Πριν δέκα χρόνια, εκπρόσωποι από το Αμερικανικό, Βρετανικό, Γαλλικό, Γερμανικό, Ιταλικό Εμπορικό Επιμελητήριο, δηλαδή από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας, συνεργάστηκαν για τη διατύπωση μιας οικονομικής στρατηγικής για την χώρα. Σημειωτέον ότι η οικονομική κρίση δεν ήταν ακόμη προφανής. Η ανάγκη, αντιθέτως, για ένα στρατηγικό σχέδιο ήταν προφανής.
Το σχέδιο που συνέταξαν, με βάση συνεισφορές από πέντε πρώην υπουργούς Οικονομικών, κορυφαίους ακαδημαϊκούς και διεθνείς συμβούλους, θα επισκιαζόταν σύντομα από την ενσκήψασα, στο μεταξύ, κρίση, την άφιξη της τρόικας και την εφαρμογή ενός δύσκολου προγράμματος μεταρρυθμίσεων, το οποίο οδήγησε σε αλλαγές κυβερνήσεων μέχρι να φτάσουμε στην τυπική έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα διάσωσης το περασμένο καλοκαίρι. Ωστόσο, οι προτάσεις αυτού του στρατηγικού σχεδίου είναι ακόμη και σήμερα επίκαιρες και αξίζει να διαβαστούν δέκα χρόνια μετά: η πλειονότητα των 123 προτάσεων του σχεδίου κατέστησαν έκτοτε επίσημη πολιτική.
Ακόμη περισσότερο άξια προσοχής ήταν η προσπάθεια καθεαυτήν. Τα πέντε Επιμελητήρια, που αντιπροσώπευαν τη μεγάλη πλειονότητα των πολυεθνικών που λειτουργούσαν στην Ελλάδα, είχαν ένα σημαντικό ενδιαφέρον για την ελληνική οικονομία και, για αυτό, ήθελαν να δουν τη χώρα να τα καταφέρνει καλύτερα. Πιο σημαντικό στοιχείο δε από τα δολάρια ή ευρώ που τα μέλη τους είχαν επενδύσει, ήταν η διεθνής εμπειρία που προσέφεραν και οι συνακόλουθες πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να αναλάβουν.
Την περίοδο εκείνη, είχα το προνόμιο να συμμετέχω στη διαμόρφωση αυτού του στρατηγικού σχεδίου ως μέλος ενός πάνελ δημοσιογράφων επιφορτισμένων να πάρουν συνεντεύξεις από Έλληνες πρώην υπουργούς Οικονομικών. Με την ιδιότητα του επικεφαλής του γραφείου διεθνούς ΜΜΕ στην Ελλάδα και ως τοπικός εργοδότης, μοιράστηκα μερικές από τις απογοητεύσεις τις οποίες νιώθει κάθε επιχειρηματίας στην Ελλάδα, οι οποίες είχαν να κάνουν με το εργασιακό και συνταξιοδοτικό πλαίσιο, καθώς και με τους ασαφείς φορολογικούς κανόνες.
Το στρατηγικό σχέδιο, με τον τίτλο «Η Ελληνική Οικονομία σε Αναζήτηση Στρατηγικής», μπορεί να χρησιμεύσει ως ο οδικός χάρτης στη μεταρρυθμιστική προσπάθεια της Ελλάδας. Οι δέκα ενότητές του με συγκεκριμένες προτάσεις μεταρρυθμίσεων καλύπτουν όλο το εύρος θεμάτων, τα οποία ανήχθησαν στη συνέχεια στους βασικούς άξονες των τριών διαδοχικών προγραμμάτων διάσωσης, όπως η φορολογική μεταρρύθμιση, η αναδιοργάνωση του δημόσιου τομέα, η δημιουργία ενός υγιούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, η εκπαιδευτική και εργασιακή μεταρρύθμιση, η πολιτική για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς και οι προτάσεις για τη βελτίωση των τομέων του τουρισμού, του εφοπλισμού και της γεωργίας.
Ο στόχος, όπως έγραψαν στην εισαγωγή της έκθεσης οι συντάκτες της Γιάννης Στουρνάρας και Νίκος Βρεττός, ήταν να χρησιμοποιηθεί αυτή η έκθεση στην εφαρμογή ενός νέου οικονομικού μοντέλου για την Ελλάδα έως το 2020. Σε ανάλογη κατεύθυνση κινείται σήμερα η αξιόλογη πρωτοβουλία του InvestGR Forum, το οποίο παρέχει ένα βήμα στις ξένες πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, για να μοιραστούν και να συζητήσουν τις εμπειρίες τους με σκοπό τη βελτίωση της μεταρρυθμιστικής επενδυτικής στρατηγικής της χώρας.
Η Ελλάδα άφησε πίσω της το τελευταίο πρόγραμμα διάσωσης, αλλά η πρόκληση ενός διατηρήσιμου μεταρρυθμιστικού προγράμματος και μιας στέρεης οικονομικής ανάκαμψης παραμένει. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η Ελλάδα κατέγραψε ρεκόρ ξένων άμεσων επενδύσεων πέρυσι (€ 3,64 δις), το υψηλότερο επίπεδο από την αρχή της κρίσης.
Κι ενώ οι επενδύσεις είναι περισσότερο από καλοδεχούμενες, η πραγματική σημασία των ξένων άμεσων επενδύσεων βρίσκεται, ίσως, στην τεχνογνωσία που οι ξένες εταιρείες κομίζουν. Η Ελλάδα θα έπρεπε, με άλλα λόγια, να καλωσορίζει όλα όσα οι ξένοι επενδυτές φέρνουν στη χώρα: τις πολυπόθητες επενδύσεις, καθώς και τη διεθνή τους εμπειρία και τις πρωτοβουλίες που μπορούν να αναλάβουν.
Σχόλια