Γιατί ο Zuckerberg δεν ήθελε να ψήνει μπιφτέκια; - Το «συζητάμε» με τον Richard Branson

Λίγο πριν φύγει για το κολέγιο, ο πατέρας του Mark έδωσε σε εκείνον και στις αδελφές του δύο επιλογές. Τους είπε: Ή θα πάτε στο Harvard ή θα πάρετε franchise και θα ανοίξετε ένα McDonald's. Τον Zuckerberg όμως δεν τον ενδιέφερε να ανοίξει μαγαζί και να ψήνει μπιφτέκια. Ούτε καν να βλέπει άλλους να τα ψήνουν. Τα μάζεψε λοιπόν, αποχαιρέτησε τον πατέρα του και την φοβερή ιδέα του και πήγε στο Harvard.

Στα χρόνια που θα μείνει στο Harvard, θα πειραματιστεί με διάφορα projects. Μέχρι που, κάπου εκεί στις αρχές του 2004, θα ξεκινήσει ένα κοινωνικό δίκτυο. Λίγο καιρό μετά, θα παρατήσει και τις σπουδές του για να ολοκληρώσει το project με την ησυχία του, φτιάχνοντας αυτό που έχεις σε ένα tab ή σε μια εφαρμογή πιο πέρα. Μιλάμε φυσικά για το Facebook.

Αλλά σήμερα δεν μας νοιάζει το Facebook, οπότε επιστρέφουμε στην ιστορία με τα McDonald's. Αυτήν την αποκάλυψε η αδερφή του Mark, η Randi, κατά τη διάρκεια πρόσφατης συνέντευξης της στο CNN. «Ο μπαμπάς μου«, λέει η Randi, «κάτι που είναι πραγματικά αστείο, ακριβώς πριν φύγουμε για το κολέγιο, μας έδωσε την επιλογή ή να πάμε σε αυτό ή να επενδύσουμε σε ένα franchise και να το "τρέξουμε"». Γελάμε όλοι μαζί με το αστείο και προχωράμε.

Σήμερα, σύμφωνα με την κατάταξη δισεκατομμυριούχων του Bloomberg, η καθαρή αξία της περιουσίας του Zuckerberg φτάνει τα 67 δισεκατομμύρια δολάρια. Πόσα θα είχε βγάλει εάν είχε προτιμήσει τα McDonald's; Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, ένα τέτοιο μαγαζί στις ΗΠΑ μπορεί να φέρει στον ιδιοκτήτη του γύρω στα 90.388 δολάρια τον χρόνο, φτάνοντας ακόμη και σε εξαψήφια ποσά εάν αυτό φέρει το γνωστό «M» στην είσοδο του (βλ. «Markdonald's»).

Φυσικά, ο Zuckerberg βγάζει περίπου 4,7 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο από τότε που παράτησε το Harvard, ποσό που δεν θα το έφτανε ούτε αν έψηνε όλα τα μπιφτέκια του κόσμου (και δεν υπάρχουν και τόσα μπιφτέκια). Όσον αφορά στην επένδυση που θα είχε χρειαστεί να κάνει ο πατέρας του εκείνη την εποχή, για να του ανοίξει το μαγαζί, αυτή υπολογίζεται πως θα μπορούσε να είχε ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο δολάρια.

Και ξέρεις ποιο είναι το ενδιαφέρον της υπόθεσης; Όχι μόνο ο Zuckerberg «γλίτωσε» από τα μπιφτέκια, όχι μόνο ο πατέρας του κράτησε το εκατομμύριο, όχι μόνο παράτησε τις σπουδές του, όχι μόνο έφτιαξε το Facebook και έγινε δισεκατομμυριούχος (με όλα τα δεινά που έφερε στην ανθρωπότητα, όπως, για παράδειγμα, τις ειδοποιήσεις από τα διάφορα παιχνίδια που παίζουν οι φίλοι σου - μα καλά, δεν κάνετε τίποτα άλλο;), αλλά το 2017 το Harvard του έδωσε και ένα τιμητικό πτυχίο. Πόσους παλιούς συμφοιτητές σου ξέρεις που παράτησαν το ΤΕΙ και μετά από 15 χρόνια τους κάλεσαν για να τους τιμήσουν;

Τελικά, ποτέ δεν ξέρεις πως στα φέρνει η ζωή. Μπορεί να ξεκινήσεις για αλλού, να σου προσφέρουν άλλα και αλλού να καταλήξεις (χμμ, υπάρχει και τραγούδι για αυτό). Πώς όμως θα πάρεις τις κατάλληλες (επιχειρηματικές) αποφάσεις για κάθε σταυροδρόμι που ξεπροβάλει στην ζωή σου; Ας φέρουμε στην παρέα μας έναν άλλο δισεκατομμυριούχο να μας μιλήσει επί του θέματος: τον Richard Branson.

Καθώς βγαίνει από το αεροπλάνο του, ο Richard μας λέει πώς έχει λίγη ώρα στη διάθεση του και ξεκινάει την ίδια ιστορία που αναφέρει κάθε φορά. Ότι έφτιαξε, δηλαδή, την πρώτη του επιχείρηση σε ηλικία 17 ετών και ότι βρίσκεται στην «αγορά» εδώ και 50 χρόνια, βγάζοντας δισεκατομμύρια στην πορεία. Επί του παρόντος, λέει, το Virgin Group, του οποίου είναι ιδρυτής, έχει κάτω από την «ομπρέλα» του δεκάδες εταιρείες, σε πολλές χώρες. Τον σταματάμε όμως για να επιστρέψουμε στο θέμα μας. Θέλουμε, άλλωστε, να μας δώσει πέντε συμβουλές για καλό «decision-making»

• Το βασικό που έχει να προτείνει ο Branson είναι να μην κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλο του. Και επειδή εδώ δεν μιλάμε για βιβλία, το θέμα είναι να μην αφήνεις τις πρώτες εντυπώσεις να επηρεάσουν τις αποφάσεις σου, όσο καλό και αν δείχνει κάτι. Όσο καλό και αν φαίνεται ένα κατάστημα μιας γνωστής αλυσίδας εστιατορίων, σκέψου τι άλλες επιλογές υπάρχουν. Δεν αποκλείεται το συγκεκριμένο κατάστημα να είναι, τελικά, η καλύτερη επιλογή. Ή να έχεις και καλύτερες.
• Κατά δεύτερον, ο Branson προτείνει ψάξιμο. Ψάξε τα θετικά και αρνητικά της κάθε ιδέας, δες όλες τις πλευρές της. Αν είσαι ο Zuckerberg, ψάξε την ιδέα των McDonald's, ψάξε τις επιλογές που έχεις και, πάνω από όλα, δες όλες τις πλευρές της απόφασης σου να εγκαταλείψεις ένα πανεπιστήμιο για να κυνηγήσεις το όνειρο σου.
• Τρίτον, ο Branson αναφέρεται στο «decision stream». Μπορεί να έχεις στα χέρια σου μια πολύ καλή ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί, αλλά πως θα επηρεάσει άλλα projects και προτεραιότητες; Αν έχεις πολλαπλές ευκαιρίες, ποια παίρνει το «πράσινο φως» και γιατί; Επί της ουσίας, εδώ έχουμε να κάνουμε με λήψη αποφάσεων που πραγματοποιείται συνυπολογίζοντας και τον αντίκτυπο τους (εγκαταλείπω το Harvard, φτιάχνω το Facebook).
• Τέταρτον, προτείνει να έχεις πάντα μια εναλλακτική, σε περίπτωση που όλα πάνε στραβά. Στην περίπτωση του Zuckerberg, δεν ξέρουμε ποιες ακριβώς ήταν οι εναλλακτικές του, αλλά μπορούμε να πιθανολογήσουμε πως αν δεν τα κατάφερνε στο Harvard θα γυρνούσε στην ιδέα των McDonald's (ή σε κάτι παρόμοιο). Και αν δεν τα κατάφερνε με το Facebook, ίσως γυρνούσε στο Harvard.
• Τέλος, ο Branson προτείνει να δίνεις χρόνο. Όπως ο ίδιος λέει, αν κάνεις περισσότερη και όχι λιγότερη εργασία σε ένα project, σπανίως αυτό θα είναι κακό. Εξετάζοντας κάτι θα μπορέσεις να βρεις και καλύτερες εναλλακτικές. Ο Zuckerberg, για παράδειγμα, ασχολήθηκε στο Harvard με διάφορα projects. Σε ένα από αυτά, που έφερε την ονομασία Facemash, οι συμφοιτητές του καλούνταν να κρίνουν φωτογραφίες άλλων φοιτητών, σε μια διαδικασία τύπου «hot or not». Το κολέγιο έκλεισε τη σελίδα μετά από μια εβδομάδα. Η εργασία όμως του Zuckerberg δεν πήγε χαμένη και η αρχή είχε γίνει.

Στο τέλος της ημέρας, μας λέει ο Branson καθώς βλέπει το αεροπλάνο με τα χρώματα της Virgin να μαρσάρει, έτοιμο να τον πάρει πίσω στην χώρα του Brexit, οι έξυπνες αποφάσεις φέρνουν και τα πολλά λεφτά. Δεν πρόκειται για επιστήμη, αλλά με τις κατάλληλες συμβουλές μπορεί να ακολουθήσεις τα σωστά μονοπάτια, τα πιο αποδοτικά για την εκάστοτε περίπτωση.

Και που ξέρεις, μπορεί κάποια μέρα να φτιάξεις το επόμενο Facemash.