένη παραπληροφόρηση και δαιμονοποίηση του πλαστικού.

Εμείς στον ΣΒΠΕ πιστεύουμε ότι η ρύπανση είναι ένα σύνθετο πρόβλημα, απόρροια μιας σειράς παραγόντων, που εκτείνονται από τη μη εφαρμογή της σχετικής με τα απόβλητα νομοθεσίας, την έλλειψη κατάλληλων υποδομών διαχείρισης αποβλήτων και της κουλτούρας ορισμένων καταναλωτών, που απορρίπτουν ασυλλόγιστα τα απόβλητα τους στο περιβάλλον. Πρόκειται για μια περίπλοκη και σοβαρή παγκόσμια πρόκληση που απαιτεί ταχεία δράση και ισχυρή ηγεσία.

Όσον αφορά σε κάποια είδη μιας χρήσης από πλαστικό, τα οποία θα απαγορευτούν στην ΕΕ, ποια η δική σας τοποθέτηση; Είναι αυτή η βέλτιστη λύση;

Στις 12 Ιουνίου 2019 δημοσιεύτηκε η Οδηγία 2019/904 της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης και τη μείωση των επιπτώσεων τους στο περιβάλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, εμείς, ως Σύνδεσμος, κινούμαστε σε δύο επίπεδα για να αντιμετωπίσουμε αυτή την πολύ σημαντική πρόκληση, που επηρεάζει μέλη μας.

Με τους εταίρους μας στην Ευρώπη επιχειρούμε να συνδιαμορφώσουμε την ατζέντα της βιομηχανίας για τα πλαστικά μιας χρήσης και ήδη καταφέραμε να υπάρχουν μικρές βελτιώσεις, που επιτεύχθηκαν χάρη στην επιμονή και την τεκμηρίωση της ομάδας εργασίας για τη συγκεκριμένη κατηγορία.

Παράλληλα, στην Ελλάδα επιχειρούμε να αποκτήσουμε ισχυρή φωνή για να απαντήσουμε στην εκτεταμένη παραπληροφόρηση. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα εισέλθουμε στη διετία διαπραγμάτευσης για την εναρμόνιση της οδηγίας με την ελληνική νομοθεσία. Με τεκμηριωμένα επιχειρήματα θα επιχειρήσουμε να αποδείξουμε τη χρησιμότητα των πλαστικών μιας χρήσης και να πετύχουμε την καλύτερη δυνατή λύση. H δική μας τοποθέτηση είναι η πάγια θέση μας: Θα πρέπει το πλαστικό να αποτελέσει μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος, όπως το αντιμετωπίζουν ως σήμερα.

Υπάρχουν, στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι απαραίτητες διαδικασίες και πολιτικές για την ανακύκλωση του πλαστικού; Είναι ενήμεροι οι πολίτες;

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εφαρμόζονται διαδικασίες και πολιτικές για την ανακύκλωση του πλαστικού. Όμως, ένα σημαντικό μέτρο για να μπει ένα τέλος στην ανεξέλεγκτη απόθεση πλαστικών στο περιβάλλον είναι το να δημιουργήσουμε κλειστούς κύκλους, όπου το πλαστικό όχι μόνο ανακυκλώνεται αλλά χρησιμοποιείται ως νέα πρώτη ύλη στη βιομηχανία.

Η χημική βιομηχανία παίζει έναν σημαντικό ρόλο στις καινοτομίες και στην εφαρμογή διεργασιών μεγάλης κλίμακας για τη μετατροπή των πλαστικών αποβλήτων σε νέα προϊόντα. Ένα παράδειγμα είναι αυτό της BASF, η οποία, με το Project ChemCycling που ξεκίνησε πρόσφατα, αναπτύσσει καινοτόμες τεχνολογίες που προωθούν την ανάκτηση και την ανακύκλωση των πλαστικών. Μαζί με τους πελάτες και τους συνεργάτες της, η BASF ανέπτυξε και παρασκεύασε τα πρώτα πρότυπα προϊόντα που βασίζονται σε χημικώς ανακυκλωμένα πλαστικά απόβλητα.

Στην Ελλάδα, σημειώνονται καθυστερήσεις στην εφαρμογή της νομοθεσίας σχετικά με τα απόβλητα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Παράλληλα, αυτή τη στιγμή, οι υποδομές ανακύκλωσης είναι λίγες και υπολειτουργούν. Η εκπαίδευση του ευρύτερου κοινού για την ορθή απόρριψη των υλικών συσκευασίας που χρησιμοποιεί είναι ελλιπής.

Όσον αφορά στη θαλάσσια ρύπανση, πως μπορεί να αντιμετωπιστεί το συγκεκριμένο ζήτημα; Ποιες οι ενδεχόμενες ενέργειες της βιομηχανίας πλαστικού;

Η έρευνα του οργανισμού Ocean Conservancy δείχνει ότι τα πλαστικά στις θάλασσες προέρχονται κατά βάση από απορρίμματα στη στεριά. Τα περισσότερα πλαστικά απόβλητα μεταφέρονται μέσω των ποταμών και προέρχονται βασικά από τα δέκα μεγαλύτερα ποτάμια του κόσμου, κυρίως στην Ασία και την Αφρική. Πολλά από αυτά τα ποτάμια διασχίζουν πυκνοκατοικημένες περιοχές που δεν διαθέτουν τις κατάλληλες υποδομές συλλογής και ανακύκλωσης αποβλήτων, γεγονός που συμβάλλει στη σημαντική διαρροή αποβλήτων.

Τον τελευταίο καιρό, βλέπουμε τεραστίων διαστάσεων πρωτοβουλίες από τη παγκόσμια βιομηχανία, όπως με την ίδρυση της «Συμμαχίας για την εξάλειψη των πλαστικών απορριμμάτων» (Alliance to End Plastics Waste). Η Συμμαχία αυτή, στην οποία συμμετέχει ως ιδρυτικό μέλος και η BASF, έχει δεσμεύσει πάνω από $1 δισ., με το στόχο να επενδύσει $1,5 δισ. τα επόμενα πέντε χρόνια για να βοηθήσει να μπει ένα τέλος στα πλαστικά απόβλητα στο περιβάλλον.

Η πρωτοβουλία αυτή θα δρομολογήσει δράσεις που συμβάλλουν στο να βρεθούν λύσεις σε τέσσερις βασικούς τομείς: ανάπτυξη υποδομών για τη συλλογή αποβλήτων, προώθηση καινοτόμων μεθόδων ανακύκλωσης, εκπαίδευση και δέσμευση διαφόρων ομάδων και καθαρισμός περιοχών υψηλής συγκέντρωσης πλαστικών αποβλήτων στο περιβάλλον.

Στην Ελλάδα, ο ΣΒΠΕ αποδέχτηκε την πρόσκληση του προγράμματος για την ανακύκλωση θαλάσσιων πλαστικών απορριμμάτων BlueCycle για την ένταξη του στο δίκτυο συνεργατών του. Το BlueCycle είναι το πρώτο ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την ανακύκλωση θαλάσσιων πλαστικών απορριμμάτων από την αλιευτική και ναυτιλιακή δραστηριότητα, το οποίο δημιουργήθηκε και λειτουργεί υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.

Ο ΣΒΠΕ είναι έτοιμος να συνδράμει στην επιτυχία τέτοιων πρωτοβουλιών με την τεχνογνωσία των μελών του, στοχεύοντας να ενδυναμώσει το όραμα της υιοθέτησης μιας αποτελεσματικής κυκλικής οικονομίας στην Ελλάδα.

Ποιες θα χαρακτηρίζατε ως τις πιο καινοτόμες χρήσεις που παρουσιάζει το υλικό τα τελευταία χρόνια; Ποιες οι ενδεχόμενες νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες που προσφέρει;

Τα πλαστικά είναι αποτελεσματικά υλικά που μπορούν να εξοικονομήσουν πόρους και να εξασφαλίσουν οφέλη για την κοινωνία, όπως υγεία, ασφάλεια και ευκολία. Αποτελούν σημαντικά υλικά που χρησιμοποιούνται ευρύτατα στην οικονομία και στην καθημερινή μας ζωή.

Χάρη στην χρήση ελαφρών και καινοτόμων υλικών στα αυτοκίνητα ή τα αεροσκάφη, εξασφαλίζεται εξοικονόμηση καυσίμων και μείωση των εκπομπών CO2. Επίσης, τα μονωτικά υλικά υψηλών επιδόσεων μας βοηθούν να έχουμε ενεργειακή αποδοτικότητα στα κτίρια μας. Στη συσκευασία των προϊόντων, το πλαστικό συμβάλλει στην ασφάλεια των τροφίμων και στον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων. Σε συνδυασμό με τρισδιάστατη εκτύπωση, τα βιοσυμβατά πλαστικά υλικά μπορούν να σώσουν ανθρώπινες ζωές, καθόσον καθιστούν δυνατή την ιατρική καινοτομία.

Επίσης, τα λιπασματοποιήσημα πλαστικά που βασίζονται σε ανανεώσιμες πρώτες ύλες, συμπληρώνουν τα συμβατικά πλαστικά και είναι η βέλτιστη λύση για βιοαποικοδομήσιμες σακούλες για σκουπίδια, για μεταφορά και αποθήκευση φρούτων και λαχανικών, κομποστοποιήσιμων συσκευασιών τροφίμων και φιλμ για αγροτική χρήση.

Όλα τα παραπάνω και οι νέες καινοτομίες που αναπτύσσει ο κλάδος προσφέρουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες. Από τις 16 έως τις 23 Οκτωβρίου, όλες οι τελευταίες καινοτομίες θα παρουσιαστούν στην εμβληματική έκθεση για τα πλαστικά «Κ2019» στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας.

Προς το κλείσιμο, μιλήστε μας για τη συνεισφορά του κλάδου σας στην ελληνική οικονομία. Υπάρχουν σημαντικές επενδύσεις; Γενικότερα, ποια η γνώμη σας για το σημερινό επιχειρηματικό περιβάλλον της χώρας μας;

Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (Σ.Β.Π.Ε.) ιδρύθηκε το 1958 και από τότε μέχρι και σήμερα παραμένει η ηγέτιδα δύναμη της ελληνικής βιομηχανίας, που δραστηριοποιείται στον κλάδο όλων των πλαστικών εφαρμογών. Τα μέλη του Συνδέσμου αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% της ελληνικής παραγωγής πλαστικών και παράγουν προϊόντα όπως φιλμ, σωλήνες, κιβώτια, προϊόντα εξέλασης φύλλου και θερμοδιαμόρφωσης, Masterbatch. Επίσης μέλη του είναι κατασκευαστές μηχανών όπως και εισαγωγείς Α’ υλών.

Ο Σ.Β.Π.Ε. είναι μέλος της «EuPC» (European Plastics Converters- Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Μεταποιητών Πλαστικών) και συμμετέχει στην «PlasticsEurope» (Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Πλαστικών Πρώτων Υλών).

Στον κλάδο των πλαστικών και ελαστικών, η εκτίμηση του Σ.Β.Π.Ε. είναι ότι δραστηριοποιούνται περισσότερες από 1.000 επιχειρήσεις. Η απασχόληση στον κλάδο παραγωγής πλαστικών εκτιμάται πλέον των 16.000 εργαζόμενων για το 2018. Η αξία παραγωγής πλαστικών προϊόντων εκτιμάται στα 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ το 2017, με μικρή διαφοροποίηση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Στην ευρωπαϊκή βιομηχανία πλαστικών δραστηριοποιούνται περίπου 60.000 εταιρείες, οι οποίες απασχολούν 1,5 εκατομμύριο εργαζομένους. Ο κύκλος εργασιών της ευρωπαϊκής βιομηχανίας πλαστικών αγγίζει τα 355 δισεκατομμύρια ευρώ και οι εταιρείες του κλάδου συνεισφέρουν σε φόρους και σε εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία περίπου 30 δισεκατομμύρια ευρώ ανά έτος

Σχετικά με τις επενδύσεις, τα τελευταία χρόνια βλέπουμε πολλές εταιρείες να επενδύουν στην Ελλάδα και μάλιστα με προσανατολισμό στις εξαγωγές. Αυτές οι εταιρείες είναι τεχνολογικά στο υψηλότερο επίπεδο και απασχολούν σημαντικό αριθμό ατόμων, ενισχύοντας διάφορους κλάδους της ελληνικής οικονομίας όπως γεωργία, υποδομές κλπ.

Τέλος, από την 7η Ιουλίου υπάρχει νέα εκλεγμένη κυβέρνηση, με την οποία θα έρθουμε σε επαφή για να συζητήσουμε τα διάφορα θέματα που απασχολούν τη βιομηχανία πλαστικών. Ελπίζουμε ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον θα βελτιωθεί και θα δοθεί ιδιαίτερη εστίαση στην προσέλκυση νέων επενδύσεων και στην στήριξη των υπαρχουσών.

* Τα στοιχεία για την ελληνική βιομηχανία πλαστικών προέρχονται από μελέτη που διενεργείται αυτή την εποχή από το ΙΟΒΕ για λογαριασμό του Σ.Β.Π.Ε. και μπορούν να αναθεωρηθούν στην τελική μορφή της μελέτης. Τα στοιχεία για την ευρωπαϊκή βιομηχανία των πλαστικών προέρχονται από την μελέτη «Plastics - The Facts 2018» της «PlasticsEurope».

Κλείνοντας, ποιοι είναι οι άμεσοι στόχοι του ΣΒΠΕ και ποια η στρατηγική για τα αμέσως επόμενα χρόνια;

Στο πλαίσιο της στρατηγικής που έχει χαράξει ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος, στόχος μας είναι η εξωστρέφεια, οι συνέργειες και η ενίσχυση της προσπάθειά μας να αλλάξουμε την αρνητική εικόνα των πλαστικών στην κοινωνία. Μέρος της στρατηγικής μας είναι να αναπτύξουμε δράσεις με φορείς και ΜΚΟ, χτίζοντας γέφυρες και αποδεικνύοντας έμπρακτα το ενδιαφέρον μας για τη σωστή διαχείριση των πλαστικών.

Επιπλέον, αναθέσαμε στο Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) την εκπόνηση μελέτης με τίτλο «Η ελληνική βιομηχανία πλαστικών: Συμβολή στην ελληνική οικονομία, προκλήσεις και προοπτικές ανάπτυξης». Σκοπός της μελέτης είναι η αναλυτική περιγραφή και εκτίμηση του οικονομικού αποτυπώματος του κλάδου και η ανάδειξη των ευκαιριών και των προκλήσεων για την περαιτέρω ανάπτυξή του στην Ελλάδα.

Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος και τα μέλη του βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της καταπολέμησης των απορριμμάτων και δεσμεύονται να συμβάλλουν στον τερματισμό της διαρροής των πλαστικών στο περιβάλλον προωθώντας τις κατάλληλες πρακτικές στην Πολιτεία.